همشهری آنلاین: سال ۲۰۱۶ میلادی با کشفیات و رخداد‌های علمی بزرگی همراه بود، دستاوردهایی که بشر را پله‌ای دیگر به سوی پیشرفت و آگاهی بالا برده‌اند.

براساس گزارش نيوساينتيست، سال 2016 براي جهان علم سالي هيجان انگيز بود‌ه‌است، از كشف امواج گراني گرفته تا كشف سياره نهم و جوانسازي پيرها با استفاده از خون جوان‌ها از جمله بزرگترين خبرهاي علمي بوده‌اند كه در سال رو به پايان 2016 شنيده يا خوانده شده‌اند، در ادامه خلاصه‌اي از مهمترين اين اخبار را مشاهده مي‌كنيد:

  • فيزيك و فضا: امواج فضا-زمان

امواج گرانشي براي اولين‌بار توسط رصدخانه LIGO كشف شد و خبر كشف آن در ماه فوريه منتشر شد. اين امواج در نظريه نسبيت عمومي اينشتين معرفي شده‌اند، نظريه‌اي كه مي‌گويد اجرام سنگين تار و پود فضا-زمان را به دور خود پيچ و تاب مي‌دهد. زماني كه اين اجرام شتاب مي‌گيرند، امواج گرانشي را در تار و پود فضا-زمان ايجاد مي‌كنند. وجود اين امواج در سال 1974 مطرح شد اما تا سال 2016 مشاهده مستقيم آن امكان‌پذير نشده‌بود.

  • انسان‌ها: حلقه‌هاي استالاگميتي

در ماه مي سال 2016 مجموعه‌اي از سازه‌هاي استالاگميتي بزرگ در غاري در فرانسه كشف شد كه گفته مي‌شود توسط هلندي‌ها ساخته شده‌است. اين سازه‌ها كه قدمتي برابر 175 هزار سال دارند، از 400 تكه استالاگميتي برگرفته شده از كف غار ساخته شده‌است كه به شكل حلقه‌اي در كنار يكديگر قرار گرفته‌اند. كسي نمي‌داند اين حلقه‌ها به چه منظوري ساخته شده‌اند يا نشان چه هستند، با اين حال احتمال مي‌رود نوعي پناهگاه بوده باشند.

  • فناوري: شكست انسان توسط هوش مصنوعي

هوش مصنوعي شركت گوگل كه ذهن عميق ناميده مي‌شود، اكنون مي‌تواند انسان را در يك بازي قديمي شكست دهد،‌بازي به نام Go. در ماه مارس هوش مصنوعي توانست لي سدول استاد بزرگ اين بازي را با قاطعيت شكست دهد و اين پيروزي در ميان جوامع مرتبط با هوش مصنوعي و علاقمندان به بازي Go جنجالي برپا كرد زيرا هر دو گروه بازي را دشوارتر از آن مي‌دانستند كه يك رايانه بتواند آن را حل كند.

  • فناوري: گوگل و سامانه بهداشت ملي

ابررايانه ذهن عميق گوگل به طيفي گسترده از داده‌هاي سلامت 1.6 ميليون بيمار كه در سه بيمارستان تحت نظارت سامانه ملي بهداشت انگلستان بستري شده‌بودند دسترسي پيدا كرد. اين امتياز طي قراردادي به دست آمد كه در ماه آوريل ميان انگلستان و گوگل بسته شد تا رايانه ذهن عميق بتواند اپليكيشني بسازد تا با استفاده از آن بتوان بيماران مبتلا به اختلالات كليوي را تحت نظارت قرار داد. اما حاميان حريم خصوصي نسبت به دسترسي گوگل به چنين اطلاعاتي نقد دارند.

  • زمين:راز مرگبار دي‌اكسيد كربن

در سالي كه بيشتر ركورد‌هاي آب و هوايي شكسته شد، دانشمندان اين حقيقت را كشف كردند كه تاثير مخرب ايجاد دي اكسيد كربن در اتمسفر زمين دست كم گرفته شده‌است. محققان با گنجاندن داده‌هاي جديد در مدل‌هاي آب و هوايي دريافتند ميزان دي اكسيد كربن موجود در هوا نسبت به آنچه تصور مي‌رفت تاثيرات مخرب‌تري بر دماي جهاني دارد.

  • سلامت: كودك با سه والد

نوزادي پنج ماهه اولين نوزاد در جهان بود كه با استفاده از دي‌ان‌اي سه انسان شكل گرفته و متولد شد. اين شيوه به پدر و مادرهايي كه از جهش‌هاي ژنتيكي نادر برخوردارند امكان مي‌دهد نوزاداني سالم داشته‌باشند. همچنين از اين شيوه براي درمان ناباروري نيز استفاده مي‌شود و اولين نوزادان اين شيوه درماني در سال 2017 متولد خواهند شد.

  • فضا: سياره مرموز نهم

در ماه ژانويه، دو اخترشناس اعلام كردند سياره‌اي 10 برابر بزرگتر از سياره زمين در خارجي‌ترين حاشيه سامانه خورشيدي در حركت است،‌در مداري كه 200 برابر فاصله زمين تا خورشيد است. سياره نهم، تاكنون به صورت مستقيم مشاهده نشده‌است، اما احتمال حضور آن به واسطه مدارهاي اجرام كوچكتري كه در كمربند كويپر در حركتند،‌مطرح شده‌است.

  • زمين: آواز خواندن در زمان شام

محققان در ماه فوريه كشف كردند كه گوريل‌ها در حين غذا خوردن آواز مي‌خوانند و زمزمه مي‌كنند، كشفي كه مي‌تواند بر درك چگونگي روند تكامل زبان در انسان تاثيرگذار باشد. به نظر مي‌آيد آواز خواندن در ميان گوريل‌ها شيوه‌اي براي ابراز شادي از وعده غذايي است كه درحال صرف آن هستند. همچنين گوريل‌ها به اين شكل به ديگر اعضاي خانواده خبر مي‌دهند كه وقت غذا خوردن رسيده‌است.

  • فضا و فيزيك: سياره‌هاي شبه زميني

در ماه آگوست سياره‌اي شبه‌زميني در فاصله چهار سال نوري از زمين كشف شد. سياره پروكسيما بي در مدار 3.7 كيلومتري ستاره پروكسيما قنطورس در حركت است، يعني كمتر از 5 درصد از فاصله ميان زمين و خورشيد. از آنجايي كه اين ستاره يك كوتوله سرخ كوچك است، پروكسيما بي در منطقه قابل سكونت از مدار ستاره قرار گرفته‌است و اين يعني دماي سطحي سياره در حدي است كه امكان تشكيل حجيات ميكروبي در آن وجود دارد.

  • زمين: درختان مي‌خوابند؟

به نظر مي‌آيد درختان در طول شب دچار تغييرات فيزيكي مي‌شوند كه مي‌توان آن را به خواب يا دست كم به دوره‌هاي روز و شب تعبير كرد. شاخه‌هاي درخت غان در هنگام شب 10 سانتيمتر دچار افت مي‌شوند. هنوز مشخص نيست اين افت 10 سانتيمتري آگاهانه و ناشي از چرخه فعال روز و شبي در گياه است و يا به صورت ناآگاهانه و تحت تاثير كمبور نور و آب رخ مي‌دهد.

  • سلامت: خون جديد براي پيرها

خون بدن انسان‌هاي نوجوان باعث جوان‌سازي دوباره موش‌هاي پير شده‌است و قدرت حجافظه و تشخيص آنها را علاوه بر فعاليت‌هاي فيزيكي افزايش داده‌است. در اين كشف كه در ماه نوامبر انجام گرفت،‌پلاسماي خون نوجواني 18 ساله به بدن موشي پير تزريق شد و دانشمندان مشاهده كردند قدرت مسيريابي موش درون يك مارپيچ از گذشته بهتر شده‌است. اين شيوه روزي مي‌تواند در انسان‌ها نيز به كار گرفته شود.

برچسب‌ها