مقامهاي عربستان در بحبوحه كسري بودجه شديد بهخاطر كاهش قيمت نفت و ولخرجيهاي خاندان پادشاهي اين كشور براي نخستينبار مجبور شدهاند بهصورت رسمي سراغ كاهش حقوق و لغو مزاياي كارمندان دولتي در طرح رياضت اقتصادي بروند.
دولت عربستان كه سال گذشته ميلادي كسري بودجه بيسابقه 100ميليارد دلاري را تجربه كرده است، حالا اعلام كرده كه براساس دستور سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان از اول سال جديد هجري(1438) حقوق وزرا 20درصد و اعضاي مجلس شورا 15درصد كاهش پيدا ميكند. همچنين براساس دستور پادشاه عربستان تأمين خودرو براي مسئولان ارشد دولتي تا سال 2017متوقف خواهد شد.
مسئله اساسي اما در دستور پادشاه عربستان كاهش مزاياي كارمندان دولتي است كه ضربه سختي به اكثريت مردم اين كشور خواهد زد. حداقل دوسوم از شاغلان در عربستان داراي مشاغل دولتي هستند كه به گزارش نيويوركتايمز تاكنون از اين طريق زندگي راحتي با كار كم و حقوق و مزاياي بالا داشتهاند. به گزارش رويترز، ميزان مزايا و اضافهكاري دريافتي كارمندان دولت بين 25تا 50درصد از حقوق پايهشان محدود خواهد شد و كارمندان دولتي نميتوانند بيشتر از 30روز در سال به مرخصي بروند.در اين ميان تنها نظاميان عربستان كه در يمن حاضر هستند، براي اينكه روحيهشان حفظ شود از اين كاهش حقوق و مزايا مستثنا شدهاند.
- بازگشت به دوران فقر
«خدا به شهروندان عربستان كمك كند. به دوران فقر بازگشتيم»؛اين جمله يكي از هزاران جملهاي است كه عربستانيها روز گذشته در شبكههاي اجتماعي مختلف در نگراني از وضعيت اقتصادي اين كشور همراه با عكس ملك عبدالله، پادشاه سابق عربستان براي يادآوري دوران او به اشتراك گذاشتند. عربستانيها سالهاست كه با پول نفت براي خود زندگي راحتي داشتهاند اما حالا آن دوران ديگر به پايان رسيده است.
براي دههها، خاندان پادشاهي از مزاياي ناشي از ثروت هنگفت درآمدهاي نفتي استفاده كرده و امكاناتي از قبيل آموزش و پرورش و خدمات درماني رايگان، يارانههايي سخاوتمندانه در حوزههاي انرژي و مشاغل دولتي براي مردم فراهم كرده است. هيچكس در عربستان ماليات نميداد و اگر چه حقوق سياسي در معادلات اين كشور جايي نداشت اما خيليها بهخاطر اين مزايا به اين مسئله توجه نميكردند.
علاوه بر سقوط قيمت نفت، عوامل ديگري مانند پاداش به كاركنان دولت در زمان تفويض قدرت به ملك سلمان و همچنين حملات گسترده نظامي به يمن هم در افزايش هزينههاي اين كشور نقش چشمگيري داشته است. خرج بيحساب و كتاب باعث شد تا عربستان كه لقب بزرگترين صادركننده نفت جهان را دارد مجبور شود تا قيمت آب، برق و گاز را در اين كشور بالا برده و با حذف يارانه، قيمت بنزين تا 80درصد گران شود.
صندوق بينالمللي پول هشدار داده است كه درصورتي كه اقدامهاي لازم صورت نگيرد احتمال ورشكستگي عربستان تا سال 2020وجود دارد. كاهش درآمد كارمندان دولتي بدون شك نارضايتي مردمي را بهويژه در بخشهاي ضعيفتر مانند معلمان بهدنبال خواهد داشت. عربستان طي سالهاي گذشته شاهد افزايش اعتراضهاي مردمي بوده است اما حالا مشكلات اقتصادي ميتواند اين ماجرا را جديتر كند. محمد بن سلمان، فرزند پادشاه عربستان و جانشين وليعهد اين كشور به همينخاطر برنامهاي را تحت عنوان «افق 2030» براي كاهش وابستگي اين كشور به درآمدهاي نفتي مطرح كرده كه اميد زيادي به آن وجود ندارد. در شرايط بحران اقتصادي، عربستان ممكن است به فكر افزايش توليد نفت خود به 11ميليون بشكه در روز بيفتد كه از زمان شوروي سابق بيسابقه بوده و با مخالفت جدي اعضاي اوپك مواجه خواهد شد.