گرچه نشر اطلاعات مربوط به فعاليتهاي اقتصادي بنگاهها، نهادها، سازمانها و دسترسي به آنها ميتواند تأثير قابلتوجهي بر شفافيت اقتصاد كشور داشته باشد اما در ردههاي پايينتر، دسترسي به اطلاعات در بازارهاي مختلف نيز اثرگذاري قابلتوجهي بر ذينفعان هر بازار خواهد داشت كه ضمن افزايش شفافيت در آن بازار، به كارايي آن نيز كمك شاياني خواهد كرد.
در اين زمينه قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات در مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيده است. رئيس اتحاديه مشاوران املاك تهران نيز از تلاشهايي پرده برميدارد كه قرار است تا پيش از پايان سالجاري دسترسي آزادانه مردم به اطلاعات معاملات مسكن در بازار هر منطقه را مهيا كند. نايبرئيس كميسيون اقتصادي مجلس نيز با استقبال از چنين اتفاقي ميگويد كه هيچ منع قانوني براي آزادسازي دسترسي مردم به اطلاعات حوزه معاملات مسكن وجود ندارد.
به گفته نايبرئيس كميسيون اقتصادي مجلس، هيچ منع قانوني براي آزادسازي دسترسي مردم به اطلاعات حوزه معاملات مسكن وجود ندارد. سيدناصر موسوي لارگاني با تأكيد براينكه اين اطلاعات نبايد فقط در اختيار بانك مركزي يا افراد خاص باشد، افزود: دسترسي به قيمت زمين و مسكن اطلاعات محرمانهاي نيست كه چنانچه مردم به آنها دسترسي داشته باشند مشكلي ايجاد كند بلكه اگر اين اطلاعات در دسترس مردم قرار بگيرد،
شرايط دلالبازي و حبابي شدن قيمتها سخت ميشود و معاملات شفافتري انجام خواهد شد. گرچه او معتقد است وزارت راه و شهرسازي بهعنوان متولي بازار مسكن است بايد تمهيداتي بينديشد تا مردم بتوانند از اين اطلاعات بهرهمند شوند اما رئيس اتحاديه مشاوران املاك تهران از آمادگي اين اتحاديه براي عملياتيكردن سامانه مربوط به اين اطلاعات خبر ميدهد.
- راه اندازي سامانه تا پايان امسال
حسام عقبايي كه پيش از اين زمينهسازي براي راهاندازي سامانه رسمي خريد و فروش اينترنتي املاك را رسانهاي كرده بود به همشهري گفت: اتحاديه در كنار راهاندازي اين سامانه بنا دارد مشخصات آخرين معاملات بازار مسكن هر منطقه را بهعنوان الگوي قيمتي آن منطقه معرفي كند تا مردم به شاخصهاي مورد نياز براي يك معامله موفق دست پيدا كنند.
با توجه به اينكه اطلاعات دقيقي از قراردادها و معاملات بازار مسكن در سامانه ثبت معاملات املاك و مستغلات كشور ثبت ميشود، درصورت مهيا شدن دسترسي آزادانه مردم به اين اطلاعات، گام بلندي در راستاي شفافسازي بازار مسكن، واقعيسازي قيمتها و جلوگيري از سفتهبازي و حبابي شدن قيمت مسكن برداشته خواهد شد. به اعتقاد عقبايي، هرچه اطلاعات بيشتري از بازار املاك و مستغلات اعم از فايلينگ، قيمت معاملات، كيفيت قراردادها و... ارائه شود شفافيت اين بازار بيشتر خواهد شد.
او با تأكيد براينكه اطلاعات فردي معاملات هرگز افشا نخواهد شد، تصريح كرد: دسترسي آزاد به اطلاعات حوزه مسكن، معاملات را تسهيل ميكند و با آگاهكردن مردم از قيمتهاي واقعي، مانع تلاشهاي سوداگرانه ميشود و كساني را كه ميخواهند قيمتهاي واهي و حبابي به بازار القا كرده و موج گراني ايجاد كنند ناكام ميگذارد. پيش از اين عقبايي در گفتوگو با همشهري از تلاش براي راهاندازي سامانه اينترنتي رسمي خريد و فروش اينترنتي املاك خبر داده بود كه استفاده از آن براي افراد و مشاوران املاك و همچنين نهادها و سازمانهايي كه براي سياستگذاري و تصميمسازي نيازمند اطلاعات بازار مسكن هستند، امكانپذير خواهد بود.
- گام بلند براي شفاف سازي بازار مسكن
با توجه به سهم 30درصدي مسكن در سبد خانوار بهنظر ميرسد آزادسازي دسترسي به اطلاعات در بازار مسكن، كه بخش عمده حاضران آن از بخش توليد تا مصرف را بخش خصوصي و مردم تشكيل ميدهند، يكي از اقداماتي است كه بايد سريعا عملي شود. شفاف و منصفانه بودن معاملات در اين بازار مستقيما بر طيف وسيعي از افراد جامعه تأثير دارد كه البته جز با دسترسي آزاد به اطلاعات ميسر نخواهد شد.
هماكنون اطلاعات بازار مسكن، از سوي بانك مركزي و با استفاده از آمارهاي خام سامانه ثبت معاملات املاك و مستغلات كشور منتشر شده و تحولات اين بازار را نشان ميدهد اما از آنجا كه معاملات سنتي بازار مسكن ايران بر همكاري مشاوران املاك و احيانا چانهزني دو طرف خريدار و فروشنده مبتني است، اطلاع داشتن خريدار و فروشنده از ساير معاملات اين بازار بهخصوص در محدودهاي كه خود قصد معامله دارند ميتواند تا حد زيادي سلامت و درستي معامله را تضمين كند.