- چرا خوب؟
تلويزيون ديدن خوب است:
چرا كه دانش كودكان را افزايش ميدهد و آنها را با دنياهاي جديد روبهرو ميكند. گنجينه لغات بچهها را افزايش ميدهد و آنها را با فرهنگها و زندگيهاي متفاوت آشنا ميكند.
هر برنامه مناسب تلويزيوني كه ويژه سنوسال كودكان ساخته شده باشد ميتواند به راحتي حس كنجكاوي و پرسشگري آنها را برانگيزد و آنها را به سمت يافتن پاسخ سوق دهد.
تلويزيون ميتواند جنبه سرگرمي و تفريح داشته و به نشاط و شادي كودكان كمك كند.
ليست نكات مثبت تماشاي تلويزيون براي بچهها ميتواند همينطور ادامه داشته باشد يا تبصرههاي مختلف و اما و اگرهاي متفاوت به آن اضافه شود اما يك شرط براي همه آنها ضروري است، در واقع بعد از هر جمله بايد يك «اگر» بگذاريد: «تماشاي تلويزيون خوب است اگر نظارت والدين وجود داشته باشد».
- چرا بد؟
تلويزيون ديدن براي بچهها بد است زيرا:
تحرك را از مخاطبان ميگيرد. در واقع آنها پاي برنامههاي تلويزيوني ميخكوب شده و از فعاليتهاي بدني مناسب دور ميشوند. به همين دليل است كه كودكاني كه بهطور مرتب تلويزيون تماشا ميكنند دچار پرخوري و چاقي هستند.
كمتوجهي و عدمتمركز از ديگر معضلاتي است كه يقه كودكان تلويزيوني را ميگيرد. تحقيقات نشان داده، كودكاني كه بيشتر تلويزيون تماشا ميكنند دچار عدمتمركز، پرداختن به كارها بدون فكر كردن، پرش افكار و... هستند.
حوصله مطالعه كودكان از بين ميرود؛ چرا كه ارائه نكات به شكل تصويري باعث ميشود كودكان با فرهنگ مطالعه و رسانه مكتوب بيگانه مانده و در واقع دچار نوعي آمادهخوري بشوند.
ذهن كودكان تسخير ميشود. كودكان تا قبل از ورود به مدرسه با تلويزيون مثل يك دوست صميمي ارتباط برقرار ميكنند و هر آنچه را در آن ببينند و بشنوند بيبروبرگرد قبول كرده و همانها را انجام ميدهند. به همين دليل است كه كودكان با شخصيتهاي متفاوتي كه از طريق تلويزيون ميبينند همانندسازي كرده و دچار پرخاشگريهاي آموخته ميشوند.
بيدار ماندنهاي طولاني و نداشتن ساعت خواب و بيداري منظم، يكي ديگر از مشكلاتي است كه تلويزيون با برنامههاي شبانهروزياش براي بچهها به ارمغان ميآورد.
تماشاي سريال و فيلمهايي كه براي بزرگترها ساخته ميشود، سبب آشنايي كودكان با معضلات و مشكلاتي ميشود كه هيچ سنخيتي با تجارب، تفكر و عقل كودك ندارد و سبب ميشود او دچار درگيريهاي دامنهدار ذهني شده و از مسير درست تفكر بازبماند.
تبليغات و آگهيهاي تلويزيوني ذائقه كودكان و خواستههاي آنان را شكل ميدهد و اگر خانوادهاي قدرت خريد آنچه تلويزيون به رخ كودك كشيده است را نداشته باشد، از ديد بچه، گناهكار بهحساب ميآيد.
- چه كنيم؟
با اين فهرستي كه از خوب و بد تلويزيون ديدن كودكان، ارائه كرديم و با توجه به اينكه در هر خانهاي تلويزيون پيدا ميشود و گزينه سرراستي براي پر كردن اوقات فراغت كودكان است، چطور ميتوان از آثار منفي آن كم كرد و از اثرات مثبتاش استفاده كرد و در كل مسئله تماشاي تلويزيون را مديريت كرد؟
1-كودك براي شناخت و انطباق با جهان اطرافش نياز به كمكهاي متفاوت دارد كه مهمترين آن را بايد از جانب والدينش دريافت كند. كل اين انطباقپذيري و شناخت را بهعهده تلويزيون نگذاريد. همانطور كه به تنهايي هم نميتوانيد به خوبي از پس آن برآييد. از تمام گزينهها استفاده كنيد. كتاب، بازي، تلويزيون، گردش در طبيعت و... .
2-كودكان زير دوسال خود را هرگز به وسيله تلويزيون سرگرم نكنيد. والديني هستند كه كودكان شيرخواره را هم براي ساكت شدن جلوي تلويزيون رها ميكنند. اين كودكان، طبق تحقيقات، از قدرت تمركز پاييني برخوردار خواهند شد.
3-كنترل تلويزيون نبايد در اختيار كودك باشد كه هر شبكهاي را تماشا كند. منظورمان همين شيء مستطيلي شكل با دكمههاي مختلف نيست. منظورمان مديريت تماشاي تلويزيون است.
4-والدين نبايد از زمان خواب كودك براي تماشاي تلويزيون استفاده كنند. حتي اگر شده خودتان تلويزيون را خاموش كنيد تا كودك با خيال راحت براي خوابيدن به اتاقش برود. آنها كه اتاق خواب كودكانشان را به تلويزيون شخصي مجهز ميكنند بايد بدانند كه يك دشمن خانگي را به حريم فرزندشان وارد كردهاند.
5-همراه با كودك به تماشاي تلويزيون بنشينيد. ذهن فرزند شما حين تماشاي تلويزيون در تسخير برنامههاي آن است، بنابراين اين شما هستيد كه ميتوانيد درباره محتوايي كه ارائه ميشود با كودك به گفتوگو بنشينيد و خوب و بد را به او يادآور شويد.
6-ساعت تماشاي تلويزيون را محدود كنيد و در عوض ديگر سرگرميهاي تفريحي و آموزشي را جايگزين كنيد.
7-كتاب را به زندگي كودك وارد كنيد تا او با افكار متفاوت آشنا شود و گزينههاي ديگري را هم تجربه كند. تماشاي صرف تلويزيون براي ما يك ارتش بچه يكشكل بار خواهد آورد كه نه اهل خلاقيتاند نه تفكر.
8-اجازه ندهيد كودكان حين انجام تكاليفشان تلويزيون تماشا كنند. كم نديدهايم كودكاني كه دفتر و كتابشان را جلوي تلويزيون پهن ميكنند. اين كار تمركز كودك را متمايل به صفر ميكند.
9-هنگام غذا خوردن تلويزيون را خاموش كنيد. اينكه تلويزيون شريك تمام لحظات خانوادگي ما باشد و هيچ برنامه زماني براي تماشاي آن وجود نداشته باشد، آفتي است كه بسياري از خانوادهها از آن غافلند.
10-در اتاق كودك پازل، كتابخانه و بازيهاي فكري قرار دهيد.
11-ورزش را وارد زندگي كودك كنيد.
12-تماشاي تلويزيون را مانند يك «حق» در اختيار كودك قرار ندهيد كه اگر روزي او را از ديدن نهي يا محروم كرديد گمان كند از حق مسلماش جدا مانده است. در عوض از تلويزيون به مثابه يك پاداش استفاده كنيد.
13-مديريت تماشاي تلويزيون فقط براي كودكان نيست. خود شما يك الگوي كامل براي كودك در همه موارد و ازجمله اين مورد خاص هستيد. اگر شما والدي هستيد كه هنوز وارد خانه نشده كنترل تلويزيون را بهدست ميگيريد و شام و ناهارتان را هم همراه با تماشاي سريال ميل ميكنيد، نبايد توقع داشته باشيد كودكتان ميلي به تماشاي مدام تلويزيون نداشته باشد.
- مشاور