نفیسه مجیدی‌زاده: هوا گرم است. تابستان فصل سفر است. سفر می‌رویم، خوش می‌گذرانیم و از تماشای طبیعت لذت می‌بریم.

سفر كه می‌رویم، زباله می‌ریزیم؛ رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، ساحل دریاها و ... حتی پرندگان و حیوانات اهلی و وحشی هم از دست ما در امان نیستند. سفر که می‌رویم یادمان می‌رود سرزمین ما خانه‌ی ماست.

سفر كه می‌رویم صدای موسیقی ماشین ما چنان بلند است که گوش درخت‌ها را کر می‌کند و صدای جویبار را خاموش می‌کند.امان از زمانی که پای ما به یک جنگل بکر و دست‌نخورده باز شود، در کم‌تر از چند روز چهره‌ی جنگل تغییر می‌کند.

اخيراً یک تصویر بارها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد. تصویر تفاوت ساحل دریای خزر در ایران و کشورهای همسایه‌ي شمالی ایران! و همه بادیدن تصویر نچ‌نچ کردیم و بالأخره ندانستیم ساحل دریای خزر را چه کسی آلوده کرده است؟ واقعاً چه کسی؟

 

 

اول:جنگلی را می‌شناسم در انتهای یک روستای فرعی که سال‌ها جاده‌ي خاکی داشت. بعد جاده را آسفالت کردند و تا سال‌ها فقط مردم روستایی در آن رفت و آمد داشتند. آن سال‌ها حیواناتی مانند روباه و شغال و... در جنگل زندگی آرامی داشتند.

یک زباله‌ي کوچک هم در راه نمی‌دیدی و همه چیز در نهایت پاکی و زیبایی بود. یک روز تابلویی در ورودی جاده‌ی جنگلی نصب کردند تا مسافران شهرنشین بتوانند از زیبایی این جنگل استفاده کنند.

در کم‌تر از دو ماه جنگل تغییر چهره داد. حالا وقتی در آن پیاده‌روی می‌کنی یا با ماشین می‌روی، در لابه‌لای رنگ سبز روشن و زیبای درخت‌ها، زباله‌ها چشمت را آزار می‌دهند، انواع زباله مي‌بيني؛ بطری‌ها کیسه‌های پلاستيكي و حتی کهنه‌ی بچه!

صدای موسیقی اتومبیل‌هایی که برای صرف ناهار ایستاده‌اند، گاهي چنان آزاردهنده است که نمي‌گذارد صدای پرندگان جنگلی به گوش برسد و جویبار بزرگ گويي صدايش را پنهان کرده است.

اصلاً شده بین راه بروید کنار رودخانه‌ای، زیر درختی یا هرجایی که برای استراحت مناسب است توقف کنید؟ شده همان جا که نشسته‌اید غیر از جمع خودتان محیط اطراف را ببینید.

بوی بد زباله آزارتان داده؟ شکستن شاخه‌های درخت‌ها را دیده‌اید؟ آتش‌هایی را که هنوز خاکستر نشده و روشن مانده‌اند دیده‌اید؟

 

عكس: خبرگزاري ايرنا

 

دوم: وقتی به تأثیر طبيعت در زندگی‌مان فکر می‌کنم و تأثیری که ما بر طبیعت گذاشته‌ایم، گریه‌ام می‌گیرد. چه‌طور توانسته‌ایم در مقابل این همه خوبی، بدی هدیه بدهیم. چه‌طور طبیعت را به‌عنوان یک موجود زنده در نظر نگرفته‌ایم.

طبیعت بر ما تأثیر دارد. روان‌شناسان معتقدند ارتباط با طبیعت و لذت بردن از مناظر زیبای آن، ساده‌ترین راه ممکن برای کسب آرامش و تلطیف روح و روان انسان است.

حتی برخی پژوهشگران رفتارشناسی معتقدند که خریدن، نگاه کردن و کاشتن گل و گیاه باعث به‌جودآمدن و بروز حس‌های شادی و دوری از اندوه و گاه احساس مثبت‌اندیشی و آرامش می‌شود.

آن‌ها معتقدند وقتی به همراه خانواده به سفر یا به طبیعت‌گردی می‌رویم، نگاه کردن به طبیعت به‌خصوص طبیعت سبز به متعادل شدن رفتارها و افکار نامتعادل منجر می‌شود و در مغز اتصال عصبی مثبت به‌وجود می‌آورد و این احساس در همه‌ی افراد و در هر سنی که باشند قابل مشاهده است.

تحقیق رفتارشناسان نشان می‌دهد که حتی نگاه کردن به تصاویر مربوط به طبیعت می‌تواند منجر به کاهش استرس‌ها و هیجان‌هاي منفی شود و تعادل الکتریکی و بیوشیمیایی بدن را تأمین بکند.

یافته‌های روان‌شناسان نشان می‌دهد که بیش‌ترین تأثیر فعالیت در طبیعت در «جوانان و نوجوانان» دیده می‌شود. نظم و هماهنگی طبیعت، باعث افزایش شور و اشتیاق و هیجان در افراد شده و مانند یک محرک قوی به آنان انگیزه می‌دهد و...

کارشناسان محیط‌زیست می‌گویند که بعضی درختان با ترشح ماده‌ای به نام «فیتونسید» باعث به‌وجود آمدن یک حالت آرامش و خلسه در انسان می‌شوند.

درختانی مانند گردو،کاج، نراد، بلوط، فندق، سروکوهی، اکالیپتوس، بید، افرا و زبان گنجشک مستعد تولید فیتونسید هستند و در نتیجه کارشناسان را به این نکته می‌رسانند که فضای سبز در ایجاد تعادل عصبی انسان نقش عمده‌ای ایفا می‌کند.

همان‌طور که می‌دانید مغز انسان از دو نیم‌کره‌ي چپ و راست تشکیل شده است که هر یک دارای وظایف مخصوصی هستند. نیم‌کره‌ی راست احساسات طبیعی و غریزی انسان مانند خواب و... را تنظیم می‌کند و نیم‌کره‌ی چپ نیز وظیفه‌ي ایجاد نظم در کارها را بر عهده دارد؛ كارهايي مانند تنظیم وقت و... شیوه‌ی زندگی در شهرنشینی باعث شده فعالیت نیم‌کره‌ی چپ بیش‌تر از نیم‌کره‌ی راست شود.

 

عكس: رضا رضايي

 

این مسئله با كمك درختان قابل حل است و فیتونسید تولید شده توسط درختان باعث ایجادتعادل بین دو نیم‌کره‌ی مغز شده وحالتی طبیعی در انسان پديد می‌آورد.

اهمیت طبیعت تا بدان جاست که شاخه‌ای از پزشکی به نام «طبیعت درمانی» منحصراً با استفاده از درمان‌های طبیعی پیرامون ما مثل نور خورشید، هوا، آب و... به درمان بیماری‌ها می‌پردازد.

براساس این روش بسیاری از بیماری‌ها و ناراحتی‌ها از ذهن آشفته‌ي بیمار ناشي مي‌شوند و عناصر و نیروهای موجود در طبیعت بهترین شیوه برای رها شدن ذهن از فشارهای روانی، اصلاح زندگی و بازگرداندن بدن، به حالت طبیعی آن است.

سوم: اما تأثیر ما بر طبیعت چیست؟ به آن فکر کرده‌اید؟ چه ردی از خودمان به‌جا می‌گذاریم؟روی زمین روی درخت‌ها، در هر جایی که نشانی از آب هست در کوه‌ها و کوهپایه‌ها و حتی در کنار جاده‌ها نشانه‌ی این که انسانی از این‌جا گذشته است چیست؟

بياييد این بار که سفر مي‌رويم پشت سر و پیش رویمان را نگاه کنیم. پشت سر انسان‌های دیگر را  نگاه کنیم و دنبال ردپای انسان در طبيعت بگردیم ردپایی که گاهی با ویژگی‌های انسانی جور در نمی‌آید!