سهم بيش از 90درصدي گوشي‌هاي قاچاق تلفن‌همراه از بازار كشورمان موجب شده تا با ابلاغ آيين‌نامه اجرايي‌ماده 13قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز، ارائه شناسنامه و كدهاي رهگيري و شناسه كالا به اين كالا در دستور كار قرار گيرد. بر اين اساس، مطابق زمانبندي تعيين شده در ماده3 اين آيين‌نامه، وزارت صنعت و ساير دستگاه‌هاي ذي‌ربط مكلف به ارائه شناسنامه و كد شناسه گوشي تلفن‌همراه و تجهيزات مخابراتي با قابليت نصب سيم‌كارت تا 2ماه پس از ابلاغ اين آيين‌نامه (29شهريور‌ماه امسال) شدند.
اما به‌رغم وعده‌هاي مسئولان هنوز هم برخي زيرساخت‌ها فراهم نبوده و طولاني‌شدن دوره آزمايشي اجراي رجيستري موجب تعويق در ارائه كدهاي شناسه و رهگيري آن شده است. اجراي طرح رجيستري گوشي‌هاي تلفن‌همراه طي بيش از يك‌دهه گذشته بارها توسط مسئولان وعده داده‌شده و سابقه آن حتي به قبل از دولت نهم بازمي‌گردد حتي در دوره تصدي محمد‌رضا طهماسبي، وزير وقت صنايع و معادن كه سياست توليد داخل گوشي تلفن‌همراه را دنبال مي‌كرد، اين طرح براي زمان كوتاهي اجرا اما به دلايلي متوقف شد.
- رفع اشكالات فني عامل كندي طرح
سرپرست معاونت امور اقتصادي و بازرگاني وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با خبرنگار ما اعلام كرد، ارائه كد شناسه و رهگيري براي گوشي تلفن‌همراه الزامي است كه براساس زمانبندي بند الف اجراي آيين‌نامه ماده 13قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز مدنظر قرار گرفته و اين كالا جزو اولويت‌هاي نخست آيين‌نامه ابلاغي دولت براي ارائه شناسنامه و كد شناسه است اما ارائه اين كدها در بخش گوشي تلفن‌همراه و تجهيزات مخابراتي با قابليت نصب سيم‌كارت به دليل اجراي آزمايشي طرح رجيستري، در حال نهايي شدن است.
در‌واقع برخي اشكالات فني براي ارائه اين كدها براي گوشي تلفن‌همراه وجود دارد كه در حال هماهنگي براي رفع آن هستيم. يدالله صادقي در مورد علت كندي اجراي طرح رجيستري گوشي تلفن‌همراه افزود: اكنون اين طرح به‌صورت آزمايشي در حال اجراست. از آنجا كه طرح رجيستري گوشي‌هاي تلفن همراه طرح بسيار مهمي است، اجراي آن نيز با دستگاه‌هاي مختلفي مرتبط است.
به‌نحوي كه وزارت صنعت فرآيندهاي بازرگاني اجراي اين طرح را با نوشتن نرم افزار و آماده‌سازي سيستم طراحي كرده اما اجراي فرآيندهاي فني و مشخص شدن اينكه چه دستگاه گوشي تلفن‌همراهي قابليت فعال شدن توسط اپراتورهاي داخلي تلفن‌همراه را داشته باشد و تغييراتي كه لازم است در اينگونه گوشي‌ها ايجاد شود، كاري زمانبر است كه توسط وزارت ارتباطات و ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز دنبال مي‌شود.
به گفته وي، حال گوشي تلفن‌همراه كالايي است كه مورد استفاده عموم مردم بوده و اجراي طرح رجيستري در مورد اين كالا نيز مستلزم انجام تغييراتي در گوشي‌ها خواهد بود. اكنون با اجراي آزمايشي اين طرح اشكالاتي كه مشخص مي‌شود به‌طور مشترك توسط مسئولان فني وزارتخانه‌هاي صنعت، معدن و تجارت و ارتباطات و فناوري اطلاعات بررسي و رفع شده و به‌زودي سيستم رجيستري گوشي تلفن‌همراه نيز به زير بار رفته و مورد استفاده عمومي قرار مي‌گيرد.
- رجيستري و كد رهگيري قبل از پايان سال
صادقي با بيان اينكه برنامه اين است كه طرح رجيستري طي يكي، دو‌ماه آينده و حداكثر پيش از پايان سال 95اجرايي شده و مورد بهره‌برداري عمومي قرار گيرد، افزود: اين طرح در مرحله اجراي سراسري بايد به‌گونه‌اي باشد كه امكان پاسخگويي به هر نوع مراجعه يا درخواستي از سوي متقاضيان استفاده از گوشي‌هاي تلفن‌همراه به شيوه برخط و سيستمي را فراهم سازد.
بنابر اين بايد با رعايت تمام جوانب و رفع همه اشكالات در مرحله اجراي آزمايشي، به هنگام اجراي سراسري طرح رجيستري گوشي تلفن‌همراه مردم با گرفتاري يا مشكلي مواجه نشوند.
وي با تأكيد بر اينكه پس از اجراي سراسري اين طرح، همه گوشي‌هاي موبايل موجود بايد رجيستر شوند، افزود: اين كار با اطلاع‌رساني مناسب و قراردادن سيستم رجيستري در اختيار مصرف‌كنندگان قرار گرفته و مردم مي‌توانند از طريق اين سيستم و بدون مراجعه به جاي خاصي، مبادرت به رجيستر كردن گوشي‌هاي خود كنند.
وارد‌كنندگان نيز بايد قبل از ترخيص محموله گوشي‌هاي وارداتي از گمرك، نسبت به دريافت كد رجيستري و فعال‌سازي آنها اقدام كنند اما گوشي‌هاي قاچاق امكان رجيستر شدن ندارند.