خوزستان سالهاست كه در خط مقدم هجوم ريزگردها قرار دارد. حالا شركت نفت بدون هماهنگي با سازمان حفاظت محيطزيست حدود 20دهانه ورودي آب به تالاب هورالعظيم را به بهانه جلوگيري از اخلال در عمليات نفتي مسدود كرده و بدينترتيب، زمينه را براي تشديد فعاليت كانونهاي گردوغبار داخلي در يكي از بحرانيترين مناطق كشور فراهم كرده است. خوزستانيها سالهاست كه تاوان سوء مديريت برخي مسئولان را ميپردازند و اكنون دخالتهاي غيرمسئولانه شركت نفت در تالاب هورالعظيم، معضلات زيستمحيطي اين استان بحرانزده را دوچندان كرده است. درعين حال صداقت مسئولان وزارت نفت قابل تحسين است. وزارت نفت فقط بهدنبال استخراج نفت و بهرهبرداري از هورالعظيم است اما اينكه چه بلايي برسر اين تالاب و حاشيه نشينان آن ميآيد البته ارتباطي به اين وزارت فخيمه ندارد. تأييد اين ادعا گفتههاي بيژن نامدار زنگنه، وزير نفت در واكنش به اعتراض مديركل محيطزيست خوزستان براي خشك كردن تالاب هورالعظيم است كه هشتم شهريورماه جاري در جمع مسئولان استان خوزستان به صراحت گفت: كاهش آب تالاب هورالعظيم به نفت ارتباطي ندارد و اين تالاب را من نبايد احيا كنم.شما برويد و يقه كسي را بگيريد كه اين تالاب را خشك كرده است.
اين نگاه وزيري است كه تاكنون 2بار جايزه ملي محيطزيست را دريافت كرده است؛ يكبار در دولت هشتم و يكبار در دولت دهم. كاهش آب تالاب هورالعظيم به گفته وزير نفت ارتباطي به وزارت نفت ندارد اما هماكنون شركت نفت در بيش از 7000هكتار از تالاب هورالعظيم مشغول فعاليتهاي نفتي است و هرجا لازم باشد بهخود اين حق را ميدهد كه بدون هماهنگي با مسئولان محلي دست به هر اقدامي بزند. اين شيوه عملكرد شركت نفت سبب شد تا حميدرضا خدابخشي، معاون طرح و توسعه شبكههاي آبياري و زهكشي سازمان آب و برق خوزستان به خوز نيوز اعلام كند: اگر خشك شدن هورالعظيم به شركت نفت ربطي نداشته به چهكسي ربط داشته است؟ اين شركت نفت بود كه دريچه مخزنهاي 3، 4 و 5 هورالعظيم را شكافت و آب آنها را نيز تخليه كرد. وي تصريح كرد: ما به شركت نفت اعلام كرديم محيطي كه قرار است خشك كنيد بايد به اندازه منطقه مورد حفاري باشد و فقط همان نقطه را خشك كنيد اما متأسفانه اين كار را نكردند.
- ناهماهنگي دستگاهها، هورالعظيم را تهديد ميكند
دكتر مسعود باقرزاده كريمي، معاون امور تالابها در دفتر زيستگاهها و امور مناطق سازمان حفاظت محيطزيست دراين باره به همشهري گفت: در دولتهاي هشتمونهم تصميم نادرستي براي اجراي عمليات نفتي در هورالعظيم گرفتند. در آن زمان با آنكه قرار شد حداكثر 10 تا 15هكتار براي عمليات اكتشاف نفت اختصاص يابد با اين شرط كه دور محدوده با دايك مسدود شود تا آسيبي به ساير اراضي تالابي نرسد اما اين شرط رعايت نشد و وزارت نفت بدون درنظر گرفتن اين الزامات در گستره وسيعي از تالاب دست به عمليات نفتي زد. اين مقام مسئول سازمان حفاظت محيطزيست با تأكيد براينكه خشك شدن هورالعظيم باعث تشديد پديده گردوغبار داخلي دراين استان شده و معيشت جوامع بهره بردار بومي را كه با صيادي امرار معاش ميكنند مختل ميكند، تصريح كرد: هورالعظيم درجلگهاي قرار گرفته كه يك سوم جريان آبهاي سطحي كشور در آنجا جريان دارد بنابراين اگر اين تالاب خشك شود تنها وتنها بهدليل سوءمديريت است.
به گفته وي، هماكنون 60درصد هورالعظيم پرآب است واگربا مديريت درست، زهآبها و منابع آبي خوبي كه در جنوب تالاب قرار دارد به تالاب هدايت شود وهمزمان يك ميليارد مترمكعب حقابه تالاب از بخش شمال تالاب تأمين شود، شاهد احياي كامل تالاب خواهيم بود.
باقرزاده كريمي عدمهماهنگي ميان سازمان حفاظت محيطزيست، وزارت جهادكشاورزي و وزارت نفت را عامل اصلي وضعيت بحراني هورالعظيم عنوان كرد و يادآورشد: دوسوم تالاب در خاك عراق قرار دارد و برهمين اساس، دولت عراق بهرغم همه مشكلاتي كه دارد در 15ژوئن امسال (26خردادماه گذشته) اين تالاب را بهعنوان ميراث جهاني پيشنهاد داد و پيگير جهاني شدن آن است. بر اين اساس، خشك شدن اراضي اين تالاب در خاكهاي سرزميني ايران از نظر بينالمللي شايسته كشور ما نيست؛ بهويژه اينكه ايران اراضي تالابي خود را با احداث دايك از عراق جدا كرده است.