كاسترو را بايد سمبل «انقلاب»، «انقلابي‌گري» و «مقاومت» در جهان دانست. اين مقاومت در انظار بين‌المللي جذاب است؛ مقاومتي است كه به گسترش انقلاب‌ها و مبارزات آزادي‌بخش در منطقه آمريكاي لاتين و ديگر نقاط جهان منجر شد.
2نوع برداشت از زندگي فيدل كاسترو، رهبر انقلاب كوبا، در جهان وجود دارد؛ برداشتي كه مظلومان جهان دارند و برداشتي كه ظالمان دارند. فارغ از نوشته‌ها، گفته‌ها و سخنراني‌هاي كاسترو، كارنامه عمل اوست كه نشان مي‌دهد رهبر كوبا عمرش را در راه خدمت به مبارزات مظلومان و مستضعفان جهان، به‌خصوص مردم آمريكاي لاتين قرار داد.
فيدل كاسترو انقلاب كوبا را به پيروزي مي‌رساند. او سپس اين توانمندي را در انقلاب كوبا از خود به نمايش مي‌گذارد كه بتواند در فاصله 90مايلي خاك ايالات متحده، از مردمش و از انقلابش در مقابل آمريكا دفاع كند و مقابل تهاجم‌هاي نظام امپرياليستي بايستد. او طي 5دهه رهبري انقلاب كوبا موفق شد دستاوردهاي اين انقلاب را حفظ كند و تعميق بخشد. آموزش و تعليم مردم كوبا، بهداشت و درمان آنها و در يك كلام برقراري عدالت اجتماعي، محور اقدامات كاسترو در جامعه كوبا بوده است.
قبل از انقلاب كوبا، 80درصد از مردم اين كشور فقير و بي‌سواد بودند. از هر 6شهروند كوبايي، 5نفر يا در آلونك‌ها زندگي مي‌كردند و يا هيچ سرپناهي نداشتند. از هر 3كودك كوبايي، 2نفر نمي‌توانستند به مدرسه بروند. اين وضعيت بعد از انقلاب كوبا به‌گونه‌اي متحول مي‌شود كه شاخص‌هاي پيشرفت اين كشور در زمينه‌هاي آموزشي، بهداشتي و علمي زبانزد خاص و عام در دنيا مي‌شود. دستاوردهاي انقلاب كوبا تنها و تنها به رهبري فيدل كاسترو و به شكرانه مقاومت مردم اين كشور به‌دست آمده و تا به امروز هم حفظ شده است.
انقلاب كوبا در مرحله بعد، الهام‌بخش مبارزات ديگر مردم آمريكاي لاتين بوده است. به همين دليل است كه ادامه انقلاب كوبا را طي دهه‌هاي بعد از پيروزي آن، مي‌توان در كشورهايي همچون ونزوئلا، نيكاراگوئه و اكوادور ديد. رهبران جبهه مقاومت در اين كشورها خود بارها اذعان داشته‌اند كه اقدامات‌شان تحت‌تأثير رهنمودهاي فيدل كاسترو بوده است. درگذشت او، تنها مردم كوبا را عزادار نكرده است. عزاي مردم ديگر كشورهاي منطقه آمريكاي لاتين ازجمله ونزوئلا، هندوراس و السالوادور، در سوگ كاسترو تأييدي است بر اينكه رهبري كاسترو تنها به مرزهاي جغرافيايي كوبا محدود نمي‌شد.
مهر كاسترو بر صفحات آزادي‌خواهي و استقلال‌طلبي تاريخ حك شده است. چنين برداشتي از فيدل كاسترو در ميان مظلومان جهان، به تنفر عميق ظالمان از او منجر شد. كاسترو ياور همه مردمي بود كه براي استقلال و آزادي مبارزه مي‌كردند. او مظهر مقاومت در جهان بود و همانطور كه در ميان محرومان محبوب بود در ميان ظالمان منفور، اين رويكرد مستكبران جهان نسبت به كاسترو چندان عجيب نيست. جهان استكبار هرجا با مقاومتي از سوي مردم آزادي‌خواه روبه‌رو شده، تصوير ديگري از آنها ارائه كرده و آنها را با انواع اتهامات مواجه كرده است.
گفته مي‌شود در كوبا دمكراسي وجود نداشته و نظام ديكتاتوري حاكم بوده است. اين تصوير مبتني بر واقعيت نيست. دمكراسي كوبا يكي از اصيل‌ترين دمكراسي‌ها در جهان است. دمكراسي را نقش مردم در كنترل سرنوشت خود، نقش مردم در حاكميت و نقش مردم در انتخاب نمايندگان‌شان در رأس قدرت مي‌دانند. بر اين اساس، دمكراسي بدون هيچ‌گونه واسطه‌اي در كوبا جريان دارد. يك كارگر يا يك روستايي كوبايي، امروز از جايگاه يكي از سكانداران حكومتي با شما سخن مي‌گويد؛ بدين معني كه مردم خود را در قدرت سهيم مي‌دانند، از پايين‌ترين مناصب گرفته تا بالاترين مناصب.
با درگذشت كاسترو، انقلاب اسلامي ايران يكي از متحدان هميشگي‌اش را از دست داد. فيدل كاسترو از همان عنفوان پيروزي انقلاب اسلامي از انقلابيون ايران مي‌خواست كه تفكر انقلابي‌شان را صادر كنند. در تمام سال‌هايي كه انقلاب ايران تحت تهاجم امپرياليسم بود، كاسترو در كنار ملت ايران ايستاد. او نه‌تنها در كنار ملت ايران بلكه در كنار جبهه مقاومت اسلامي در لبنان و فلسطين ايستاد. كاسترو حتي نيروي نظامي فعال به كشورهايي اعزام كرد كه در مقابل امپرياليسم مبارزه مي‌كردند.
كوبا 380هزار سرباز به كشورهاي آفريقايي ازجمله الجزاير اعزام كرد تا در كنار مردم مظلوم اين كشورها مبارزه كنند. انقلاب كوبا، 2400شهيد در همراهي با مردم آفريقا داده است و اكنون قبرستان شهداي بين‌المللي كوبا نشان مي‌دهد كه خون انقلابيون كوبايي نه‌تنها در راه انقلاب كوبا، بلكه در راه ديگر انقلاب‌هاي جهان ريخته شده است.
جايگاه فيدل كاسترو در تاريخ جايگاهي مشخص است؛ جايگاه مبارزاتي او، استقامت و پايداري او، حضورش در كنار مردم و ساده‌زيستي‌اش براي همه مردم و حكومت‌هاي جهان موضوعي شناخته شده است. مقاومت مردم كوبا در مقابل امپرياليسم كماكان باقي است. حفظ نظام مبتني بر عدالت اجتماعي و ايستادگي بر اصول انقلاب كوبا همچنان ادامه دارد. نام فيدل كاسترو در قلب و ذهن انقلابيون كوبا و جهان باقي خواهد بود.
- مسئول تحقيقات و برنامه‌ريزي خانه آمريكاي لاتين