بهگونهاي كه جمعهاي گوناگون و پراكنده و وسيعي از ساكنان شهر بزرگي چون تهران را در بر بگيرد تا ضمن پر كردن اوقات فراغت آنها، اين گروهها را در مشاغل و علاقهمنديهاي خود بارور، مفيد و حتي متخصص بار آورد، مديريت شهري تهران را به اين نتيجه رساند كه در زمانه فعلي، ديگر رويكرد سنتي شهرداري پاسخگوي نيازهاي روزمره آن هم براي شهر پر جمعيتي چون تهران نيست و ضرورت دارد كه محور خدمات سازمان شهرداري از نظافتچي صرف به خدمتگزاري در حوزههاي فرهنگي و اجتماعي چرخش كند تا اين نهاد فعال بتواند خدمات خود را در دايرهاي بهمراتب وسيعتر و عميقتر به همشهريان خود ارائه دهد.
از همين رو در نخستين گام، ايده ساخت مجتمعهاي چند منظوره در مناطق متعدد تهران كه اكنون به نام فرهنگسرا شناخته ميشود مطرح و عملي شد. بيش از 30فرهنگسراي شهر تهران با دهها خانه فرهنگ و كتابخانههاي گوناگون و فضاهاي مناسب خوشبختانه و تقريباً در تمام مناطق 22گانه حضور مؤثري دارند، اين فرهنگسراها در3موضوع مشخص: شخصيتمحور (كودك، نوجوان، جوان، دانشجويان و...)، محتوامحور (قرآن، هنر، انديشه، فناوري و...)
نهادمحور (خانواده، مدرسه، دانشگاه، شهر و...) تاكنون توانستهاند در موضوعات فراگيري مانند فرهنگي، هنري، ادبي، ديني، رايانه و فضاي مجازي و رسانه، نقد و نظر و سخنراني، نمايش فيلم و تئاتر و برپايي نمايشگاههاي عكاسي، پرداختن به تاريخ و درسهاي آموزنده آن، آموزههاي قرآني و احكام، ترويج مفاهيم آسمانيتباري چون شهادت و ايثار، ياددهي مشاغلي مانند خياطي و آموزش نگارگري و...، آموزاندن راهكارهاي تربيتي و روانشناسي، طرح مباحث اخلاقي، مشاورههاي خانوادگي، طب سنتي و پزشكي و بهداشتي، نجوم و كيهانشناسي، توجه به ورزش و حتي پردازش و نقادي مسائل روز در زمينههاي سياسي و اقتصادي و اجتماعي و...
به ارائه منشوري هزاررنگ از خدمات براي سطوح و طبقات مختلف دستيازند و صدها ساعت از وقت ساكنان اين شهر پهنپيكر و تودههاي متراكم آن را پر كنند. موضوع ديگر درخصوص فرهنگسراها اين است كه برخي از آنها كاملاً تخصصيمحور هستند و با تمركز روي يك يا چند موضوع خاص كار ميكنند تا بهتر و سريعتر بتوانند نياز مخاطبان جامعه را برآورده كنند، كه ازجمله آنها ميتوان به فرهنگسراهاي رسانه، مترو، رضوان و زيارت اشاره كرد. چه بسيار افرادي كه پس از همين آموزشها و دورههاي كوتاه و ميانمدت اما مستمر و منظم و نيز پربار از يك انسان عادي و عاري از هنر و هر فني، به فردي مؤثر و كارا تبديل شدهاند و الان در حال خدمت به جامعه خود هستند.
اكنون كه در خبرها صحبت از شوراي جلوگيري از آسيبهاي اجتماعي به ميان آمده است، بدون شك اگر فرهنگسراهاي مناطق و خانههاي فرهنگ محلات كه داراي برنامههاي مدون سالانه هستند، خوب حمايت و تقويت و دلگرم شوند، ميتوانند نقش بارز و برجستهاي در كمرنگ كردن آسيبهاي مدني ايفا كنند و در اين حركت بزرگ و ضروري ياريگر مسئولان جبهه فرهنگي و اجتماعي باشند.
- پژوهشگرحوزه فرهنگ