در گزارش اين مركز كه مسير تأمين سلاحهاي استفاده شده در درگيريهاي بينالمللي را مورد بررسي قرار ميدهد آمده كه سلاحهاي ساخت اروپاي شرقي در «كمتر از 2ماه» از كارخانههاي سازنده و از مسير عربستان، سر از عراق درميآورند. مركز تحقيقات سلاحهاي جنگ طي يك سال گذشته پس از آزادسازي مناطق تحت كنترل داعش، اقدام به بررسي سلاحهاي باقي مانده از نيروهاي اين گروه كرده است. اين مركز در اين مدت در مجموع بيش از 500هزار قبضه سلاح سبك، تيربار، خمپارهانداز و مهمات مربوط به آنها را در عراق مورد بررسي قرار داده است. اطلاعات بهدستآمده از سلاحهاي باقيمانده از داعش پس از آزادسازي فلوجه در غرب عراق، مهمترين بخش تحقيقات اين مركز را تشكيل ميدهد. كارشناسان مركز تحقيقات سلاحهاي جنگ براساس شماره سريال سلاحها و ويژگيهاي مهمات آنها، كارخانه توليدكننده و كشور سازنده را رديابي كرده و بر اين اساس، گزارشهاي خود را منتشر ميكنند.
پيش از اين، اطلاعات منتشر شده از سوي «مركز روزنامهنگاري تحقيق بالكان» نشان داده بود هزاران قبضه سلاح كلاشنيكف، خمپارهانداز، موشكهاي ضدتانك و همچنين تيربار ساخت كشورهاي بوسني، بلغارستان، كرواسي، جمهوري چك، مونتهنگرو، اسلواكي، صربستان و روماني از طريق كشورهاي عربستان، اردن، اماراتمتحده و عربي و تركيه براي گروههاي تروريستي و نيروهاي معارض در سوريه ارسال شده است. براساس آن گزارش، اين چهار كشور در 5سال گذشته يعني از آغاز جنگ سوريه، بيش از يك و نيم ميليارد دلار سلاح از اروپاي شرقي خريداري كردهاند. در اين ميان عربستان با ليست خريد يك ميليارد دلارياش، بيشترين سهم را بهخود اختصاص داده است.
- داعش چگونه سلاح تهيه ميكند؟
جيمز بوان، رئيس مركز تحقيقات سلاحهاي جنگ، در گفتوگو با هافينگتونپست در رابطه با چگونگي تهيه سلاح از سوي نيروهاي داعش ميگويد: «در ابتدا نيروهاي داعش از سلاحها و مهماتي استفاده ميكردند كه پس از حمله به يگانهاي ارتش در عراق و سوريه، به غنيمت گرفته بودند؛ اما اكثر سلاحها و مهماتي كه اخيرا از اين نيروها بهدستآمده، ساخت سالهاي 2013تا 2015و ساخت كشورهاي اروپاي شرقي بوده است.» به گفته او اطلاعات بهدست آمده از قراردادهاي تسليحاتي اين كشورها نشان ميدهد مشتري بيشتر سلاحهاي آنها در سالهاي گذشته عربستان سعودي بوده است. بوان ميگويد: «سلاحها از عربستان به تركيه و سوريه و در نهايت به پايگاههاي داعش در عراق منتقل ميشوند.»
به گفته جيمز بوان حتي روي سلاحهايي كه در اختيار نيروهاي مخالف دولت در سوريه قرار گرفتهاند هم كنترلي وجود ندارد و بخش قابل توجهي از اين سلاحها از مقرهاي داعش سر در آوردهاند. كشورهاي غربي و بهخصوص آمريكا پيش از اين، تجربهاي مشابه در افغانستان داشتهاند. در دهه 1980ميلادي، سلاحهايي كه از سوي آمريكا و متحدانش در اختيار سازمان اطلاعات ارتش پاكستان قرار گرفته بود تا براي مقابله با شوروي سابق، براي نيروهاي جهادي افغانستان ارسال شود در نهايت سر از پايگاههاي القاعده و طالبان درآوردند.
در اطلاعات منتشر شده از سوي مركز تحقيقات سلاحهاي جنگ آمده كه كشورهاي اروپاي شرقي بيش از 7هزار راكت به عربستان فروختهاند كه كاليبر همه آنها مربوط به سلاحهاي ساخت بلوك شرق سابق است. جيمز بوان معتقد است به هيچ وجه نميتوان گفت كه كشورهاي فروشنده سلاح به عربستان، از سرنوشت آنها خبر ندارند. او ميگويد: «كشورهاي اروپاي شرقي ميدانند كه سلاحهاي توليديشان از سوي عربستان براي داعش ارسال ميشود. سلاحهاي سنگينوزن ساخت كارخانههاي شوروي سابق در اروپاي شرقي هيچگاه مورد استفاده ارتش عربستان نبوده است؛ چرا كه نيروهاي عربستان هميشه از سلاحهاي كموزن ساخت آمريكا و اروپاي غربي استفاده ميكردهاند.»
- زنجيره تأمين سلاح داعش
جيمز بوان، رئيس مركز تحقيقات سلاحهاي جنگ، در مورد مسير تأمين سلاحهاي داعش در عراق ميگويد: «يك زنجيره تأمين سلاح و مهمات را دنبال كردهايم كه از يك كارخانه اسلحهسازي در اروپاي شرقي آغاز ميشود، به يك كشور ثانويه در همان منطقه ميرود، سپس از راه هوا به عربستان و تركيه و پس از آن از راه زمين به سوريه ميرود و در نهايت بهدست گروههاي تروريستي در فلوجه عراق ميرسد. كل اين مسير در كمتر از 2ماه طي ميشود؛ اين در حالي است كه اگر بخواهيد يك كالا را بهصورت قانوني با استفاده از كشتي از كشوري به كشور ديگر ارسال كنيد، دستكم يكماه زمان ميبرد.»