نخستين‌بار و براساس اعلام خبرگزاري مهر، يك دانشجوي رشته باستان‌شناسي متوجه وجود اين پناهگاه صخره‌اي در يكي از دورافتاده‌ترين روستاهاي بخش عمارلو شد. در كاوش‌هاي بعدي باستان‌شناسي اين غار، آثاري استخراج شد كه قدمت آنها به دوره پارينه‌سنگي مي‌رسيد. اين پناهگاه در عصر شكار محل اطراق شكارچيان دره‌شاهرود بود. همچنين آثاري از دوران هخامنشيان، پارتيان و دوره قاجار در حريم آن كشف شده است.
براساس آنچه منتشر شده، سال‌هاست كه اين اثر ميراثي كه در آن يافته‌هاي جديدي از سكونتگاه‌هاي اوليه حوزه البرز به‌دست آمده تبديل به آغل شده است. هيچ تابلويي هم براي معرفي اين اثر ثبت‌ملي‌شده كشور در طول مسير دسترسي به پناهگاه صخره‌اي خلوشت و حتي مقابل اين اثر نصب نشده است.
- حريم يك كيلومتري براي پناهگاه صخره‌اي عصر شكار
رضا سميع‌پور، دهيار يكي از روستاهاي اطراف خلوشت گفته است: بيش از 100سال است كه اين پناهگاه توسط اهالي خلوشت به‌عنوان آغل استفاده مي‌شود و اهالي روستا جلوي ديواره سنگي را با تخته سنگ مسدود كرده و با ايجاد اين ديواره سنگي آغل دام ساخته‌اند.
به گفته او، سال ۱۳۸۳ پايگاه ميراث فرهنگي عمارلو، اين اثر را ثبت‌ملي كرد ولي حتي يك تابلوي معرفي اثر هم در محدوده اين پناهگاه نصب نشد.
فاطمه اسماعيل‌پور، كارشناس ثبت و حريم ميراث فرهنگي نيز با اشاره به پرونده ثبتي اين اثر گفت: اين پناهگاه برگرفته از نام دهكده خَلوَشت است و با توجه به ويژگي‌هاي پناهگاه و شمار اندك مصنوعات سنگي به‌دست‌آمده در دامنه آن، مي‌توان احتمال داد كه اين مكان، پناهگاه موقت شكارچيان عصر شكار بود كه در مسير حركت خود از دره شاهرود به ارتفاعات بالاتر و بالعكس در اين مكان اطراق مي‌كردند.
وي افزود: با توجه به مصنوعات سنگي به‌دست‌آمده در اين مكان، مي‌توان قدمت اثر فوق را به دوره پارينه‌سنگي منتسب دانست و كشف چنين پناهگاه صخره‌اي در ناحيه عمارلوي گيلان، نقطه آغازي براي مطالعات پارينه‌سنگي در اين بخش ناشناخته است.به گفته اسماعيل‌پور، نمونه سفال‌هاي متعدد دوره پارتي و تعداد اندكي سفال مربوط به اواخر هزاره اول و اواخر هزاره دوم هم در دامنه اين پناهگاه يافت شده و احتمالاً در دوران پارتي به‌عنوان سكونتگاه مورد استفاده بوده است.
- دامداران مانع حفاظت غار تاريخي مي‌شوند
مالكيت پناهگاه ديرينه‌سنگي خلوشت در دست اداره منابع طبيعي است و بنابر تأكيدات سازمان ميراث فرهنگي نيز ساخت‌وساز در حريم اين اثر تاريخي تا حدود هزار‌متر از دهانه اين پناهگاه صخره‌اي ممنوع شده است. ولي جهاني، مسئول بخش باستان‌شناسي اداره ميراث فرهنگي گيلان كه در شناسايي و بررسي اين اثر حضور داشت پارينه‌سنگي‌بودن اين اثر را اشتباه خواند و گفت كه قدمت اين غار به دوره نوسنگي مي‌رسد. به گفته وي، اين پناهگاه بعد از دوره شكار هم مورد استفاده بوده و آثار دوران هخامنشيان، پارتيان تا دوره قاجار را نيز در خود دارد. جهاني افزود: محدوده حريم، براي اين اثر ثبت‌شده درنظر گرفته شده است و اهالي اجازه خاكبرداري و ساخت‌وساز در محدوده حريم را ندارند اما خارج كردن كاربري اين اثر از حالت آغل، نياز به برنامه‌ريزي در شوراي مسئولان استان دارد. عين‌الله عزيزپور، مدير پايگاه ميراث فرهنگي منطقه عمارلو هم درباره وضعيت پناهگاه صخره‌اي خلوشت گفت: اگر ميراث فرهنگي با تحكم بخواهد با دامداران برخورد كند، شاهد تبعات اجتماعي خواهد بود. وي افزود: بارها اداره ميراث منطقه خواست در اين مورد اقدام كند اما از آنجا كه اهالي خلوشت اين پناهگاه را ملك شخصي خود مي‌دانند موفق به هيچ اقدامي نشد.