او اعلام كرده است آمريكا پس از اين، از سياست «تغيير رژيم» دوري ميكند و روي مبارزه با داعش متمركز ميشود.
دونالد ترامپ ديروز در آخرين ايستگاه سخنراني هايش به مناسبت پيروزي در انتخابات، در شهر فيتويل در ايالت كاروليناي شمالي يكي از مهمترين اصول سياست خارجي آمريكا را دستكم طي 4سال آينده كه او در قدرت است اعلام كرد. او كه در ميان جمع بزرگي از هوادارانش سخنراني ميكرد بر دوري آمريكا از دخالت در درگيريهاي خارجي تأكيد كرد و گفت: «ما رقابت براي ساقط كردن رژيمهاي ديگر را متوقف ميكنيم؛ به جاي اين، روي مبارزه با تروريسم و شكست داعش متمركز خواهيم شد.»
ترامپ در حالي اين سخنان را به زبان ميآورد كه گزينه مورد نظرش براي پست وزارت دفاع يعني ژنرال جيمز ماتيس هم در جلسه حاضر بود؛ فردي كه بهخاطر خشونت بياندازهاش به «سگ ديوانه» معروف شده است. ترامپ در عين حال قول داد ارتش آمريكا را بيش از پيش تقويت كند اما همچنين وعده داد «به جاي هزينه كردن براي حضور ارتش آمريكا در جنگ» بودجهها را صرف «ساخت راه، پل و فرودگاه» در آمريكا كند. دونالد ترامپ، در جايي اين سخنان را به زبان ميآورد كه فاصله زيادي با پايگاه «فورت برگ» ندارد.
اين پايگاه بزرگترين پايگاه نظامي جهان است و همزمان بيش از 50هزار نفر نيرو در آن مستقر هستند. آمريكا از اين پايگاه به بيش از 90كشور دنيا نيرو اعزام كرده است. سخنان ترامپ همزمان با اعلام گزينه نهايياش براي وزارت دفاع در كنار پايگاه فورت برگ، براي بسياري معنا دار است.
ترامپ به اين بسنده نكرد و شاكله سياست خارجي بسياري از روساي جمهور پيش از خودش را زير سؤال برد و گفت: «ما نميخواهيم ارتش آمريكا به سراسر جهان گسيل شود. ارتش آمريكا پس از اين در كشورهايي كه لازم نيست، حضور نخواهد داشت.»
- وعده ترامپ؛ يادآور سياست انزواگرايي آمريكا
سياستهاي اعلام شده از سوي ترامپ، يادآور سياست «انزواگرايي» آمريكاست كه در طول قرون 18و 19ميلادي از سوي دولتمردان اين كشور دنبال ميشد. جورج واشنگتن رئيسجمهور آمريكا در سال 1776زماني كه از قدرت كنارهگيري ميكرد، اين ايده را مطرح كرد. محور اصلي اين تفكر سياسي كلاسيك اين بود كه آمريكا دولتي جديد و ممتاز است و درگيري آن در مشكلات ديگر كشورها، ازجمله اروپاييها، به مناسبات داخلي آمريكا لطمه خواهد زد. بنابراين روابط آمريكا با جهان به روابط بازرگاني و اقتصادي خلاصه خواهد شد.
اساس سياست خارجي آمريكا از سال 1823در قالب «دكترين مونرو» بر مبناي انزواگرايي قرار گرفت اما حدود يك قرن بعد با ورود آمريكا به جنگ جهاني اول و سپس جنگ جهاني دوم، اين طرز تفكر كاربرد خود را از دست داد. جنگ جهاني اول پاياني بود بر انزواي آمريكا و ورود اين كشور به ميدان سياست جهاني. آمريكا از ميان ويرانههاي جنگ جهاني دوم بهعنوان يك قدرت جهاني سر برآورد و سپس پس از سقوط اتحاد شوروي، خود را تنها ابرقدرت موجود معرفي كرد.
- از تغيير رژيم تا ملتسازي
از اواخر قرن 19ميلادي، آمريكا ابتدا در آمريكاي لاتين و سپس در ديگر نقاط جهان دست به اقداماتي در راستاي تغيير حكومت در كشورها زد. حكومتهاي پاناما، هندوراس، نيكاراگوئه و مكزيك حاصل اين اقدامات بود. پس از جنگ جهاني دوم و با ورود آمريكا به رقابتهاي جنگ سرد با اتحاد شوروي، دامنه اين اقدامات گستردهتر شد؛ جنگ كره در 1950، كودتا در ايران در 1953و حمله به كوبا موسوم به عمليات خليج خوكها در 1961بخشي از اقدامات آمريكا در اين رابطه است.
پس از حوادث تروريستي 11سپتامبر 2001، در دولت جورج دبليو بوش، سياست «تغيير رژيم» با سياست «ملتسازي» همراه شد؛ سياستي كه ترامپ ديروز در كاروليناي شمالي آن را هم زير سؤال برد. ترامپ اعلام كرد كه آمريكا از اين پس درگير پروژههاي ملتسازي هم نخواهد شد.
جورج بوش در سال 2001با حمله به افغانستان و سپس در سال 2003با حمله به عراق، ابتدا حكومتهاي اين كشورها را ساقط كرد و سپس تلاش كرد حكومتهاي مورد نظر آمريكا را در اين كشورها روي كار بياورد. ترامپ گفت:«ما بايد ملت خود را بسازيم.» رئيسجمهور منتخب آمريكا در جمع هوادارانش حتي گفت كه در سال 2003با حمله آمريكا به عراق مخالف بوده كه بلافاصله رسانههاي آمريكايي اعلام كردند اين گفته ترامپ دروغ بوده و او با حمله آمريكا به عراق مخالفتي نداشته است.
هرچه به اول بهمن ماه، يعني روزي كه ترامپ بهطور رسمي كليد كاخ سفيد را از اوباما تحويل ميگيرد نزديكتر ميشويم، هيجان رسيدن يك دوره چهارساله حضور او در قدرت هم بيشتر ميشود. بهنظر ميرسد همانطور كه رقابتهاي انتخاباتي براي تعيين چهل و پنجمين رئيسجمهور آمريكا پر از اتفاقات بيسابقه بود، دوره رياستجمهوري ترامپ هم دستخوش اتفاقات بسيار است.