به گزارش همشهري، سناي آمريكا پنجشنبه گذشته قانون تمديد تحريم‌ها عليه ايران را براي يك دوره ده ساله ديگر تصويب كرد. با تصويب اين طرح كه به قانون داماتو معروف است اين پرسش مطرح است كه آيا اين موضوع به نقض برجام منجر خواهد شد؟ به‌نظر اين پرسش علامت سؤال بزرگي را پيش روي فعالان بازارسرمايه قرار داده است به‌طوري كه در مبادلات ديروز سايه ترديد بر فراز بورس به وضوح نمايان بود.
اگرچه «داماتو»، قانون جديدي نيست اما انتظار مي‌رفت با تصويب برجام و توافق ايران با قدرت‌هاي بزرگ براي رفع تحريم‌هاي بين‌المللي ديگر تحريم جديدي عليه ايران وضع نشود. تصويب برجام از 23تير‌ماه پارسال تاكنون توانسته دست‌كم 19هزار واحد اثر مثبت روي شاخص بورس برجاي بگذارد و خط سير شاخص بورس را صعودي كند.
اكنون با پيروزي ترامپ در انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا و تمديد ده‌ساله تحريم‌هاي يكجانبه ايالات متحده عليه ايران، سهامداران از خود مي‌پرسند كه آيا اين آغاز يك دوره جديد دشمني آمريكا عليه ايران است يا اينكه تمديد قانون داماتو صرفا به مثابه ابزار تهديد آمريكايي عمل خواهد كرد؟ اين‌پرسشي است كه كارشناسان پاسخ دقيقي براي آن ندارند.
همين ابهام‌ها موجب شد در مبادلات ديروز بورس تهران قيمت سهام 233شركت يعني معادل 73درصد از شركت‌هاي حاضر در بازار سهام افت كند، در اين روز فقط قيمت سهام 25درصد از شركت‌ها با رشد مواجه شد. با اين اوصاف در پايان مبادلات ديروز با وجود اينكه قيمت سهام بيشتر شركت‌ها نزول كرده بود شاخص كل بورس با 40واحد رشد به‌كار خود پايان داد. روز شنبه سهام شركت‌هاي بزرگ پالايشي بيشترين تأثير را بر روند شاخص بورس داشتند و در مجموع صدها واحد شاخص بورس را بالا كشيدند.
- افزايش قيمت نفت
به باور كارشناسان مي‌توان علت رشد سهام پالايشگاه‌ها و شركت‌هاي توليد‌كننده محصولات پتروشيمي را به افزايش قيمت نفت نسبت داد زيرا افزايش قيمت نفت بيشترين اثر را روي سهام اين شركت‌ها دارد. ديروز خبرگزاري رويترز اعلام كرد قيمت هفتگي نفت در 5سال گذشته بيشترين افزايش خود را تجربه كرده و به بيش از51دلار در هر بشكه رسيده است.
رويترز نوشت: اين رويداد پس از آن اتفاق افتاد كه سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) چهارشنبه گذشته (10آذر) در وين تصميم گرفت براي مهار مازاد عرضه كه در 2سال گذشته به‌شدت از قيمت نفت كاسته بود٬ توليد نفت خام را كاهش دهد. همكاري ايران و عربستان براي كاهش سطح توليد موجب تحريك تقاضا در گروه پالايشي و پتروشيمي‌ها شده است، به‌طوري كه در مبادلات ديروز نمادهاي گروه پالايشي و پتروشيمي با صف خريد و افزايش تقاضا مواجه شده‌اند تا شاخص كل نيز حركتي رو به رشد داشته باشد.
در عين حال افزايش قيمت نفت به‌طور كلي بر تمام شركت‌هاي بورس نقش مثبتي دارد زيرا با افزايش قيمت نفت سطح بودجه عمراني دولت هم افزايش مي‌يابد، افزايش بودجه عمراني هم مي‌تواند به رونق كسب و كار و افزايش درآمد شركت‌هاي بورس منجر شود. ديروز همچنين شركت‌هايي كه صادرات محور هستند و از افزايش قيمت دلار منتفع مي‌شوند با رشد مواجه شدند. به اين ترتيب با وجود اعمال تحريم‌هاي جديد افزايش قيمت دلار و نفت توانست تا حد زيادي اثر رواني اعمال تحريم‌هاي جديد عليه ايران در سناي آمريكا را ختثي كند.
- تحريم‌هاي جديد اثري ندارد
محسن عباسي از مشاوران سرمايه‌گذاري در بورس تهران در تحليل اوضاع پيش آمده در بازار سهام اعلام كرد: به‌نظر مي‌رسد تصويب طرح داماتو به‌معناي اجراي آن نيست، در واقع هدف آمريكا از تصويب اين تحريم‌ها حفظ فضاي فشار (و نه اعمال آن) است. به اين معنا كه ايران بداند اين تحريم‌ها درصورت تخطي از برجام قابليت اجرا دارند. او افزود:
در آمريكا اين طرح را يك طرح حمايتي از برجام مي‌دانند كه ايران را ملزم به اجراي دقيق برجام مي‌كند! بنابراين تصويب آن به‌معناي « حفظ يك اهرم فشار درصورت لزوم» است. بنابراين اگر اين طرح تبديل به قانون هم شود، تنها زماني كه ايران به تعهدات خود عمل نكند مي‌تواند به‌عنوان يك ابزار برگشت فوري تحريم‌ها عمل كند.