ميداني كه چند سال است قبل از شروع پيادهروي اربعين حال و هواي متفاوتي پيدا ميكند و شلوغي ميدان رازي چند برابر ميشود؛ اين بار نه براي خريدن وسايل كوه و سربازي بلكه براي خريدن تجهيزات سفر پيادهروي اربعين؛ سفري كه دستكم 3 روز پيادهروي دارد و بايد شب را در راه خوابيد و بار را به دوش كشيد. بايد كفشهايي مقاوم داشت و زيراندازي كه زمان استراحت، بشود محل نشستن و نماز و خوابيدن و خوردن. حالا به همين دليل در چند سال گذشته ميدان رازي يا همان گمرك قديم، در روزهاي نزديك به پيادهروي اربعين، از حضور زائراني كه ميخواهند سفر را امن و راحت كنند، پر رفتوآمد شده تا جايي كه به گفته فروشندههاي ميدان رازي، 2 سال گذشته آنها با ازدحام مسافران اربعين براي خريد لوازم سفر مواجه بودهاند.
از همان بالاي ميدان رازي كه به سمت دور ميدان حركت كنيد پشتسر هم مغازههايي را ميبينيد كه بيشترشان لباسهاي نظامي دارند؛ گرمكن، كاپشن، شلوارهاي مخصوص نيروهاي نظامي، كلاه، كولهپشتي، زيرانداز و كفش. البته كفشفروشيها مغازههايي جداگانه هستند كه انواع برندهاي واقعي و بدلي را در خود جا دادهاند. مغازههاي گمرك بيشترشان كوچك هستند و معلوم است خيلي سال پيش ساخته شدهاند. مدل مغازهها هم خاص اين ميدان است. عادت دارند بيشتر اجناسشان را به ديوار آويزان كنند. اصراري هم به زيبا بودن چيدمان ندارند و شما براي اينكه بتوانيد كالايي را ببينيد بايد سر را بالا بگيريد و از مغازهدار بخواهيد جنس مورد نظرتان را پايين بياورد.
- گمرك ايران- چين!
به گفته مغازهدارها بيشتر اين اجناس ايراني هستند اما كالاهاي خارجي زيادي هم ديده ميشود كه بيشترشان توليد كشورهاي چين و كرهجنوبي است. نكته جالب ديگر درباره اجناس گمرك تهران اين است كه شما هم ميتوانيد بسته به اينكه در كجاي ميدان باشيد، لباس و كالاهاي متنوعي پيدا كنيد. شايد باورتان نشود اما لباس نظاميان آمريكايي هم از راه عراق و افغانستان خودشان را تا ميدان رازي رساندهاند. گرچه فروش چنين اجناسي غيرقانوني است اما ميدان رازي در دل خود كالاهاي كمياب و پيدا نشدني دارد.
- قيمتها: باورنكردني
شايد دليل اينكه مردم براي خريدن وسايل سفري به اين مهمي به ميدان رازي ميآيند، اين باشد كه اينجا كفش و كولهپشتي و زيرانداز و شلوار در كيفيتها و قيمتهاي مختلف پيدا ميشود. يعني شما ميتوانيد يك پكيج مسافرتي اينچنيني را با قيمتي مناسب تهيه كنيد در حالي كه رفتن به مراكز خريد مدرن ممكن است برايتان بار مالي زيادي داشته باشد. ضمن اينكه اگر بخواهيد كالاهاي باكيفيت خيلي بالا هم بخريد، در ميدان رازي با كمي گشتن و البته وارد بودن به تشخيص جنس اصل از تقلبي، ميتوانيد با قيمت خيلي مناسب نيازتان را برآورده كنيد.
- روزهاي شلوغ، روزهاي فروش
وقتي از فروشندهها درباره روزهايي كه مردم براي خريد به ميدان رازي ميآيند ميپرسيم، همهشان ميگويند 2 سال گذشته تجربه خيلي خوبي داشتهايم. طوري كه شوكه شده بوديم و بعضي از ما با كمبود كالا مواجه شديم. يكي ديگر از فروشندهها از مغازه كناريش ميگويد كه سال گذشته 1000كيسه خواب آورده و همه را فروخته بود.به گفته اين فروشنده، امسال بهدليل اينكه اغلب مردم در سالهاي قبل خريد كردهاند، استقبال براي خريد كمتر شده، اما هنوز هم ميشود جوانهايي را ديد كه در حال خريد كولهپشتي سفر هستند؛ جوانهايي كه پيراهن مشكي پوشيدهاند و سفر نرفته ميتواني آنها را در بين زائران كربلا متصور شوي. بهنظر ميرسد اينها جزو كساني هستند كه امسال براي نخستين بار قصد پيادهروي دارند و بنابراين بايد خودشان را مجهز كنند.شايد اينها هم سال آينده از آمار كساني كه به گمرك يا ميدان رازي ميروند، كم شوند اما به آمار زائراني كه هر سال بيشتر ميشوند، اضافه شوند.
- من خودم هر سال مسافرم
يكي از فروشندههاي ميدان رازي خودش هرسال به سفر اربعين ميرود. وقتي از او ميپرسيم كه آيا براي خودت هم از همين جا خريد كردهاي، ميگويد: «بله من همه وسايلم را همين جا خريدم. براي امسال هم همانها را استفاده ميكنم، به جز كيسهخوابم كه چيني بود و توي آن عرق ميكردم و امسال يك كيسه خواب ايراني خريدهام كه از مشابه چيني كمي گرانتر است اما اميدوارم خوب باشد». پيرمردي هم كه همسايه اوست، ميگويد: «مردها بيشتر از ما خريد ميكنند تا خانمها و بيشتر هم كولهپشتي مشكي ميخرند تا رنگهاي روشن. خيلي وقتها هم از حال و هواي مشتريها متوجه ميشويم كه بعضي از آنها توانايي خريد همه لوازم سفر را ندارند و فقط بخشي از وسايل مورد نيازشان را ميخرند. با اين حال، دست از سفر نميكشند، به شوق زيارت و به اميد موكبهايي كه در مسير هست».
- گمرك قديم بازار جديد
اگر ميخواهيد به بورس كالاهاي مورد نياز سفرهاي سخت برويد، كافي است خودتان را به ميدان انقلاب برسانيد بعد هم به ضلع جنوبي ميدان و ابتداي خيابان كارگر جنوبي برويد. تاكسي سوار شويد و به مجسمه زكرياي رازي در ميدان رازي برسيد. ميدان رازي پايينتر از ميدان قزوين است و روزگاري در نزديكي دروازه قزوين، گمرك شهر در اين محدوده قرار داشته است. حالا هم كه شهر گسترده شده و برج و باروها را دربرگرفته، گمرك تهران به ميدان رازي تغيير نام داده اما اصالت و قدمت خود را براي اينكه شما بتوانيد كالاهاي ويژهاي آنجا پيدا كنيد، حفظ كرده است.