هيأت وزيران در جلسه 19خرداد امسال به صراحت اعلام كرده بود: «وزارت كشور موظف است ظرف يك‌ماه از تاريخ ابلاغ اين تصويب‌نامه (تا 19تير) تصويب و اجرايي‌شدن طرح محدوده كاهش را از طريق شوراي‌عالي هماهنگي ترافيك شهرهاي كشور پيگيري كند.» هم‌اكنون حدود 2ماه از فرصت نهايي اين ابلاغيه مي‌گذرد اما هنوز طرحي براي اجرا به پليس راهور نرسيده است.
طرح كاهش قرار است در 3مقطع در تهران اجرايي شود. در مرحله اول از 15شهريور در محدوده طرح زوج و فرد معاينه فني خودروها كنترل شده و صرفا به‌خودروهايي كه معاينه فني داشته باشند اجازه ورود به محدوده زوج و فرد داده مي‌شود. در فاز دوم در آبان‌ماه خودروها براي تردد در كل شهر بايد معاينه فني داشته باشند و در گام سوم از دي‌ماه روي خودروهاي انژكتوري و كاربراتوري اعمال محدوديت مي‌شود.
- 2گام با معاينه فني
تغييري كه طرح كاهش در گام اول و دوم در تهران ايجاد مي‌كند، تمركز بر معاينه فني است. نواب حسيني‌منش، سخنگوي طرح كاهش در اين‌باره مي‌گويد: بررسي‌هاي كارشناسي نشان مي‌دهد يكي از بهترين راهكارها در جلوگيري از بروز سوانح، كنترل مكانيزه معاينه‌فني خودروهاي معيوب است كه به پيشنهاد شهرداري‌ها از 3سال پيش در دست مطالعه قرار گرفت و امروز در بيشتر نقاط كشور با عنوان «سيمفا» اجرايي شده است.
هم‌اكنون تمامي مراكز معاينه‌فني به داده‌هاي (ديتاي) بانك سيمفا متصل شده‌اند و از سويي داده‌هاي معاينه‌فني در اختيار پليس قرار دارد. بدين‌ترتيب دوربين‌هايي كه در شهر نصب هستند پلاك خودروهاي فاقد معاينه را شناسايي مي‌كنند و اطلاعات را به مركز پليس انتقال مي‌دهند.
از سويي سرهنگ مراد مرادي، رئيس مركز اطلاع‌رساني راهور تهران بزرگ معتقد است: داشتن معاينه فني براساس الزام قانون اجباري است. همچنين تعريف دقيق معاينه‌فني به لحاظ قانوني توجه به سلامت خودرو به‌جهت فني و زيست‌محيطي است. به‌همراه داشتن برگه معاينه‌فني يعني مجوز تردد در شهر، اما معاينه‌فني خودرو نزد پليس به‌معناي ايمني كامل خودرو بوده و بيش از 70درصد از 18پارامتري كه در معاينه فني چك مي‌شود، در حوزه ايمني تعريف شده است.
- معاينه فني و 1.8ميليون خودرو
هم‌اكنون 3.5ميليون خودروي سواري در تهران وجود دارند و از اين ميان حدود 1.8ميليون خودرو واجد شرايط معاينه‌فني هستند. با انجام معاينه فني مستمر اين خودروها در قالب طرح كاهش، كاهش ميزان آلاينده‌ها، بهبود ترافيك، كاهش حوادث رانندگي و كاهش مصرف سوخت صورت مي‌گيرد اما آيا طرح كاهش قرار بود تا همين حد محدود بماند؟
- چه بود، چه شد؟
نكته‌اي كه نبايد فراموش شود اينكه طرح كاهش فعلي تفاوت‌هاي اساسي با طرح اوليه دارد. در تجربه جهاني طرح كاهش كه هم‌اكنون در 225نقطه جهان اجرا مي‌شود، طرح كاهش خودروها را به 4رنگ براساس سيستم آلايندگي تقسيم مي‌كند و محدوديت‌هاي ترددي براي خودروهاي آلاينده درنظر مي‌گيرد. اين طرح با همين معيار قرار بود در تهران به جنگ آلودگي هوا برود اما در پي مخالفت‌هاي 11ماهه پليس(از مهر94 تا شهريور95)، اين طرح براي گام نخست اجرا در حد كنترل معاينه فني تقليل يافته است.
سرهنگ مرادي مي‌گويد: اين تغييرات در راستاي اشرافي كه پليس بر امور ترافيك شهر دارد صورت گرفته و در نتيجه پايه و مبناي اجراي طرح كاهش درصورت ابلاغ، متكي به معاينه‌فني است و فاز اول آن با تداوم طرح زوج و فرد و تنها با كنترل معاينه‌فني ابلاغ خواهد شد. اما حسيني‌منش، سخنگوي طرح كاهش درباره تغييرات تصريح مي‌كند: طرح كاهش در جهان براساس ميزان توليد آلايندگي خودرو و ميزان دسترسي به اجرا گذاشته شد كه براساس آن سن خودرو براي كشورهايي چون انگليس بسيار حائز اهميت است؛ موضوعي كه در ايران و ايجاد منطقه سبز نيز مدنظر طراحان آن قرار گرفته است.
- در انتظار ابلاغ وزارت كشور
حالا در فاصله 32روز تا زمانبندي اجراي طرح كاهش در تهران، هنوز طرح در انتظار ابلاغ وزارت كشور است. حجت‌الله بهروز، قائم‌مقام معاون حمل‌ونقل و ترافيك شهردار تهران مي‌گويد: درصورت ابلاغ اجراي طرح كاهش از سوي وزارت كشور، اين طرح از 15شهريورماه در تهران اجرايي مي‌شود. وي به شهروندان توصيه مي‌كند تا زمان باقيمانده براي اجراي اين طرح، نسبت به اخذ برگه معاينه فني اقدام كنند چراكه خودروهاي تردد‌كننده در محدوده اجراي طرح كاهش با دوربين و به‌صورت مكانيزه كنترل مي‌شوند. با اجرايي شدن طرح كاهش در نيمه شهريورماه، احتمال افزايش مراجعات مردمي به مراكز معاينه فني وجود خواهد داشت.