از اين عدد كه ميتواند شامل يك پنجم خودروهاي تهران شود، تعداد كمي تكراري هستند. اين خودروهاي تكراري شامل همان 300هزار خودروي فاقد معاينه فني هستند كه بهعلت كاربراتوري بودن، به جز آلودگي هوا، قانونشكنان حاذقي نيز هستند. آنان كه گاهي در لباس مسافركشهاي غيرقانوني نيز ظاهر ميشوند، تنها در فاصله چند متر مانده به دوربينهاي طرح زوج و فرد، پلاك خودرو را ميپوشانند و به آساني از جريمه فرار ميكنند.
- پس از 13سال تأخير
پس از 4738روز، اعمال قانون معاينه فني در تهران تنها به لطف طرح كاهش ممكن شده است. 7 آبان1382 بود كه براي نخستينبار ذيل «آييننامه اجرايي نحوه انجام و صدور معاينه فني خودرو»، اخذ معاينه فني براي خودروها اجباري شد. اين قانون اگرچه سابقهاي سيزدهساله دارد اما در تهران و بسياري از شهرهاي كشور سالها به فراموشي سپرده شده بود؛ بهويژه آنكه در سال89 مجلس نهم نيز طبق مصوبهاي زمان معافيت دوساله خودروهاي نو را به 5 سال افزايش داد تا قانون معاينه فني ضعيف و ضيعفتر شود. تبعات اين تصميم در 2عرصه قابل پيگيري بود.
در محدوده جادهها، طي سالهاي 89 تا 94 منحني تصادفات مرگآور حول خودروهاي فاقد معاينه فني چرخيد و در محدودههاي شهري فقدان معاينه فني براي مردم دود به ارمغان آورد. اما حالا پس از 13سال، قريب به اتفاق مردم در تهران معاينه فني خودروهاي خود را جدي ميگيرند و ديروز خبر رسيد كه 90درصد مردم تهران معاينه فني اخذ كردهاند.
- كارآمدي جريمه دوربيني
سردار محمدرضا مهماندار، رئيس پليس راهور تهران بزرگ در اينباره به همشهري گفت: معاينه فني يكي از مقدماتيترين اقدامات براي مقابله با آلودگي هواست. وي تصريح كرد: طي يكماه گذشته با جديت با اين مسئله برخورد كردهايم. دوربينهاي طرح زوج و فرد و دوربينهاي شهر، معاينه فني را بهصورت سيستمي كنترل ميكنند يعني علاوه بر كنترل نيروهاي پليس، اين دوربينها نيز بهطور سيستماتيك كنترل معاينه فني را طبق طرح كاهش انجام ميدهند.
- بازخوردهاي طرح كاهش
شهرداري تهران از مهر سال94 طبق مصوبه شوراي ترافيك تهران و پس از آن شورايعالي ترافيك كشور بر اجراي دقيق طرح كاهش تأكيد دارد. اين طرح در ميانمدت، معضل آلودگي هواي تهران را كه ناشي از تردد خودروها و موتورسيكلتها و كاميونهاست تا حدود زيادي حل ميكند. در عين حال پليس راهور پس از يكسال و يكماه تأخير سرانجام از اول آبان95 طرح را اجرا كرد. البته طرح كاهش بخشهاي اثرگذار بسياري نظير نوسازي ناوگان حمل ونقل عمومي،
خروج كاربراتوريها از شهر و نوسازي خودروهاي شخصي را مدنظر دارد اما هنوز در گام الزام معاينه فني توقف كرده است. البته اجراي اين مهم نيز اثر بسياري در كيفيت تردد خودروهاي تهراني داشته است كه آغاز روند كاهش آلودگي هوا و كاهش تصادفات خطرناك از آن جمله است.
- يك سال حبس براي متخلفان
پوشاندن پلاك خودروهاي آلاينده يكي از مسائلي است كه از ابتداي طرح كاهش در برخي مبادي طرح زوج و فرد پديد آمده است. پليس راهور در اين زمينه از برخورد شديد با افرادي كه پلاك خودروهايشان را مخدوش و پنهان ميكنند، خبر داده است. اين تخلف 6ماه تا يك سال مجازات حبس دارد. همچنين متخلفان بايد بابت جرمشان به دادسرا فرستاده شده و پرونده تشكيل دهند تا قاضي حكم آنها را صادر كند. از ابتداي تابستان با 6هزار دستگاه برخورد كردهايم. طي يكماه گذشته نيز با 1600دستگاه برخورد شده است. پليس در اين زمينه مصمم است كه اين قانونشكني را از طرح كاهش ريشه كن كند.
- 30ميليارد تومان جريمه نداشتن معاينه فني در يك سال
600هزار خودرو در سالجاري فقط به واسطه فقدان معاينه فني جريمه شدهاند. بخش قابل توجهي از اين عدد، محصول اجراي طرح كاهش است. با احتساب جريمه 50هزار توماني درخصوص معاينه فني، در سالجاري فقط جريمه معاينه فني 30ميليارد تومان جريمه بهحساب خزانه دولت واريز كرده است. اين جريمه گزاف البته ميتوانست به جاي هزينه قانونشكني صرف بهبود شرايط محيطزيستي شهر شود.