حدود 2هفته پيش نيروهاي ارتش ليبي موفق شدند شهر سرت را كه بيش از يك سال در كنترل نيروهاي داعش بود، از دست آنها خارج كنند. فرماندهي نيروهاي داعش در عمليات آزادسازي سرت بر عهده چهره‌اي بود كه اين روزها از او به‌عنوان قدرتمندترين فرد در ليبي ياد مي‌كنند؛ خليفه حفتر. اكنون روسيه به‌طور رسمي از او حمايت كرده و خواستار افزايش نقش او در دولت ليبي است.
گنادي گاتيلف، معاون وزير خارجه روسيه، در گفت‌وگو با بلومبرگ اعلام كرده دولت اين كشور از اعضاي دولت مورد حمايت سازمان ملل در ليبي مي‌خواهد بر سر اعطاي نقش بيشتر براي خليفه حفتر «با هم كنار بيايند». به‌گفته گاتيلف، حفتر «نقش كليدي در مبارزه با گروه داعش در ليبي داشته و به دولت كمك كرده تا بار‌ديگر كنترل چاه‌هاي نفت ليبي را در دست بگيرد.» او معتقد است حفتر «يك چهره سياسي و نظامي تأثيرگذار» در ليبي است.
حمايت مسكو از خليفه حفتر به‌معناي رويارويي روسيه با اروپا و آمريكاست كه بيشتر ترجيح مي‌دهند امور ليبي را از طريق دولت وفاق ملي اين كشور كه با ميانجيگري سازمان ملل پس از چند سال كشمكش، زمستان سال گذشته تشكيل شد، پي بگيرند و نه نظاميان. روسيه اما معتقد است دولت وفاق ملي ليبي قدرت چنداني ندارد و حوزه كنترلش تنها به شهر طرابلس، پايتخت، محدود شده است و اين نيروهاي ارتش ملي ليبي با محوريت خليفه حفتر هستند كه در شرايط آشفته اين روزهاي ليبي قدرت اصلي را در‌اختيار دارند و به دولت كمك كرده‌اند اوضاع كشور را مديريت كند.
سرت در شمال ليبي بعد از رقه در سوريه و موصل در عراق، سومين پايتخت داعش به شمار مي‌رفت. حتي گفته مي‌شد در شرايط بحراني سال‌هاي اخير ليبي، فرماندهان اصلي داعش قصد دارند درصورتي كه موقعيت خود در عراق و سوريه را از دست بدهند، به سرت نقل مكان كنند. طبق آخرين آمارها، حدود 5هزار نفر از نيروهاي داعش در اين شهر و مناطق اطراف آن كه جزو مناطق نفت‌خيز ليبي است، مستقر بودند.
نيروهاي خليفه حفتر در ماه‌هاي گذشته ابتدا موفق شدند كنترل چاه‌هاي نفت اين منطقه را از دست داعش خارج كنند و بهره‌برداري از آنها را در اختيار دولت قرار دهند و سپس با حمله به سرت، اين شهر را آزاد كنند. آنها اكنون خواهان سهم بيشتر در قدرت هستند. خليفه حفتر 2هفته پيش در سفري اعلام نشده به واشنگتن رفت و مذاكراتي با دولت آمريكا داشت. جزئيات زيادي از اين سفر منتشر نشده است. او كه از سوي مصر هم حمايت مي‌شود اما طي 6ماه گذشته 2بار به مسكو سفر كرده تا نظر دولت روسيه را جلب كند و اكنون با سخنان معاون وزير خارجه روسيه به‌نظر مي‌رسد موفق هم بوده است.
ليبي طي 5سال گذشته يعني پس از سرنگوني معمر قذافي، صحنه درگيري گروه‌هاي سياسي و شبه‌نظامي متعدد بوده است. قذافي كه 42سال بر ليبي حكومت كرد بر اثر قيام مردمي و با حمايت برخي كشورهاي اروپايي سقوط كرد؛ اتفاقي كه همان زمان با اعتراض روسيه روبه‌رو شد چرا كه يك قرارداد تسليحاتي 4ميليارد دلاري و ميلياردها دلار قرارداد در زمينه حمل‌ونقل و انرژي با ليبي را با سقوط قذافي از دست داد. روسيه اكنون با نزديكي به حفتر، متحد خود را در ليبي پيدا كرده است؛ متحدي كه خود تربيت‌شده ارتش سرخ شوروي است.
- خليفه حفتر كيست؟
ارتشبد خليفه حفتر، 73ساله است و فرماندهي ارتش ليبي را به‌عهده دارد. او جزو نظاميان جواني بود كه قذافي جوان را در كودتاي 1969براي سرنگوني پادشاه ادريس سنوسي ياري كردند. او سپس به عضويت شوراي فرماندهي انقلاب ليبي درآمد و بعدها از فرماندهان ارشد ارتش شد.
حفتر اما اوايل دهه 1990ميلادي به‌دليل اختلافات پيش آمده، راهش را از ديكتاتور سابق ليبي جدا كرد و به آمريكا رفت. در بحبوحه انقلاب مردم ليبي در سال 2011، او بار ديگر به ليبي بازگشت تا در آينده ليبي ايفاي نقش كند. پس از سقوط قذافي، بيش از 150افسر رده‌هاي مياني ارتش گرد او جمع شدند و او را به‌عنوان فرمانده خود معرفي كردند. او طي 5سال گذشته هميشه يك سوي معادلات ليبي بوده است.