طبق گزارش اين شركت، وجود بسياري از منابع ساكن آلاينده از جمله ترمينال جنوب، كارخانه روغن نباتي قو، نيروگاه برق بعثت، بازارها، كارخانجات و انبارها باعث شده اين منطقه جنوبي شهر از نظر بسياري از شاخصهاي آلودگي، در ميان 3منطقه نخست شهر تهران قرار بگيرد. اينطور كه آمار نشان ميدهد، طي سالهاي اخير حتي سهم منابع ثابت در آلودگي منطقه 16، 57درصد بوده است. درحاليكه اساسا در كل شهر تهران، بهطور ميانگين منابع ثابت 20درصد و منابع متحرك 80درصد آلودگي هوا را سبب ميشوند. گزارش شركت كنترل كيفيت هوا از آلودگي هواي منطقه 16، آمارهاي جالب ديگري هم دارد. آنچنان كه در بخشي از آن نشان داده شده كه اين منطقه در سال94 از نظر ميزان آلايندههاي منوكسيدكربن، اكسيدهاي گوگرد و ازن، رده دوم را درميان كل مناطق 22گانه تهران بهخود اختصاص داده است. جالبتر اينكه از نظر ميزان انتشار آلايندههاي مربوط به منابع ساكن هم جزو 3رده نخست بوده است. اينها گوياي واقعيتي هستند كه آسمان خاكستري بالاي سر اهالي اين محدوده، حاصل بيتوجهي به ادامه فعاليت واحدهاي آلاينده است.
- آلودگي، فراتر از حد مجاز
محلههاي خزانه، شهيد بخارايي، شهرك بعثت و جواديه از جمله بخشهايي هستند كه نسبت به بقيه محلهها در منطقه 16حجم آلودگي هواي بيشتري را كه از منابع ساكن توليد شدهاند تحمل ميكنند. در نقشه روبهرو نقاطي كه بهصورت قرمز رنگ مشخص شدهاند دقيقا همين محلهها هستند. اين نقشه نمايي كلي از منطقه 16 است كه نشان ميدهد 3محله مذكور از نظر انتشار منوكسيد كربن و اكسيدهاي گوگرد در اغلب روزهاي سال در وضعيت ناسالم قرار دارند. شركت كنترل كيفيت هوا 2نقشه ديگر را هم طبق آمار منتشر كرده كه مشخص ميكند ميانگين انتشار سالانه تركيبات آلي فرار و ذرات معلق توليدي صنايع در محدوده خيابانهاي شهيدرجايي شمالي و خزانه جنوبي، از حد مجاز فراتر ميرود. حال سؤال اين است كه در جوار اين دوخيابان چه منابع ثابت آلايندهاي قرار گرفتهاند؟ كارخانه روغن نباتي قو و ترمينال جنوب پاسخ اصلي سؤال است. كارخانه قو بهخاطر استفاده از دستگاههاي مستهلك، هماكنون باعث آلودگي هواي محلههاي اطراف ميشود. اين درصورتي است كه حدودا 22سال پيش رأي تعطيلي كارخانه پارس قو براساس بند 20ماده 55قانون شهرداريها صادر شده است. با وجود اين، كارخانه همچنان فعال است و بوي مشمئزكننده و گاها صداي وحشتناكش در شبهنگام، اهالي محله را به ستوه آورده است.
- چشم اهالي به اقدامات دولت
فرمانداري تهران را ميتوان حامي اصلي صاحبان كارخانه قو براي باقي ماندن در پايتخت دانست. عيسي فرهادي، فرماندار تهران و علياصغر ناصربخت، معاون سياسي- امنيتي درباره زمان خروج اين كارخانه كه سالهاي پيش قرار بود براي هميشه با تهران خداحافظي كند، معتقدند كه نميشود يكشبه كارخانهاي با 62سال قدمت و صدها كارگر را تعطيل كنيم. به گفته آنها اكنون بايد با برخي اقدامات، جلوي آلودگي را گرفت و سپس در واگذاري زمين مناسب همكاري لازم كه زمانبر است، انجام شود.
محمد حقاني، رئيس كميته محيطزيست شوراي شهر تهران اما با اشاره به حجم شكايات مردمي از فعاليت كارخانه روغن نباتي قو ميگويد: «شهروندان محله باغآذري و بعثت از پساب و بوي بد و آلودگي اين كارخانه بهشدت گلايهمند هستند.» در اين ميان، شايد مهمترين مشكل بر سر تعطيلي و انتقال كارخانه قو، 330پرسنل آن باشد؛ مسئلهاي كه طي سالهاي اخير به بهانهاي براي ادامه فعاليت كارخانه تبديل شده است. به همينخاطر، اعضاي كميسيون سلامت و محيطزيست شوراي شهر تهران بهدنبال رفع گرههاي آن از طريق وزارت تعاون، كار، رفاه اجتماعي و سازمان تأمين اجتماعي هستند. از سوي ديگر محمد حقاني، عضو اين كميسيون بهدنبال جلسهاي در نهاد رياستجمهوري است. با همه اينها، اهالي اين بخش جنوبي شهر، اميدوارند تا پروسه تعيين تكليف كارخانه قو، همچون 22سال پيش در چرخه نامهنگاريها و وعده وعيدهها قرار نگيرد و سرانجام رنگ آرامش را با رفع مزاحمتهاي آن ببينند.