سرپرست واحد مددكاري اجتماعي دادسراي عمومي و انقلاب تهران گفته بودطرح پابند الكترونيكي در مجتمع ندامتگاه تهران بزرگ با ۵۲ مددجو شروع شده است. اين خبر مي‌توانست نخستين نشانه از تحولي تازه در كاهش جمعيت زندان‌ها باشد، چه اينكه يكي از وظايف سازمان زندان‌ها هم هست. اما پيگيري خبرنگار همشهري نشان مي‌دهد اين طرح در تهران اجرايي نشده و حكمي نيز مبني بر استفاده اين مددجويان واجد شرايط از اين پابندها صادر نشده است. تنها اتفاقي كه افتاده اين است كه اسم و مشخصات اين افراد براي استفاده از اين پابندها در اختيار مراجع ذيربط قرار گرفته تا بعد از بررسي نهايي حكم آنها توسط قضات مربوطه صادر و استفاده از پابندها اجرايي شود. اين موضوع را با مهندس وهاب اوليايي، مدير اجرايي ويژه پابندالكترونيك در ميان گذاشتيم، گفت‌وگوي همشهري را با او بخوانيد:
- طرح پابندهاي الكترونيكي چه زماني به‌صورت رسمي اجرايي مي‌شود؟
در طرح آزمايشي كه از اواخر سال گذشته اجرايي شد، مجوز 10پابند را داشتيم كه براي اين تعداد اجرايي شد. اكنون درخواست استفاده از 300پابند داده شده كه هنوز اجرايي نشده است چرا كه اسامي اين افراد به سيستم قضايي ارسال شده و بايد قضات مربوطه درخصوص اين پرونده‌ها حكم استفاده از پابند را تأييد كنند. به‌احتمال زياد اين كار 2ماه زمان مي‌برد .
- استفاده از پابند براي زنداني هزينه‌اي هم دارد؟
به‌علت اينكه بودجه‌اي براي پرداخت هزينه اين پابندها در اختيار سازمان زندان‌ها قرار نگرفته افرادي كه تمايل به استفاده از اين پابندها دارند و مشمول آن مي‌شوند بايد اين هزينه را به ازاي هر روز استفاده 10هزار تومان پرداخت كنند كه پس از عودت پابند به سازمان زندان‌ها، اين سازمان كه مالكيت تجهيزات مراقبت الكترونيكي را در اختيار دارد، وديعه را به زنداني برمي‌گرداند.
- عمر مفيد اين تجهيزات چقدر است؟
معمولا براي تجهيزات الكترونيكي زمان 3ساله براي استهلاك درنظر گرفته مي‌شود اما پابندهاي الكترونيكي به‌دليل اينكه مدام در حال استفاده هستند استهلاك زيادي دارند.
- چه تعداد پابند براي اجرايي شدن اين طرح نياز داريم؟
قوانين فعلي به‌گونه‌اي است كه اين پابندها جايگزين حكم مي‌شوندو خود حكم نيستند، يعني با شرايطي كه قاضي پرونده تشخيص مي‌دهد حكم صادره تبديل به استفاده از پابند مي‌شود. به همين دليل نمي‌توانيم حدس بزنيم دقيقا چه تعداد پابند براي چه تعداد زنداني نياز داريم. ضمن اينكه هنوز برخي قضات اعتقاد دارند كه زندان بهترين راه براي تنبيه محكومان است. اما براي اينكه چشم‌انداز بهتري درخصوص پابندهاي الكترونيكي داشته باشيم حدس مي‌زنيم حدود يك سال و نيم ديگر زمان نياز داريم تا در اين مدت مجلس بتواند با مصوباتي كه در اين زمينه خواهد داشت تغييراتي را درخصوص قانون مجازات انجام دهد. پس اول بايد سراغ اصلاح قوانين و دستورالعمل‌ها برويم.
- اگر فردي توانايي پرداخت هزينه را به‌صورت يك جا نداشته باشد امكان تقسيط را دارد؟
اميدواريم با مساعدت سازمان‌هاي ذيربط طرحي به تصويب برسد كه متقاضيان بتوانند اين هزينه را به‌صورت تقسيط پرداخت كنند. همچنين تكنولوژي به‌كار رفته در اين پابندها به اين صورت است كه اگر مددجو از محدوده تعريف شده خارج شود، يك پيغام هشدار در سامانه و همچنين در خود پابند به‌صورت آلارم لرزشي ايجاد مي‌شود. در اين صورت امتياز از وي سلب و او به زندان بسته منتقل مي‌شود.
- بايد پابندهاي ارزان تهيه كنيم
در كشوري مثل سوئيس هزينه اين پابندها را دولت و شركت مخابرات پرداخت مي‌كند و هزينه‌اي از زنداني گرفته نمي‌شود. اما اين نكته را هم بايد مدنظر داشت كه وضعيت اقتصادي سوئيس با كشور ما تفاوت زيادي دارد و طبيعتا تجهيزاتي كه اين كشورها استفاده مي‌كنند هزينه‌هاي بالايي دارد. اما چون ما بايد هزينه را از فرد متقاضي بگيريم اگر هزينه پابندها گران باشد كمتر زنداني توانايي پراخت هزينه آن را دارد.