با عبدالمجيد اجتهادي، مديركل دفتر مبارزه با قاچاق كالا و ارز سازمان تعزيرات حكومتي گفت‌وگو كرده‌ايم.
- كد شناسه كالا با كد رهگيري چه تفاوتي دارد؟
براساس آيين‌نامه اجرايي ماده 13قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز از اين پس هر كالاي وارداتي به كشور بايد داراي دو كد، شامل كد شناسه و كد رهگيري باشد. مطابق ماده يك قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز، كد شناسه تنها به يك نوع كالا تخصيص داده مي‌شود؛ مثلا در مورد يخچال فريزر به هر تعداد از اين كالا كه در كارخانه توليد يا وارد كشور شود، يك كد شناسه اختصاص داده مي‌شود كه اين كد بين همه كالاهاي همنوع مشترك خواهد بود. اما كد رهگيري به هر عدد از اين كالا اختصاص مي‌يابد و اين كالا را از كالاهاي مشابه و همنوع خود در بازار متمايز مي‌كند. درصورتي كه مثلا هزار يخچال فريزر وارد كشور شده و از يك نوع و يك كارخانه باشد اين هزار يخچال فريزر يك كد شناسه اما هزار كد رهگيري خواهد داشت كه با نصب اين كدها در بدو ورود امكان شناسايي كالاي قاچاق از غيرقاچاق و اصالت آن براي مشتري، عرضه‌كننده و دستگاه‌هاي متولي مقابله با قاچاق كالا فراهم مي‌شود.
- تأثير آن بر مقابله با قاچاق در بازار چيست؟
در واقع با نصب اين كدها اصالت، مرغوبيت و سلامت كالاهاي عرضه شده براساس نظر كارشناسي دستگاه‌هاي ناظر مانند سازمان استاندارد تأييد مي‌شود. از سوي ديگر كالاي دارنده اين كدها داراي گارانتي و خدمات پس از فروش خواهد بود. چرا كه فقط شركت‌هاي وارد‌كننده داراي شبكه خدمات پس از فروش قادر به دريافت اين كدها هستند و در نتيجه كالاهاي وارداتي به اين شيوه داراي شناسنامه و خدمات مناسب خواهند بودو مشتريان نيز به راحتي كالاي قاچاق از غيرقاچاق را تشخيص مي دهند.
- اين كدها به سرنوشت شبنم دچار نخواهد شد؟
اصلا ماهيت كدهاي شناسه و رهگيري كالا با طرح شبنم كاملا متفاوت است. طرح شبنم يك برچسب بود كه توليد و در اختيار افراد قرار مي‌گرفت تا روي كالاها نصب شود. گرچه طرح شنبم هم نسبتا خوب بود كه به‌دليل ايرادات بسيار به بيراهه رفت و محل واردات كالاهاي قاچاق شد. اين در حالي است كه كد شناسه و رهگيري كالا، داراي سيستم نرم‌افزاري با فرماندهي واحد است و تأخير يكي دو ساله در تدوين آيين‌نامه اجرايي آن نيزبه اين دليل بوده كه كارهاي فني و كارشناسي لازم صورت گيرد. بعيد مي‌دانم كه اين طرح‌ها به سرنوشت طرح شبنم دچار شود. شبنم تنها يك برچسب بود اما كدشناسه و رهگيري دو كد داراي اصالت است.