خدا كند در خانه‌شان پدربزرگ به جاي لبخند، سرفه پشت سرفه رديف نكند. آسم، آلزايمر، پاركينسون، ام‌اس يا حتي سكته؛ با اين آلودگي هوا هر كدامشان پشت در خانه هر پير و جوان و زن و مرد شهرهاي بزرگ صف كشيده‌اند. خدا كند اين خودروهاي آلاينده بدانند كه با سلامتي كوچك و بزرگ شهر چه مي‌كنند.
نقل، نقل ذرات معلق است و 3ميليون اگزوز. در اين راه بايد از منواكسيد كربن گفت كه مرگ‌آور است و هر روز 780هزار موتورسيكلت در تهران براي توليد آن ويراژ مي‌دهند.
- تهديد 35ميليون ايراني
از هر 10ايراني 4نفر با آلودگي هوا دست و پنجه نرم مي‌كنند و تبعات روزانه گازهاي آلاينده را تحمل مي‌كنند. اگر اين عدد را بر 80ميليون ايراني تقسيم كنيم به 35ميليون جمعيت شهرهايي مي‌رسيم كه در 6ماه نخست سال ريزگرد دارند و 6ماه دوم سال دود. در 6ماه نخست شايد با يك ماسك بشود كاري كرد اما تهران و كلانشهرهاي كشور هر سال از ابتداي فصل پاييز ميزبان آلودگي هوايي مي‌شود كه ماندن آنها در آسمان براي ساعتي براي بسياري از شهروندان خطرآفرين است.
- خطر 400هزار خودرو
80درصد اين آلودگي هوا ناشي از اگزوز خودروهايي است كه در معابر تردد مي‌كنند. از طرفي 45درصد آلودگي هواي تهران را خودروهاي كاربراتوري و فرسوده ايجاد مي‌كنند؛ خودروهايي كه 400هزار دستگاه بيشتر نيستند اما هر كدامشان در هر كيلومتر 40گرم گازهاي آلاينده توليد مي‌كنند. اين عدد را مقايسه كنيد با يك خودروي يورو2كه بخش اعظم خودروهاي تهران را تشكيل مي‌دهد. همين خودرو در هر كيلومتر 2.7گرم آلودگي هوا توليد مي‌كند. بدين‌ترتيب يك پيكان كاربراتوري 14برابر يك پيكان انژكتوري براي سلامت مردم خطر دارد. اين خودروها بايد به سرعت از كلانشهرها خارج شوند.
- مشتي گاز و اين همه بيماري
آخرين نتايج منتشر شده در كتاب آلودگي هوا و سلامت انسان كه توسط شركت كنترل كيفيت هواي تهران منتشر شده، نشان مي‌دهد كودكان، زنان باردار، سالمندان و حتي ورزشكاران در معرض آلودگي هوا دچار بيشترين آسيب مي‌شوند اما آلودگي هوا تنها به اين گروه‌ها محدود نمي‌شود. آلرژي، آب مرواريد، سينوزيت و عفونت چشم تنها آثاري هستند كه آلودگي هوا بر چشم و بيني شهروندان مي‌گذارند. گازهاي آلاينده همچنين موجب ايجاد فشار خون، تشديد تپش و ايست كامل قلب و عروق مي‌شوند.
از سويي سيستم ايمني بدن بر اثر آلودگي هوا دچار التهابات مزمن، تغيير فلور و بيماري‌هاي خودايمني مي‌شوند. بيماري‌هاي ام‌اس، آلزايمر، اختلال عصبي، پاركينسون، سكته مغزي و صرع همه محصول تشديد آلودگي هوا و ذرات معلق هستند. در بيماري‌هاي تنفسي نيز انسداد ريه، آلرژي و آسم ريشه در آلودگي هوا دارند. گازهاي دي‌اكسيد گوگرد و دي‌اكسيد نيتروژن نيز منجر به التهاب روده، بيماري‌هاي كبدي، آپانديسيت و سرطان دستگاه گوارش مي‌شوند. از سويي گازهاي آلاينده روي پوست بدن نيز اگزما و پيري زودرس را ايجاد مي‌كنند.
- 100هزار تهديد دودي
همه قصه‌هاي آلودگي هوا به نكات گفته شده ختم نمي‌شود. خودروهاي ديزلي هم سهم بزرگي در آلودگي هوا دارند. در تهران عدد اين خودروها به 100هزار دستگاه‌مي‌رسد. وسايل نقليه ديزلي نظير اتوبوس‌هاي شهري و غيرشهري، كاميون و ميني‌بوس از گازوئيل استفاده مي‌كنند اما اين سوخت با احتراق در موتورهاي ديزلي، تركيبي خطرناك را از اگزوز اين خودروها در شهر پراكنده مي‌كند.
از تركيب گازوئيل و هوا در موتور ديزل اتوبوس‌ها، كاميون‌ها و ميني‌بوس‌ها، منواكسيد كربن، دي اكسيد كربن، آب، نيتروژن، اكسيد نيتروژن، دي اكسيد نيتروژن، كربن، ذرات آلي فرار و 200ماده سمي توليد و از اگزوز آنها خارج مي‌شود كه از بين آنها، تركيبات اكسيد نيتروژن، كربن و ذرات آلي فرار بسيار خطرناك و مرگ‌آور است. در اين زمينه‌ماه گذشته شهرداري تهران، يونسكو و چهره‌هاي بين‌المللي محيط‌زيست در دانشگاه صنعتي شريف تلاش كردند طي كارگاهي يكروزه مزاياي نصب فيلتر دوده روي خودروهاي ديزلي را يادآور شوند و از همه مسئولان دولتي بخواهند نصب فيلتر دوده را جدي بگيرند. اين فيلترها مي‌توانند دوده ناشي از خودروهاي ديزلي را به صفر برسانند.
- شايد اورژانس‌ها بيايند
در نيمه دوم سال همواره اين احتمال وجود دارد كه هواي شهرهاي بزرگ كشور دچار وارونگي و آلودگي هوا شوند. تردد خودروهاي آلاينده به محض ساكن شدن هوا، شاخص‌هاي آلايندگي را افزايش مي‌دهند تا اخطار پشت اخطار صادر شود و اورژانس‌ها پاي ثابت ميدان‌ها شوند. در همين مهرماه كه هنوز به نيمه نرسيده، 2روز هوا براي گروه‌هاي حساس ناسالم بوده است. بدين‌ترتيب بايد منتظر آلوده‌شدن هوا بر اثر تردد 18ميليون تهراني، 5ميليون مشهدي و 3.5ميليون تبريزي در هر روز بود. در اصفهان، اهواز، شيراز، اراك و كرج هم وضع هوا تعريفي ندارد.