«مواد به جای مداد»؛ داستان دانش‌آموزانی است که به جای آنکه پاگیر درس و مدرسه شوند، اسیر مواد‌مخدر می‌شوند؛ حالا گاهی تفننی و از سر شوخی و گاهی هم حرفه‌ای.

موضوع اعتياد دانش‌آموزان كه تا چند سال گذشته سعي مي‌شد روي آن سرپوش گذاشته شود و تعداد دانش‌آموزان معتاد اعلام نشود، حالا آنقدر علني شده كه مسئولان آموزش و پرورش از شهرداري تهران خواسته‌اند براي دانش‌آموزان معتاد كمپ ترك اعتياد راه‌اندازي كند.

اين خبر را روز گذشته مرتضي قديمي، مديرعامل سازمان خدمات اجتماعي شهرداري تهران اعلام كرد و گفت: «‌متأسفانه تعداد دانش‌آموزان معتاد نيز به اندازه‌اي است كه وزارت آموزش و پرورش از ما خواسته كه بهاران ويژه دانش‌آموزان نيز داشته باشيم.‌» البته نه‌تنها نگهداري دانش‌آموزان معتاد بلكه درمان بيمارستاني آنها هم حالا توجه‌هاي ويژه‌اي مي‌خواهد. با بالارفتن تعداد دانش‌آموزان معتاد، ستاد مبارزه با مواد‌مخدر هم اعلام كرده است كه 3بيمارستان علي‌اصغر(ع)، امام حسين(ع) و روزبه در تهران با همكاري ستاد مبارزه با مواد‌مخدر و آموزش و پرورش به‌طور اختصاصي به دانش‌آموزان معتاد خدمات‌درماني ارائه مي‌دهند؛ البته قرار نيست اين دانش‌آموزان در محيطي جداي از ديگر بيماران خدمات دريافت كنند اما اين 3مركز درماني براي ارائه بهتر خدمات به دانش‌آموزان انتخاب شده اند.

  • چقدر هستند؟

به استناد آمارهاي ستاد مبارزه با مواد‌مخدر يك درصد از جمعيت 12ميليون و 500هزار نفري دانش‌آموزان در عمر خود حداقل يك‌بار مواد‌مخدر را تجربه كرده‌اند. سخنگوي ستاد مبارزه با مواد‌مخدر در گفت‌وگو با هشمهري جزئيات 125هزار دانش‌آموزي كه حداقل يك‌بار مواد‌مخدر را تجربه كرده‌اند، چنين توصيف مي‌كند: «0.9درصد آنها حداقل يك‌بار حشيش مصرف كرده‌اند، 1.1درصد قرص اكستازي، 1.9درصد ترياك، 0.2درصد هروئين و 0.4درصد هم سابقه مصرف شيشه داشته‌اند. اين آمار البته جداي از مصرف ريتالين در شب‌هاي امتحان توسط دانش‌آموزان است.‌»

پرويز افشار البته اين نكته را هم تأكيد كرده كه اين آمار به معناي شيوع اعتياد در ميان دانش‌آموزان نيست، بلكه به معناي شيوع مصرف مواد‌مخدر در بين دانش‌آموزان است. اما با توجه شيوع مصرف مواد‌مخدر در ميان دانش‌آموزان كه آماري نگران‌كننده است، بودجه پيشگيرانه‌اي كه براي اين كار در اختيار وزارت آموزش و پرورش قرار داده شده، چه مقدار است؟ افشار در اين‌باره مي‌گويد:‌ بيشترين بودجه ستاد مبارزه با مواد‌مخدر به آموزش و پرورش تعلق دارد؛ يعني از 19ميليارد تومان بودجه 7ميليارد آن در اختيار آموزش و پرورش است كه با توجه به تعداد بالاي دانش‌آموزان اين رقم چندان هم قابل توجه نيست و تنها مي‌توان 8درصد دانش‌آموزان را با اين رقم پوشش داد.

  • ترس آموزش و پرورش

رئيس كارگروه كاهش تقاضاي مواد‌مخدر مجمع تشخيص مصلحت با اشاره به اينكه كتمان كردن اعتياد در بين قشر دانش‌آموز باعث بروز مشكلات عديده‌اي در آينده مي‌شود، به همشهري مي‌گويد: «آموزش و پرورش بايد به‌عنوان متولي اصلي اين موضوع وارد عرصه پيشگيري از اعتياد شود و در مدارس دوره‌هاي آموزشي پيشگيري از اعتياد برگزار كند.»

به گفته سعيد صفاتيان، برگزاري يك يا 2دوره 2يا 3ساعته در حوزه اعتياد براي پيشگيري از اعتياد در بين دانش‌آموزان كفايت نمي‌كند و بايد پوشش برنامه‌هاي پيشگيري از اعتياد به بيشتر از آنچه اكنون در حال اجرا شدن است، برسد.

صفاتيان با بيان اينكه آموزش و پرورش اين ترس را دارد كه اعلام آمار تعداد دانش‌آموزان معتاد به ضررش تمام شود، تأكيد مي‌كند: «اعتياد در مدارس و در بين دانش‌آموزان وجود دارد اما تا زماني كه اين موضوع را كتمان كنيم اوضاع بدتر مي‌شود اما مسائل اجتماعي در هيچ دوره‌اي از تاريخ با كتمان كردن حل نشده است. به جاي كتمان اين موضوع يا اعلام كمتر از واقعيت تعداد دانش‌آموزان معتاد بهتر است آموزش و پرورش رسما تعداد دانش‌آموزاني كه تجربه مصرف مواد‌مخدر را دارند يا معتاد هستند، اعلام كرده و از نهادهاي حمايتي در اين راه كمك بگيرد.‌»

  • پنهانكاري آمار ممنوع!


آمار اعتياد دانش‌آموزان در سال‌هاي اخير افزايش داشته است. با وجود درصد پايين اعتياد ميان دانش‌آموزان باز هم اين موضوع نگران‌كننده است و عواملي همچون اختلاف‌هاي والدين در خانواده، فقر، تبعيض، دوري خانواده‌ها از تعليمات اخلاقي و مذهبي از جمله دلايلي است كه باعث مي‌شود دانش‌آموزان به سمت اعتياد كشيده شوند. درصورتي كه معلمان تربيتي مدارس بتوانند با دانش‌آموزان مستعد گرايش به رفتارهاي پرخطر و خانواده‌هاي آنها ارتباط برقرار كنند، بسياري از آسيب‌ها با دانش‌آموز رشد نكرده و درصورت شناخت درست دليل گرايش آنها به مواد‌مخدر، مي‌توان راه‌حل‌هايي نيز پيدا كرد. مسئولان نبايد از آمار رو به افزايش شيوع مصرف مواد‌مخدر در بين دانش‌آموزان هراسي داشته باشند، بلكه بايد با پذيرش واقعيت راه‌حل‌هاي مناسبي براي اين معضل پيدا كرد. جبار كوچكي‌نژاد، عضو كميسيون آموزش مجلس