به گزارش همشهري، بورس خودرو كه از يك سال پيش برنامه اجرايي آن با مشاركت شركت‌هاي خودروساز داخلي وارد فاز اجرايي شده بود در دقيقه90 به‌دليل متناسب نبودن شيوه قيمت‌گذاري با مكانيسم‌هاي بورس وارد مرحله عملياتي نشد.
- قرار بود بورس خودرو در 2 گام فعاليتش را آغاز كند
در گام نخست اوراق سلف خودرو منتشر مي‌شد و مردم با خريد اوراق سلف خودرو مبلغ يك خودرو را آرام آرام پرداخت مي‌كردند و خودروساز‌ها نيز با اين روش منابع مالي مورد نيازشان را، زود‌تر از موعد و با هزينه كمتري دريافت مي‌كردند.
درطول چند سال گذشته شركت‌هاي خودروساز به‌دليل كمبود شديد منابع مالي و كسري شديد نقدينگي چك مشتري‌ها را قبل سررسيد به قيمت پايين‌تري به طلبكارانشان مي‌فروختند، اين موضوع بحران‌هاي مالي خودروساز‌ها را با پيچيدگي‌هاي بيشتري مواجه كرده بود. اما با تاسيس بورس خودرو قرار بود با استفاده از روش انتشار اوراق سلف، بخشي از منابع مالي مورد نياز براي توليد هر خودرو به‌حساب خودروسازان واريز شود.
در عين حال قرار بود در گام دوم با انتشار اوراق گواهي سپرده مشاركت در توليد خودرو، سرمايه‌گذاران بزرگ‌تر كه تمايل داشتند در پروسه توليد يك محصول خاص شركت كنند و از اين طريق در فرايند توليد مشاركت كنند منتشر شود. اوراق سلف خودرو مخصوص سرمايه‌گذاران كوچك و گواهي مشاركت خودرو ويژه سرمايه‌گذاران بزرگ‌تر بود. متقاضيان اوراق سلف خودرو مي‌توانستند با خريد چندين برگه كه معادل قيمت يك خودرو است، خودروي مورد نظر خود را در زمان تحويل از كارخانه دريافت كنند.
ويژگي اين كار اين بود كه اولا خريداران قيمت خودرو را يكباره پرداخت نمي‌كردند دوما اگر خريداران پيش‌بيني مي‌كردند ممكن است قيمت خودرو افزايش يابد بخشي از قيمت اصلي خود را به قيمت امروز و پايين‌تر خريداري مي‌كردند. اين كار باعث مي‌شد متقاضيان خريد خودرو بتوانند آرام آرام و همگام با پس‌اندازهاي‌شان قدرت خريد يك خودرو را پيدا كنند.
به‌طور مثال اگر يك خريدار قصد داشت پس از پرداخت نصف مبلغ خودرو ماهانه يك ميليون تومان از حقوقش را براي خريد خودرو پس‌انداز كند با خريد ماهانه اين اوراق تا زمان سررسيد خريدش را كامل مي‌كرد. اين كار همچنين به تأمين مالي شركت‌هاي خودروساز نيز كمك مي‌كرد.
در عين حال در فرايند فعلي پيش‌فروش خودرو اگر كسي از خريد خودرو پشيمان شود بايد فرايندي طولاني را براي پس دادن قرارداد خريد خودرو طي كند ولي با روش جديد وقتي اين اوراق قابليت معامله دوباره پيدا مي‌كرد كافي بود خريدار اوراقي را كه خريداري كرده بود در بازار مي‌فروخت.
- تأسيس بورس خودرو منتفي شد
حامد سلطاني‌نژاد، مديرعامل بورس كالاي ايران از منتفي شدن تاسيس بورس خودرو خبر داد و گفت: با توجه به محدوديت‌هايي كه در مورد قيمت‌گذاري خودرو وجود دارد امكان تاسيس بورس خودرو وجود ندارد.او افزود: بستر‌هاي لازم براي اين كار انجام شده بود در عين حال جلسه‌هاي مختلف و مذاكرات هم به ثمر نشسته بود اما وجود برخي از موانع منجر به آن شد كه بورس كالا از تاسيس بورس خودرو صرف‌نظر كند.
او توضيح بيشتري درباره اين موانع حقوقي نداد اما تأكيد كرد:براي اينكه اوراق سلف خودرو قابليت انتشار پيدا كنند بايد قيمت‌ها به‌صورت آزادانه تعيين شود و تعيين محدوديت قيمتي امكان رقابت شفاف را براي اين محصول از بين مي‌برد. او دراين باره توضيح بيشتري نداد، اما تأكيد كرد: ما درباره موانع حقوقي نشست‌هايي را با شوراي رقابت و خودروساز‌ها برگزار كرديم و از آنها مشورت گرفتيم و در نهايت تصميم گرفتيم از تاسيس بورس خودرو بنا به دلايل حقوقي صرف‌نظر كنيم.
مديرعامل بورس كالا توضيح داد: اوراق سلف تابع دو عامل هستند يكي قيمت دارايي پايه و ديگري نرخ بهره رايج كشور بنابر اين اگر قرار باشد كه براي اين اوراق سقف قيمت تعيين شود امكان انجام معاملات سلف فراهم نمي‌شود و اين كار با سازوكار عرضه و تقاضا و مكانيسم‌هاي بورس منافات دارد.