2ماه پس از آنكه دولت آمريكا زير فشار رسانه‌هاي اين كشور و افكار عمومي، بالاخره مجبور شد جزئيات اسناد مربوط به نقش عربستان سعودي در حوادث 11سپتامبر را منتشر كند، اكنون نمايندگان كنگره با رأي اكثريت قاطع، طرحي را به تصويب رسانده‌اند كه به خانواده‌هاي قربانيان اجازه مي‌دهد دولت عربستان را به‌خاطر دست داشتن در اين حمله‌ها، در دادگاه‌هاي آمريكا به پاي ميز محاكمه بكشانند.
براساس اين اسناد كه به «اسناد 28صفحه» معروف شده، برخي مقام‌هاي دولتي عربستان در تأمين مالي و هدايت حملات تروريستي 2001آمريكا كه توسط نيروهاي القاعده انجام شد، دست داشته‌اند. اين اسناد از گزارش نهايي سال 2002كميته تحقيق حوادث 11سپتامبر خارج شده و هيچ‌گاه اجازه انتشار پيدا نكرده بود. فارغ از اين، از ميان 19نفري كه به اين حمله‌ها دست زدند، 15نفر از اتباع عربستان بودند. با اين همه، مقام‌هاي سعودي، طي 15سال گذشته هميشه نقش خود در اين حوادث را نفي مي‌كرده‌اند.
كنگره آمريكا پس از كش و قوس فراوان با كاخ سفيد و با وجود فشارهاي ناشي از تهديدهاي مستقيم مقام‌هاي عربستان، طرح اخير را كه 4ماه بحث و جدل بر سر آن ادامه داشت به تصويب نهايي رساند؛ طرحي كه به گفته دولتمردان آمريكايي «باعث دردسرهاي ديپلماتيك» براي اين كشور خواهد شد. نگراني دولت آمريكا از تهديدهاي عادل‌الجبير، وزير خارجه عربستان، ناشي مي‌شود.
جبير طي يك سال اخير در عكس‌العمل به افزايش فشارها براي انتشار اسناد 28صفحه، بارها دولت اوباما را تهديد كرده بود كه در صورت انتشار اين اسناد، آمريكا را در معادلات و درگيري‌هاي خاورميانه تنها خواهد گذاشت.
وزير خارجه عربستان همچنين اعلام كرده كه درصورت نهايي شدن بحث محاكمه عربستان در دادگاه‌هاي آمريكا، سعودي‌ها بيش از 750ميليارد دلار دارايي‌شان را از آمريكا بيرون خواهند كشيد. از اين منظر، بسياري معتقدند اوباما در نهايت مصوبه كنگره را كه با رأي نمايندگان هر دو حزب به تصويب رسيده، وتو خواهد كرد.
- دو دستگي در مورد عربستان
امروز مردم آمريكا در حالي مراسم يادبود قربانيان حوادث 11سپتامبر را برگزار مي‌كنند كه ديگر كمتر كسي درخصوص ايفاي نقش خاندان پادشاهي آل‌سعود در اين عمليات تروريستي ترديد دارد. نه‌تنها اسناد منتشر شده مويد اين موضوع است، بلكه اعضاي كميته تحقيق نيز بارها تأكيد كرده‌اند كه مدارك مطمئني در مورد نقش عربستان در حوادث تروريستي 11سپتامبر به‌دست آورده‌اند.
با اين حال، نخبگان سياسي آمريكا اكنون در مورد همراهي با سعودي‌ها يا دوري از آنها 2دسته شده‌اند. گروهي كه اكثريت را هم تشكيل مي‌دهند خواستار اعمال سياست واقع‌گرايي در قبال عربستان هستند و همراهي با اين كشور را به ضرر منافع ملي آمريكا مي‌دانند.
سناتور باب گوودليت، از نمايندگان جمهوريخواه و رئيس كميته قضايي كنگره، ديروز در مورد مصوبه اخير گفت: «ديگر نمي‌توان اجازه داد قاتلان مردم آمريكا پشت خلأ قانوني پنهان شوند.» روزنامه نيويورك‌تايمز هم جزو آن دسته رسانه‌هايي است كه طي سال‌هاي اخير تلاش كرده عقلانيت را به رويكرد اتخاذ شده از سوي دولت آمريكا در قبال عربستان وارد كند. اين روزنامه در گزارش‌هاي متعدد به نقش عربستان در حوادث 11سپتامبر و ضربه به منافع آمريكا در نقاط مختلف جهان اشاره كرده است.
نيويورك تايمز 2هفته پيش نيز در گزارش مفصلي سعودي‌ها را «آتش‌بيار معركه تروريسم» در جهان خواند و هشدار داد كه عربستان پرورش‌دهنده تروريسم در جهان است. بر‌خلاف چنين تفكري، چهره‌هاي تندرويي همچون«دنيس راس»، از نومحافظه‌كاران آمريكا و از مقام‌هاي سابق دولت جورج بوش، همچنان دولت آمريكا را به ادامه اتحاد با آل‌سعود تشويق مي‌كنند. دنيس راس در مقاله اخير خود در روزنامه واشنگتن‌پست، ضمن مخالفت با ديدگاه مطرح شده از سوي نيويورك‌تايمز، نسل جديد رهبران سياسي در عربستان را «تحول‌خواه» ناميده است.
به گفته او، افرادي چون محمد‌بن‌سلمان، فرزند پادشاه عربستان و وزير دفاع اين كشور، ديگر به‌دنبال «تفكرات ايدئولوژيك» نيستند و به واقع‌گرايي روي آورده‌اند. دنيس راس رفتن به سمت ايران را براي آمريكا خطرناك مي‌داند و معتقد است عربستان همچنان متحد قابل اعتماد آمريكا در منطقه است.
فارغ از فضاي حاكم بر سياستمداران آمريكايي، فضاي امروز جامعه آمريكا نسبت به نقش‌آفريني سعودي‌ها در حمله سال 2001 القاعده به برج‌هاي دوقلوي نيويورك ترديدي ندارند. قدم بعدي براي خانواده‌هاي 3هزار كشته و 6هزار زخمي اين حملات، دريافت غرامت از اموال سعودي‌ها در خاك آمريكاست.