احمد میرخدایی: قرار بود تأمین تسهیلات از طریق واگذاری کارت‌های اعتباری، جایگزین تسهیلات خردی شود که تاکنون در نظام بانکی داده می‌شد.

شايد به همين دليل است كه گرفتن اين كارت‌ها نيز مانند گرفتن تسهيلات خرد بانكي هفت‌خان دارد و اغلب متقاضيان را ناكام مي‌گذارد.
براساس دستورالعمل بانك مركزي، اين كارت‌ها در سقف 10، 30 و 50 ميليون تومان با نرخ سود 18درصد صادر مي‌شود اما براساس يافته‌هاي همشهري در يك گزارش ميداني از شعب بانكي، اولا فقط كارت اعتباري 10ميليون توماني توزيع مي‌شود و دوما فقط يك بانك به بخشنامه بانك مركزي پايبند بوده و به اين طرح ورود كرده است.

البته پيش از اين ولي‌الله سيف، رئيس‌كل بانك مركزي گفته بود كه «در اين طرح، بانك‌ها متناسب با منابع خود عمل كرده و الزامي براي اجرا ندارند، بلكه دستورالعملي صادر شده كه بانك‌ها را مجاز به اجراي اين طرح مي‌كند.» در كنار اكثريت بانك‌هايي كه وارد اين طرح نشده‌اند، بانك‌هايي هم هستند كه طرح‌هاي خودساخته خود را با نام طرح كارت اعتباري و با شرايط دلخواه به مشتريان ارائه مي‌دهند.
خبرنگار همشهري در مراجعه به حدود 20شعبه بانكي، مستقيما از مدير، معاون يا مسئول اعتبارات اين شعب اطلاعاتي در مورد اعطاي كارت اعتباري گرفته است كه نشان‌دهنده شرايط دشوار دريافت تسهيلات يا كارت اعتباري است.

بانك تجارت برنامه‌اي براي ارائه كارت اعتباري ندارد و به گفته مدير يكي از شعب بانك صادرات نيز چيزي به بانك صادرات ابلاغ نشده است. اين مدير بانكي مي‌گويد: «از هر 10نفر كه به بانك مي‌آيد يك نفر حتما درباره كارت‌هاي اعتباري هم سؤال مي‌كند». به گفته مسئول اعتبارات يكي از شعب بانك سپه، بخشنامه اعطاي كارت اعتباري به بانك سپه ابلاغ شده اما بانك سپه هنوز دستورالعمل داخلي را تنظيم نكرده است. مدير يكي از شعب بانك ملي درباره كارت‌هاي اعتباري مي‌گويد:

«بايد كارت را از بانكي بگيري كه در آن حساب فعال داري يا از آن حقوق مي‌گيري. ضمن اينكه فعلا فقط كارت‌هاي 10ميليون توماني داده مي‌شود و بانك مركزي اصلا براي رقم بالاتر دستوري نداده است. به گفته او ارقام بالاتر مي‌ماند براي وقتي كه بانك‌ها بازخورد كارت اعتباري 10ميليوني را بگيرند و روال كار دست‌شان بيايد.» اين مدير بانكي مي‌افزايد:

براي ضمانت همين كارت 10ميليوني بايد يك كارمند با گواهي كسر اقساط داشته باشيد ضمن اينكه ميانگين باقيمانده حساب شما در 6‌ماه گذشته بايد حداقل يك ميليون تومان باشد. بانك ملت تنها بانكي است كه در كنار بانك ملي ادعا مي‌كند كارت‌هاي اعتباري را با هر سه رقم 10، 20 و 50 ميليون توماني به مشتريان مي‌دهد. رئيس يكي از شعبه‌هاي اين بانك مي‌گويد:

براي كارت اعتباري 10ميليون توماني، يك كارمند با گواهي كسر اقساط، براي كارت اعتباري 20ميليون توماني 2كارمند با گواهي كسر اقساط و براي كارت اعتباري 50ميليون توماني به وثيقه ملكي نياز است. او نرخ سود اين كارت‌ها را 20درصد اعلام كرده و اظهار مي‌كند: همان طرح پيشنهادي بانك مركزي است. رئيس يكي ديگر از شعب بانك ملت هم پيشنهاد مي‌دهد:

با افتتاح حسابي تحت عنوان «موج» با سود روزشمار 10درصد، از طرح بانك ملت استفاده كنيد و پس از 4‌ماه كارت اعتباري بگيريد. مسئول اعتبارات يكي‌ از شعب بانك رفاه مي‌گويد: اگر در اين شعبه حساب داريد، درخواست دريافت كارت اعتباري را به همراه پرينت حساب فعال خود ارائه دهيد تا بررسي شود. البته درصدي از موجودي حساب شما هم بلوكه خواهد شد. مدير يكي از شعب بانك مسكن نيز اظهار مي‌كند، بانك متبوعش خيلي هنر كند همان وام مسكن را مي‌پردازد و مديران شعب بانك‌هاي ديگر مدعي هستند، بخشنامه‌اي براي اعطاي كارت‌هاي اعتباري به بانك‌هاي خصوصي ابلاغ نشده است.

  • بانك‌ها از كارت اعتباري استقبال نمي‌كنند

يك كارشناس بانكي استقبال بانك‌ها از طرح كارت اعتباري مرابحه را بعيد دانست و گفت: شايد برخي از بانك‌ها براي رفع تكليف تعدادي كارت صادر كنند، اما احتمالا شرايطي را تعيين مي‌كنند كه مشتريان از دريافت كارت اعتباري منصرف شوند. به گفته سيدبهاءالدين حسيني‌هاشمي گرچه بانك مركزي دستورالعمل طرح اعطاي كارت اعتباري مرابحه را صادر كرده، اما اين طرح به‌دلايلي عملياتي نخواهد شد چراكه اولا سود اين اعتبار اگر در مدت يك‌ماه تسويه شود، معادل تسهيلات قرض‌الحسنه مي‌شود و ثانياً بانك‌ها با پولي كه قيمت تمام شده آن بالاي ۲۰ درصد است، تمايلي به اعطاي تسهيلات با نرخ 18درصد و دوره بازپرداخت 3سال ندارند.