روزنامه شهروند نوشت: که راه مدرسه جدید دور است و شیب تند دامنه البرز در آن منطقه اعیاننشین تهران که پدر و مادرها هر روز بچههایشان را با ماشین خودشان یا سرویس به مدرسه میفرستند، نایی برای رفت و آمد هر روزه دانشآموزانی که خانوادههایشان در خانههای مردم سرایدارند، نمیگذارد.
در خیابان پسیان زعفرانیه تهران، حدود ٢٠ خانواده هستند که در اتاقهای سرایداری کوچک ساختمانها و برجهای این خیابان زندگی میکنند. تا همین سه ماه پیش دختران این خانوادهها برای رفتن به مدرسه ابتدایی شهید صدوقی که کلاسهایش از اول تا ششم دبستان برگزار میشد، مشکلی نداشتند؛ مدرسهای دولتی که برای تحصیل این دانشآموزان، پولی از آنها نمیگرفت و نیازی هم به رفت و آمد با سرویس نبود؛ اتاقهای سرایداری این دانشآموزان به مدرسه آنقدر نزدیک بود که میشد هر روز سرخوشانه و پیاده به مدرسه رفت و برگشت. ماجرا اما حالا عوض شده؛ تابستان امسال که آمد مسئولان مدرسه دخترانه شهید صدوقی به خانوادههای دانشآموزان گفتند که قرار است براساس طرح آموزش و پرورش، دوره اول و دوم ابتدایی را از هم جدا کنند و به همین دلیل دانش آموزانسال چهارم تا ششم ابتدایی باید به مدرسه صدوقی که در خیابان نیاززاده و نزدیک اردوگاه چمران است، بروند؛ مدرسهای که فاصلهای از خانههای این دانشآموزان زیاد است و آنها برای رفت و آمد باید سرویس بگیرند و ماجرا دقیقا از همین جا شروع میشود؛ از توان مالی کم این خانوادهها و پول سرویسی که به گفته مسئولان مدرسه جدید، بین یکمیلیون و ٣٠٠ تا یکمیلیون و ٦٠٠هزار تومان است و برای همین هم است که تعدادی از پدر و مادرهای این دانشآموزان میگویند چون توان پرداخت هزینه سرویس را ندارند، اگر این موضوع حل نشد، ازسال تحصیلی جدید دخترانشان را به مدرسه نمیفرستند.
خبر را «محمدی»، عضو انجمن اولیا و مربیان مدرسه صدوقی به «شهروند» میدهد؛ او درباره این موضوع میگوید: «سالها یک مدرسه در خیابان پسیان که دولتی بود با کمک خانوادهها امکانات خاصی هم مانند دوربین، حفاظ و ... برای آن فراهم کرده بودیم. چون یک مدرسه کوچک بود از هرسال تحصیلی، یک کلاس داشتیم؛ یعنی یکی اول و یکی دوم و یکی سوم. در همه این سالها هیچ مشکلی برای دانشآموزان این مدرسه به وجود نیامده بود و هیچ مشکل اخلاقی وجود نداشت. بیشتر این کلاسها پدر حدود ١٠ نفرشان سرایدار بودند. محل زندگی ما زعفرانیه است و بیشتر ساختمانها سرایدار دارند و بچههای آنها به این مدرسه میآمدند. ما از لحاظ مالی به آنها کمک هم میکردیم ولی حالا با این جداسازی، کسی که در خیابان پسیان و مقدس اردبیلی است، باید برود مدرسه صدوقی، انتهای نیاززاده نزدیک به اردوگاه چمران. اکثر این دانشآموزان پیاده به مدرسه میآمدند و احتیاج به سرویس نداشتند.
تنها مدرسه دولتی دخترانه در محله ما همین مدرسه است و حالا با این طرح، کلاس های چهارم تا ششم مجبورند به مدرسه صدوقی بروند.» او ادامه میدهد: «دوری مسافت، شیب تندی که خیابان مدرسه صدوقی دارد و اینکه اطراف مدرسه پر تعمیرگاه و تاکسی است باعث شده که این مدرسه در محیط مناسبی برای دانشآموزان نباشد. از دیگر تعداد زیادی از خانوادههای این دانشآموزان میگویند که نمیتوانند هزینه سرویس را بپردازند و تصمیم گرفتهاند بچههایشان را در سال جدید به مدرسه نفرستند. هفته گذشته یک روز را برای ثبت نام در مدرسه جدید تعیین کرده بودند، از ٩٠ خانواده که باید ثبت نام میکردند، ٢٢ خانواده آمده بودند. بقیه جزو سرایدارها بودند. خب معلوم است که آنها بودجه برای سرویس ندارند، کسی که حقوقش ماهانه ٧٠٠هزار تومان است، چطوری میتواند بالای یکمیلیون و ٣٠٠هزار تومان برای سرویس بدهد؟»
«حدادیان»، مادر «مهتا» یکی از دانشآموزانی است که قرار است امسال به دلیل وضع بد مالی پدر و مادرش دیگر به مدرسه نرود؛ «مهتا» تازهسال چهارم دبستان را تمام کرده و درسال جدید تحصیلی باید به کلاس پنجم برود. او به «شهروند» میگوید که هنوز «مهتا» را در مدرسه ثبت نام نکرده و قرار نیست هم که بکند: «مدرسه قبلی بدون هماهنگی پروندههای بچهها را به مدرسه جدید فرستاده ولی ما موافقت نکردیم. خدا شاهد است برای ما خیلی سخت است. مدرسه قبلی نزدیک بود و مهتا پیاده میرفت و میآمد. من که سرایدار هستم، یکمیلیون و ٦٠٠هزار تومان از کجا بیاورم برای سوریس بدهم؟ ما هیچ پس اندازی نداریم، همسرم هم ماشین ندارد که او را ببرد و بیاورد.»
خانواده حدادیان حالا ١٣سال است که سرایدارند: «ساکنان ساختمان برای سرایداری به ما حقوق نمیدهند، در عوض اتاقی را به ما دادهاند که بدون کرایه در آن زندگی کنیم. همسرم دیالیزی است و گاهی روی ماشین برادرش مسافرکشی میکند. اگر هزینه سرویس، ٥٠٠هزار تومان هم باشد نمیتوانیم بدهیم. ما این موضوع را خیلی پیگیری کردیم ولی آموزش و پرورش میگوید موافقت نشده است. میگویند باید برای سرویس و روپوش ثبت نام کنید. من چطوری روزی دو بار بروم و برگردم، پوکی استخوان دارم و زانودرد شدید. نمیتوانم خودم مهتا را به مدرسه ببرم؛ آن هم در آن شیب تند خیابان نیاززاده.»
او میگوید این روزها «مهتا» نگران است و غصه میخورد: «می گوید چطوری نروم مدرسه؟ دوستانم چه میشود؟ او بچه است، از مشکلات ما سر در نمیآورد. اگر این مدرسه باشد قطعا او را به مدرسه نمیفرستیم.»
«معصومه رحیمی»، ٣٥ساله هم مادر یکی دیگر از این دانشآموزان است؛ مادر «رومینا» که امسال به کلاس پنجم میرود. او به «شهروند» میگوید: «مسئولان مدرسه گفتند اینها بزرگند نباید با بچههای کوچکتر بمانند. باید بروند مدرسه شهید صدوقی؛ خب آنجا هم دانشآموزان تا کلاس نهم هستند. ما توان پرداخت هزینه سرویس را نداریم. دوری یک طرف، هزینهها یک طرف. ما ١٠سال است که سرایدار یک آپارتمان سه طبقهایم. حقوقی به ما نمیدهند و شوهرم کارگر ساده است، در یک قنادی کار میکند با ماهی ٧٠٠هزار تومان. من هم وقتهایی که خانه خالی است، باید با بچه ام باشم. از طرف دیگر نمیشود رومینا در خانه بماند، روحیهاش خراب میشود ولی ناچاریم که امسال او را به مدرسه نفرستیم تا ببینیم چه میشود.»
«موسی آذر نیوا» که ٣٦ ساله است و از ١٢سال پیش که از شهر سنقر کرمانشاه به تهران آمده، سرایداری کرده هم به «شهروند» میگوید مجبور است امسال «دنیا» را به مدرسه نفرستند: «ما رفتیم مدرسه گفتند پرونده را به مدرسه بالا فرستاده ایم، مدیر به ما گفت پروندهها ناقص است هنوز آن را نگرفتهایم. اگر اینطوری باشد ما نمیتوانیم دنیا را به مدرسه بفرستیم. درحال حاضر استرس زیادی به ما وارد شده و نمیتوانم او را به مدرسه بفرستم. من ماهی یکمیلیون تومان دریافت میکنم و به زور خرج خودم و همسرم و دو فرزندم را میدهم. از طرف دیگر هیچ پس اندازی هم ندارم که پول سرویس را با آن بدهم.»
او میگوید ٧سال در یک برج ٣٢ طبقه سرایدار بوده است: «درآمد کم بود، بیمه نمیکردند، ماهی ٧٠٠هزار تومان میگرفتم و به خاطر همین به یک ساختمان ١٣ واحده آمدیم و این مشکل برای ما درست شده است. آن مدرسه جای بدی است، میگویند زمستان یک ذره برف میآید تعطیل میشود، سرویسها هم ٩٠ درصدشان از خیابان بالا نمیآیند. وضع مالی ما هم طوری نیست که مثلا در زمستان برای او کلاس خصوصی بگیریم. دخترم در شطرنج هم اول است و استعداد خوبی دارد ولی اگر اینطور پیش بیاید، مجبورم که او را به مدرسه نفرستم، یا از کسی کمک بگیرم که اگر نتوانم مجبورم او را نفرستم. خودش خیلی استرس دارد. همش میگوید برو مدرسههای دیگر بپرس. از یکی از مدرسههای خیابان فرشته پرسیدم، گفتند جزو ثبت نامیهای منطقه نیست.» او میگوید از چند سرایدار دیگر هم شنیده است که به دلیل وضع بد مالی بچههایشان را از امسال به مدرسه نمیفرستند.
- مسئولان آموزش و پرورش چه میگویند؟
بهمن سال گذشته بود که معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش از تبدیل ١٠٠درصدی مدارس ابتدایی سراسر کشور به «نظام دورهای» تا پایان برنامه ششم خبر داد. «محمد دیمه ور» گفت که در سند تحول بهعنوان وظیفه وزارت آموزش و پرورش تفکیک دوره ابتدایی به دو دوره سه ساله مشخص شده است، یعنی براساس تفکیکی که سند تحول مشخص کرده دوره ابتدایی باید در دو دوره مجزا سهسال اولیه دوره ابتدایی، و سهسال دوم ساماندهی شود: «با توجه به اینکه اقتضائات تقویتی و رویکرد برنامه درسی در دو دوره ابتدایی دارای تفاوتهایی است، درسهای سه پایه اول، دوم و سوم دبستان توسط یك معلم به دانشآموز تدریس میشود. نظام «دورهای» نظامی است که سه پایه اول ابتدایی در یک مدرسه و سه پایه دوم دوره ابتدایی در مدرسه دیگر تحصیل میکنند و نظام «دوری» به نظامی که معلم از پایه اول تا سوم ابتدایی با دانشآموزان بوده است، گفته میشود. درحال حاضر در سطح کشور تنها ١٢درصد مدارس به صورت نطام دورهای اداره میشوند یعنی فضای آموزشی دوره سهسال اول با دوره سهسال دوم مقطع ابتدایی جدا است.»
او حالا در گفتوگوی کوتاهی با «شهروند» درباره مشکل پیش آمده برای خانوادههای سرایدار در منطقه زعفرانیه میگوید که قرار نبوده این طرح باعث ترک تحصیل با مضیقه شدید خانوادههای دانشآموزان شود و این موضوع را حتما پیگیری خواهد کرد.
از طرف دیگر «مسعود ثقفی»، سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران هم در گفتوگو با «شهروند» میگوید که این طرح یک روند تدریجی دارد و یکباره نمیشود آن را اجرا کرد: «بر اساس این طرح دانشآموزان سهسال اول ابتدایی و دوم جدای از هم تحصیل کنند اما قطعا مسائل اینچنینی هم میتواند پیش بیاید. اولویت ما وضع دانشآموزان است، تصمیمی که گرفته شده به خاطر بهبود شرایط تحصیل دانشآموزان است. کسانی که در شورایعالی آموزش و پرورش به این نتیجه رسیدند همه متخصصاند و عوامل را بررسی کرده و تجربه ما هم این است که جدا بودن این دانشآموزان بهتر است. فاصله سنی دانشآموزان در پایه ششم با دانشآموزانی که به پایه اول میخواهد زیاد است و بهتر است که کنار هم قرار نگیرند. اما اگر با موارد استثنا روبهرو شویم که آسیب داشته باشد، اولویت ما این است که بچهها ضرر نبینند.» او ادامه میدهد: «ما همه جوانب کار را باید بسنجیم. شاید آموزش و پرورش به این نتیجه برسد که تغییر این طیف سنی به آن اندازه ضرورت ندارد یا برای رفت و آمد آنها فکری بکند نه اینکه طرح را لغو کند. از این دست موارد اگر کسی سراغ دارد حتما اطلاع بدهد که بررسیهای کارشناسی بیشتری انجام شود.» ثقفی میگوید برای رفع مشکل دانشآموزان مدرسه صدوقی فعلا نمیتواند راهحلی ارایه کند: «ولی به وسیله دوستان رسیدگی کامل میکنیم به ابعاد این موضوع. این موضوع را جدی پیگیری میکنم. خودم با مسئولان منطقه صحبت میکنم. اگر واقعا دغدغه این مدرسه با روشهایی قابل حل باشد، دراینباره کار خواهیم کرد. بههرحال ما نمیخواهیم هیچ آسیبی به تحصیل دانشآموزان وارد شود.»