طبق اعلام سازمان خصوصيسازي هماكنون نام 60شركت در سبد سهام عدالت درج شده است. در اين ميان نام 35شركت حاضر در بورس و فرابورس هم ديده ميشود. از زمان ابلاغ قانون اجراي سياستهاي اصل 44قانون اساسي تاكنون به 49ميليون و 133هزار نفر سهام عدالت تخصيص داده شده است.
- سهام عدالت و زمينه قانوني
اجراي طرح واگذاري سهام عدالت از ميانههاي دهه 80خورشيدي با هدف انتقالبخشي از مالكيت دولت به اقشار آسيبپذير آغاز شد. مقام معظم رهبري در تاريخ يكم تيرماه سال ۱٣٨۵، در پاسخ به درخواست رئيسجمهور وقت با اختصاص بخشي از سهام شركتهاي دولتي در قالب شركتهاي سرمايهگذاري استاني متشكل از تعاونيهاي عدالت شهرستاني به 2 دهك پايين درآمدي با ۵۰ درصد تخفيف و دوره تقسيط ۱۰ سال موافقت كرد.
همزمان با ابلاغ سياستهاي اصل 44قانون اساسي و اجراي طرح توزيع سهام عدالت مقرر شد معادل 500هزار تومان از سهام سودآورترين شركتهاي دولتي مشمول واگذاري به مشمولان شامل 2 دهك پايين درآمدي داده شود. در همان زمان قرار شد رقم قابل پرداخت براي دريافت سهام عدالت در مدت 10سال از محل سود اين سهام كسر شود.
دولت هم موظف شد پس از تسويه كامل اقساط و ظرف 10سال، اين سهام را آزاد كند تا قابل خريد و فروش شود. چندي بعد رقم 500هزار توماني سهام عدالت تخصيص يافته به مشمولان به يك ميليون تومان افزايش يافت و تعداد مشمولان از 2 دهك پايين به 6 دهك پايين درآمدي افزايش يافت با اين تفاوت كه 2 دهك پايين درآمدي يعني مستمريبگيران و افراد تحت پوشش كميته امداد و سازمان بهزيستي مشمول تخفيف 50درصدي در قيمت سهام عدالت شدند.
- سهامداران عدالت؛ چشم انتظار آزادسازي
با گذشت 10سال از آغاز اجراي قانون سياستهاي اصل 44 و با وجود پايان يافتن مهلت قانوني دولت براي آزادسازي سهام عدالت هنوز هيچ اقدام قانوني براي اين منظور صورت نگرفته و دولت در 3سال گذشته در ارائه لايحه آزادسازي سهام عدالت به مجلس تعلل كرده است. هفته پيش رئيس كميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اين موضوع اعلام كرد بدون توجه به لايحه دولت، مجلس بهزودي خود، طرح آزادسازي سهام عدالت را براي بررسي و تصويب در دستور كار قرار خواهد داد.
به گفته او در نتيجه تعلل 3ساله دولت، دارندگان سهام عدالت ازجمله اقشار آسيبپذير حاضر در جمع 2 دهك اول درآمدي هنوز از امكان فروش يا اعمال مالكيت بر سهام خود برخوردار نشده و از منافع حاصل از دارايي خود يعني سهام عدالت سودي نبردهاند.
مسئولان سازمان خصوصيسازي پيش از اين ميگفتند با توجه به برگزاري فصل مجامع در نيمه اول هر سال، در انتظار برگزاري مجامع 60شركت حاضر در سبد سهام عدالت هستند تا پس از تقسيم سود شركتها و تسويه قطعي اقساط سهام عدالت در اينباره اقدام كنند.
طبق آمار تا پايان مهرماه همه 60شركت حاضر در سبد سهام عدالت مجامع عمومي خود را برگزار كردهاند اما از اقدام عملي براي تعيين تكليف آنها خبري در دست نيست.