سهام عرضه شده مربوط به شركت گسترش فناوري‌هاي نوين و صندوق رفاه و تأمين آتيه كاركنان بانك كشاورزي بود. شركت آسان‌پرداخت پانصدمين شركت پذيرفته شده در فهرست بورس اوراق بهادار تهران است.
- حذف آنلاين‌ها و آغاز جنجال
پيش از آغاز عرضه اوليه با تصميم يكباره بورس تهران سفارش‌گيري آنلاين براي مشتريان برخط متوقف و اعلام شد معامله گران آنلاين درصورت تمايل براي خريد، حداكثر تا ساعت 12روز دوشنبه(ديروز) درخواست خريد خود را به‌صورت اينترنتي(آفلاين) ثبت كنند. اين ماجرا موجبات اعتراض فعالان بازارسرمايه را فراهم آورد. گفته مي‌شود دليل اين رويداد بروز مشكل در هسته معاملات بورس تهران بوده است. هسته معاملات بازارسهام بارها با مشكلات متعدد مواجه شده است. مسئولان فني و اجرايي بازارسرمايه هيچگاه به‌طور شفاف درباره دلايل بروز اين مشكل صحبت نكرده و توضيحي ارائه نداده‌اند.
- اين بار سيستم آنلاين‌ها هنگ كرد
عرضه 10درصدي سهام «آپ» در حالي رقم خورد كه يكي از مهم‌ترين نگراني‌هاي سرمايه‌گذاران و سهامداران بروز اختلال مجدد در سامانه معاملات بازار بود؛ اين اتفاق قبلا هم در جريان عرضه‌هاي اوليه قابل مشاهده بود. حالا كار به جايي رسيده كه مشكل قطعي سيستم معاملات برخط افزون بر زمان عرضه اوليه به كل معاملات بورس تسري پيدا كرده است.
عرضه‌هاي اوليه يكي از جذابيت‌هاي سرمايه‌گذاري در بورس تهران محسوب مي‌شود اما به دفعات مشاهده شده كه اختلال سامانه معاملاتي، بي‌نظمي و سردرگمي در اداره عرضه‌هاي اوليه اعتراض سرمايه‌گذاران را در پي داشته است. اين اختلال موجب شده گهگاه سهم بيشتري از كيك شيرين عرضه‌هاي اوليه به افراد و گروه‌هاي نورچشمي اختصاص يابد. در اين ميان سر سرمايه‌گذاران حقيقي و خرد زير سايه اختلال در سامانه معاملات آنلاين كلاه مي‌رود.
- دلايل مسئولان بورس تهران
حسن قاليباف‌اصل، مديرعامل بورس اوراق بهادار تهران در پاسخ به انتقادها از مشكلات پيش آمده در عرضه «آپ» گفت: برخلاف روال معمول بورس‌هاي دنيا كه براساس كارگزار محور فعاليت مي‌كنند، در بورس ايران روال جاري براساس مشتري محور بوده و رويه‌ها بر پايه مشتريان اجرايي مي‌شود. تداوم اين روال، نبود بسترهاي فني و عوارض ناشي از تحريم‌ها و به‌كار نگرفتن روش‌هاي جديد كشف قيمت سهام موجب بروز مشكلاتي در رعايت انصاف و عدالت در بازار سهام ايران شده است.
او افزود: اتفاق پيش آمده ناشي از افزايش ناگهاني سفارش‌هاي خريد هنگام عرضه اوليه و وجود اختلال در سيستم معاملات آنلاين و قطع شدن اينترنت عده زيادي از معامله گران و در نتيجه دسترسي نداشتن عده زيادي از متقاضيان به سامانه خريد سهام عرضه اوليه بود. قاليباف اصل افزود: روش فعلي عرضه اوليه سهام شركت‌ها موقتي است و از ماه‌هاي آينده، روش جديد و كارآمد ثبت سفارش، جايگزين رويه جاري خواهد شد و رعايت و انصاف عدالت به‌طور كامل عملي مي‌شود.
- قول نظارت ويژه بر كارگزاران
او در پاسخ به اين پرسش كه بورس براي رفع نگراني‌هاي سهامداران در مورد تخصيص عادلانه سهام در كارگزاري‌ها و جلوگيري از تخصيص سهام به نورچشمي‌ها چه كرده است؟ تأكيد كرد: طبيعتا همه كارگزاران در تلاشند تا بازار سرمايه توسعه يابد. بنابراين به درستي مي‌دانند كه همه اطلاعيه‌هاي بورس الزامي بوده و بايد مفاد آن رعايت شود. از سوي ديگر در مورد تخصيص حداقل 25درصد سهام شركت «آپ» به معامله‌گران آنلاين، نظارت ويژه‌اي اعمال خواهد شد.
- مشكل از كجاست؟
به گفته برخي كارشناسان برنامه‌نويسي اختلال موجود در هسته معاملات بورس در نتيجه مشكلات ساختاري در برنامه نويسي سامانه معاملات، مانند باگ‌ها، ايرادها و ضعف سرور شركت‌هاي نرم افزاري پشتيبان اين سامانه و نيز زيرساخت‌هاي ارتباطي است. اين مشكلات در نهايت موجب بروز قطعي و توقف دسترسي سرمايه‌گذاران به سامانه خريد سهام مي‌شود اما نكته جالب توجه اين است كه اغلب اين مشكلات ساختاري در زمان‌هاي ويژه مثلا هنگام عرضه‌هاي اوليه رخ مي‌دهد. بروز اختلال‌هاي تكراري در سامانه معاملات سهام بي‌اعتمادي و اعتراض گسترده سرمايه‌گذاران را درپي داشته است.