شهر بندري كاله در شمال فرانسه، به‌خاطر اتصال قاره اروپا به خاك انگليس از طريق تونل 52كيلومتري «مانش» شهرت جهاني دارد اما طي 2سال گذشته اسم اين شهر بيشتر به‌خاطر اردوگاه پناهجويانش بر سر زبان‌ها بوده است؛ اردوگاهي غيررسمي، ساخته شده از چادرها و سكونتگاه‌هاي موقت دست ساز با حدود 8هزار نفر جمعيت از كشورهاي مختلف آسيايي و آفريقايي.
اردوگاه جنگل در نزديكي ورودي تونل مانش قرار دارد و از 2سال پيش رفته رفته تعداد زيادي از پناهجويان به اميد رفتن به انگليس، وارد آن شده‌اند. آنها پس از آنكه با ممانعت نيروهاي امنيتي روبه‌رو شدند، همانجا در نزديكي تونل زمينگير شده و تلاش‌هاي مقام‌هاي محلي براي انتقال آنها به ديگر نقاط فرانسه هم ناكام ماند. بحران پناهجويان سال گذشته جهان را شوكه كرد. براي نخستين بار پس از جنگ جهاني دوم، صدها هزار نفر از كشورهاي فقير و درگير جنگ در آسيا، خاورميانه و آفريقا به اميد امنيت و زندگي بهتر با پاي پياده راهي اروپا شدند. بيش از يك‌ميليون و 800هزار نفر در سال 2015و بيش از 300هزار نفر طي سال‌جاري وارد اروپا شده‌اند.
هفته‌ها مذاكره ميان مقام‌هاي فرانسه و انگليس در نهايت به برچيدن اردوگاه معروف شهر بندري كاله منجر شد. طبق توافق، حدود هزار و 300نفر ساكن اردوگاه جنگل كه زير 18سال سن دارند و بدون خانواده وارد كاله شده‌اند، طبق سازوكار مشخصي براي انتقال به انگليس پذيرش مي‌شوند. از آنها معاينات لازم به عمل مي‌آيد تا سن‌شان مشخص شود و سپس درصورت تأييد سن‌شان براي طي روند اعطاي پناهندگي به انگليس منتقل خواهند شد. باقي افراد نيز به مراكز نگهداري پناهجويان در ديگر نقاط فرانسه منتقل مي‌شوند. اتباع كشورهاي مختلف ازجمله افغانستان، پاكستان، ايران، عراق، سوريه، سودان، اريتره، سومالي، مصر، چاد، اتيوپي و ليبي در 2سال اخير در اردوگاه جنگل زندگي مي‌كرده‌اند.
طي روزهاي اخير، مسئولان محلي چندين كاميون چمدان و كوله ميان ساكنان جنگل توزيع كردند تا خود را براي تخليه اين مكان آماده كنند. 7هزار و 500تخت در 450مركز جديد اسكان پناهجويان آماده شده است. دولت فرانسه نيز اعلام كرده آماده است به بيش از 70درصد از اين افراد پناهندگي اعطا كند تا بحران كاله براي هميشه به پايان برسد. صبح ديروز بخشي از پناهجويان جنگل از ساعت 5صبح در صف ايستادند تا زودتر اين مكان را ترك كنند؛ مكاني كه براي بسياري از آنها روزهاي سخت و ناخوشايندي را به‌همراه داشته است.
با اين حال، برخي از پناهجويان با روشن شدن هوا ترجيح دادند از اين اردوگاه فرار كنند تا شايد بتوانند از راه ديگري خود را به انگليس برسانند. عده زيادي هم گفته‌اند اردوگاه را ترك نخواهند كرد. طبق برنامه اعلام شده، اين اردوگاه كه به يك حلبي‌آباد بزرگ مي‌ماند، طي 3روز آينده به‌طور كامل برچيده مي‌شود و آنهايي كه براي خروج از آن مقاومت كنند، از سوي نيروهاي پليس دستگير خواهند شد.
- آشوب در لسبوس
هزاران كيلومتر دورتر از كاله، جزيره لسبوس يونان در منتهي‌اليه جنوب شرق اروپا ديروز صحنه درگيري ميان مهاجران و نيروهاي پليس بود. مهاجران معترض به دفتر پناهندگي اتحاديه اروپا مستقر در اين جزيره حمله كردند. آنها به بلاتكليفي خود اعتراض داشتند. گفته مي‌شود بيشتر اين افراد از اتباع پاكستان و بنگلادش بوده‌اند كه طبق توافق انجام شده ميان اتحاديه اروپا و تركيه به‌زودي به تركيه و سپس به كشورهاي‌شان بازگردانده خواهند شد. اكنون بيش از 15هزار نفر كه به‌صورت غيرقانوني و از راه دريا وارد اروپا شده‌اند، در نقاط مختلف يونان در شرايط وخيمي زندگي مي‌كنند. اتحاديه اروپا تنها اتباع سوريه را آواره و پناهجو درنظر مي‌گيرد و اتباع ديگر كشورها را «مهاجران اقتصادي» مي‌نامد و به همين دليل اعلام كرده به آنها اجازه سكونت در كشورهاي اروپايي را نخواهد داد.
- اعتراض به قوانين سخت در سوئد
همزمان با ديگر كشورهاي اروپايي، دولت سوئد نيز شرايط پذيرش پناهجويان در اين كشور را تغيير داده و قوانين مهاجرتي سختي را اعمال كرده است. اين كشور كه مرزهاي خود را به روي پناهجويان بسته، روند اخراج آنها را آغاز كرده است. سوئد سال گذشته بيش از 160هزار پناهجو پذيرفته اما اكنون اعلام كرده كه ديگر نمي‌تواند پذيراي افراد بيشتر باشد؛ بنابراين اتباع كشورهايي را كه كشورهاي امن ناميده مي‌شوند بازمي‌گرداند. ديروز عده‌اي از طرفداران حقوق بشر در استكهلم، (پايتخت)، اقدام به برپايي راهپيمايي اعتراضي عليه سياست‌هاي مهاجرتي دولت كردند. سوئد‌ماه گذشته نيز توافقنامه‌اي با افغانستان امضا كرده تا افغان‌ها را به كشورشان بازگرداند.
- مجارستان، هم‌صدا عليه مهاجران
همزمان با رويدادهاي ديروز، ويكتور اوربن، نخست‌وزير مجارستان كه به مناسب سالروز استقلال اين كشور سخنراني مي‌كرد، در ميان تشويق‌هاي مكرر مردم بر سياست‌هاي خود مبني بر جلوگيري از ورود پناهجويان و مهاجران تأكيد كرد. او بار ديگر اعلام كرد كه مخالف طرح اتحاديه اروپا براي نظام سهميه‌بندي است و اجازه نمي‌دهد «اين سازمان تعيين كند مردم مجارستان بايد با چه‌كسي زندگي كنند و با چه‌كسي زندگي نكنند». او گفت ما در اروپا به‌دنبال ايجاد «ايالات متحده اروپا» نيستيم و اتحاديه اروپا هم نمي‌تواند پذيرش پناهجويان را به كشورها تحميل كند. مجارستان از سال گذشته مرزهاي خود را به روي پناهجويان بسته است.
- اردوگاه جنگل، از ابتدا تا به امروز
اردوگاه پناهجويان كاله، به‌خاطر قرار گرفتن در ميان درختان اين بندر، به اردوگاه «جنگل» معروف شده است. در سال 1999، نخستين بار سازمان صليب سرخ فرانسه، مركزي در اين نقطه براي ثبت نام پناهجويان و آوارگان داير كرد. رفته رفته اطراف اين مركز، به محلي براي زندگي افرادي كه به‌صورت غيرقانوني وارد فرانسه شده بودند تبديل شد. 3سال بعد، زماني كه نيكلا ساركوزي، رئيس‌جمهور پيشين فرانسه، مسئوليت وزارت كشور را در دست داشت، نيروهاي پليس با حمله به اين كمپ، آن را تخريب كردند. در سال 2009 بار ديگر اين كمپ از سوي دولت تخريب شد. اما طي اين سال‌ها سكونت 8هزار نفر در اردوگاه جنگل بي‌سابقه بوده است. مقام‌هاي فرانسوي اكنون مي‌گويند با برچيده شدن اين اردوگاه، پرونده 16ساله آن براي هميشه بسته خواهد شد.
- رؤياي انگليسي پناهجويان
با آغاز بحران پناهجويان در اروپا، تنها كشوري كه به‌طور رسمي اعلام كرد پذيراي آنهاست، آلمان بود. بسياري از پناهجويان با عبور از آب‌هاي مديترانه، از راه يونان و ايتاليا سعي كردند خود را به اين كشور برسانند. با اين حال، آلمان هم بعد از گذشت چند ماه، با هجوم بي‌سابقه پناهجويان، مرزهاي خود را بست. در اين ميان بودند عده‌اي هم كه به زندگي بهتر و راحت‌تر در انگليس فكر مي‌كردند و نه زندگي در كمپ‌هاي پناهجويان در آلمان. انگليس طبق قانون به آوارگان حقوق ماهانه پرداخت مي‌كند و اين موضوع بسياري را ترغيب مي‌كرد كه به هر شكل ممكن به اين كشور بروند. تنها راه ارتباطي زميني ميان اروپا و جزيره بريتانيا تونل مانش بود بنابراين عده زيادي از پناهجويان راهي كاله شدند. انگليس اما از پذيرش اين افراد خودداري كرد و آنها در كاله ماندگار شدند.