شرکت فورد موتور مالک قسمتی از اتومبیل سازی مزداست. این شرکت در سال ۲۰۰۶ حدود یک میلیون و دویست و پنجاه هزار خودرو تولید کردهاست که در کشورهای مختلف جهان به فروش رسیدهاند.
- نامگذاری
جوجیرو ماتسودا بنیانگذار شرکت خودروسازی مزدا که علاقه ویژهای به آئین زرتشت داشتهاست با الهام از اهورامزدا و با توجه به تشابه اسمی نام خانودگی اش با کلمه مزدا، این نام را بر محصولات خود گذاشته است. این شرکت در داخل ژاپن به نام ماتسودا شناخته میشود و بیشتر ژاپنیها از جنبه دیگر نام مزدا بیاطلاعند. بر پایه اظهارنظر وبگاه مزدا دلیل نامگذاری این شرکت این طور بیان شدهاست:
«نام شرکت مزدا برگرفته از نام اهورامزدا خدای اولین تمدنهای غرب آسیا است. ما اهورامزدا را به خدای خرد، اندیشه و هماهنگی تفسیر کردیم. به عنوان منشاء هر دو تمدن شرقی و غربی و همینطور به عنوان نمادی از فرهنگ خودرو. این آمیختگی از تمایل به دستیابی به صلح جهانی و توسعه صنعت خودرو انجام شد.
- تاریخچه
شرکت مزدا به عنوان تولید کننده ابزار و ماشین آلات در سال ۱۹۲۰ پایه گذاری شد و تا سال 1929 ابزار ماشین تولید می کرد. دو سال بعد به تویو کوگیو تغییر نام داد و برای صادرات به چین کامیون تولید کرد، از سال ۱۹۳۱ به تولید خودرو نیز پرداخت. این شرکت در طول جنگ جهانی دوم برای ارتش ژاپن اسلحه و جنگ افزار تولید می کرد. در بمباران اتمی هیروشیما در ششم اوت 1945 کارخانه این شرکت به شدت آسیب دید و 400 نفر از کارگران آن کشته شدند ولی در فاصله چند ماه شرکت تولید کامیون را از سر گرفت. در سال 1960، مزدا اولین اتومبیل سواری دو سرنشین خود را عرضه کرد. شرکت تویو کوگیو در سال 1967، مزدا 110 اس را تولید و در سال 1970صادرات به ایالات متحده را آغاز کرد.
در اواخر دهه 1970محصولات جدید شرکت از جمله مزدا 323 و مزدا 626 به بازار عرضه شدند. مدل اسپرت آر اکس 7 به شهرت و افزایش فروش شرکت کمک کرد. شرکت فورد در 1979، 25 درصد از سهام شرکت تویو کوگیو را خرید و در سال 1981 شرکت مزدای آمریکای شمالی تاسیس شد و در 1984، تویو کوگیو به شرکت ماشین سازی مزدا تغییر نام داد. سه سال بعد این شرکت در شهر فلت راک میشیگان، کارخانه ای تاسیس کرد که علاوه بر اتومبیل های سواری به تولید قطعات یدکی برای اتومبیل های کوچک شرکت فورد پرداخت.
اولین اتومبیل دارای چهار چرخ این شرکت با نام مزدا۳۶۰ در سال ۱۹۶۰ وارد بازار شد. مزدا انژکتور دو کابین از سال ۱۳۸۶ وارد بازار ایران شد.
در سال 2007 ,مزدا در حدود 3/1 میلیون خودرو برای بازارهای جهانی تولید کرده که اکثر این خودروها (نزدیک یک میلیون)در ژاپن و بقیه درشعبات دیگر تولید شده است.
در می 2015 کمپانی مزدا توافقنامه همکاری طولانی مدت با شرکت تویوتا امضا کرد که بر اساس آن موظف شد در ازای دریافت سیستم های سوخت هیدروژنی، تکنولوژی موتورهای دیزل و بنزینی skyactive را برای شرکت تویوتا تامین کند.
- مزدا در ایران
اتومبیلهای سواری و وانتهای مزدا از دهه هفتاد میلادی وارد ایران شدند. مزدا ۹۲۹ کوپه به یکی از اتومبیلهای کوچک و پرطرفدار آن زمان تبدیل شد. همچنین وانتهای مزدا نیز از آن زمان تاکنون در ایران استفاده میشد.
گروه بهمن از سال ۱۳۳۸ به مونتاژ وانت سه چرخ مزدا با ظرفیت ۲۰۰ کیلوگرم و پس از آن از سال ۱۳۵۰ به ساخت و مونتاژ انواع وانتهای مزدا شامل مدلهای ۱۰۰۰ و مدل ۱۶۰۰ پرداختهاست.
این شرکت از آن زمان (با نامهای شرکت اتومبیل سازی مزدا و ایران وانت) به مونتاژ خودروهای مزدا ادامه داده و از سال ۱۳۷۸ سواری مزدا ۳۲۳F و ۳۲۳SL را تولید کرد. سپس با عرضهٔ سواری مزداFL ۳۲۳ تا سال ۱۳۸۶ در پنج تیپ و با موتور ۱۶۰۰ سیسی توانست فروش خود را گسترش دهد و خط مونتاژ سواری محبوب مزدا ۳ با موتور ۲۰۰۰ سی سی را از شرکت ژاپنی گرفته و آن را در سه تیپ ارائه کند.