جنگ سوريه همچنان بهعنوان شرمساري بزرگ بشريت ادامه يافت و تصاوير آوارگي و مرگ، بخشي از زندگي روزمره مردم جهان بود. افشاگريهايي چون اسناد پاناما و ايميلهاي مقامات آمريكايي فضايي ايجاد كرد كه گويي ديگر هيچچيز قرار نيست پنهان بماند. بعد از امسال شايد ديگر كمتر خبري شما را متعجب كند.
- 1-اروپا روي موج حمله
اروپا امسال را هم درست مثل سال قبل با ترس و ترور به پايان رساند. اوايل سال بمبگذاري فرودگاه و متروي بروكسل رخ داد. در اين حمله كه از سوي نيروهاي داعش ترتيب داده شده بود 32نفر كشته و 190نفر زخمي شدند. اوايل پاييز يك جوان تونسي با راندن كاميون به سمت جمعيت در ساحل شهر نيس در جنوب فرانسه 84 نفر را كشت و بيش از 400نفر را هم زخمي كرد. پايان سال هم برلين صحنه حملهاي ديگر بود؛ دراين حمله هم جواني تونسي تريلي را به ميان يك بازارچه كريسمس راند. اين حمله هم 12كشته و 48زخمي بهجا گذاشت.
- 2-اسناد پاناما
اسناد پاناما يا اوراق پاناما به مجموعه بيش از 11.5ميليون برگ سند افشا شده گفته ميشود كه بهخاطر ارتباط آنها با يك شركت حقوقي پانامايي به نام موساك فونتسكا به اين نام مشهور شد. انتشار اين اسناد كه بزرگترين افشاي اطلاعات محرمانه تاريخ خوانده شد، نشان ميدهد كه چگونه چهرههاي معروف و ثروتمندان جهان با استفاده از شركتهاي صوري اقدام به پولشويي كردهاند. حجم اطلاعات افشا شده يعني بيش از 2هزار و 600گيگابايت ديتا، يعني هزار و 300برابر اطلاعات افشا شده مربوط به مكاتبات ديپلماتيك وزارت خارجه آمريكا بود كه 6 سال قبل از سوي ويكيليكس منتشر شد.
- 3-جدايي انگليس
يكي از وعدههاي انتخاباتي ديويد كامرون، نخستوزير پيشين بريتانيا، برگزاري همهپرسي ماندن يا خروج اين كشور از اتحاديه اروپا بود. 52درصد از بريتانياييها به خروج رأي دادند و شوك بزرگي به قاره اروپا و همه جهان وارد كردند. تلاشهاي بسياري از سياستمداران اروپا ازجمله آنگلا مركل، صدراعظم آلمان و همچنين باراك اوباما نتيجهاي نداد و مردم بريتانيا تحتتأثير فضايي كه احزاب راستگراي افراطي اين كشور ايجاد كرده بودند برخلاف خواست دولت اين كشور به خروج از اتحاديه رأي دادند. اين رأي استعفاي كامرون را هم بهدنبال داشت.
- 4-كودتاي تركيه
در كودتاي نافرجام بامداد 26تير در تركيه، حدود 300نفر كشته و بيش از 2هزار نفر ديگر زخمي شدند. دادگاههاي تركيه تاكنون براي 32هزار نفر كه بهدست داشتن در كودتاي نافرجام اين كشور متهم شده بودند، قرار بازداشت صادر كردهاند. همچنين طبق آمار اعلام شده از سوي دولت تركيه، از 70هزار نفر در ارتباط با اين كودتا بازجويي شده است. طي ماههاي گذشته روند سركوب مخالفان ازجمله نمايندگان كرد پارلمان، فعالان سياسي و روزنامهنگاران در تركيه بهشدت افزايش داشته است. تاكنون 150رسانه تعطيل و بيش از 110هزار كارمند دولت از كار اخراج شدهاند.
- 5-انتخابات آمريكا
هجدهم آبان پاياني بود بر 19ماه فضاي آشفته و پرتنش انتخاباتي در آمريكا. اين انتخابات تاريخي در جهان هم زلزلهاي به راه انداخت؛ چرا كه چهرهاي پيروز ميدان شد كه تا چندماه اول حضورش در رقابتها، مضحكه رسانهها و نشستهاي سياسي بود. طي اين مدت هيلاري كلينتون و دونالد ترامپ، بارها سلامت جسمي، فكري و مالي يكديگر را زير سؤال بردند و تندترين توهينها را به هم روا داشتند تا به گفته خود آمريكاييها «پرحاشيهترين، زشتترين و كثيفترين» انتخابات تاريخ آمريكا رقم بخورد. ترامپ، پيروز ميدان، كمتر از 3هفته ديگر كليد كاخ سفيد را از باراك اوباما تحويل ميگيرد.
- 6-كشتار مسلمانان روهينگيا
در سال 2015 اگر قاب دوربينهاي دنيا، آوارگي مسلمانان روهينگيا را به تصوير كشيد، در سال2016 كشتار آنها مورد بيتوجهي بسياري از رسانهها واقع شد. اوايل پاييز، 9سرباز ارتش ميانمار در منطقهاي نزديك به سكونتگاههاي روهينگيا توسط افرادي ناشناس كشته شدند. نيروهاي ارتش به روستاهاي محل سكونت اقليت روهينگيا حمله كردند، خانه ها را به آتش كشيدند، عده اي از مردم را كشتند و بقيه را آواره كردند. قوم روهينگيا يك اقليت مذهبي با جمعيتي حدود يك ميليون و 300هزار نفر است كه از سوي دولت و گروههاي افراطي بودايي ميانمار تحت فشار قرار گرفته است.
- 7-درگذشت فيدل كاسترو
فيدل كاسترو، رهبر انقلاب كوبا در 90سالگي در شهر هاوانا، پايتخت كوبا درگذشت. انقلاب كوبا از 1953 عليه ديكتاتوري فلوخنسيو باتيستا كه تحت حمايت آمريكا بود، آغاز شد و بهمدت 5 سال و 5 ماه ادامه داشت. انقلابيون كوبا سرانجام در سال1959 به پيروزي رسيدند. فيدل كاسترو كه قدرت را بعد از انقلاب1959 در دست گرفت در سال2006 و بهدليل وضعيت جسماني از قدرت كنارهگيري كرد و قدرت را به برادرش رائول سپرد. جسد كاسترو طبق وصيت خودش خاكستر شد و در قبرستان سانتا ايفيخنياي سانتياگو دِ كوبا در كنار قبر خوزه مارتي، قهرمان استقلال كوبا دفن شد.
- 8-آزادي حلب
پس از 6 ماه محاصره و درگيري شهر حلب بهطور كامل آزاد شد و كنترل آن بهدست دولت سوريه افتاد. آزادي حلب پاياني بود بر 4سال جنگ در اين شهر. جنگ، حلب را كه 4هزار سال تاريخ بشر را در دل خود پنهان دارد، طي 4سال به تلي از خاك تبديل كرده است؛ شهري كه يكي از زيباترين شهرهاي سوريه بود. سوريه از سال2011 صحنه ناآراميهاي مرگباري است كه براساس جديدترين آمار، 470هزار كشته به جا گذاشته است. نيمي از جمعيت 22ميليوني اين كشور هم آواره شدهاند. در اين ميان حدود 5ميليون نفر از سوريه گريخته و آواره ديگر كشورها شدهاند.
- 9-ترور روي صحنه
آندري كارلوف، سفير 52ساله روسيه در آنكارا، توسط مولود آلتينتاش، افسر 22ساله پليس تركيه هدف گلوله قرار گرفت و كشته شد. اين اقدام ظاهرا در اعتراض به مداخله روسيه در حلب انجام شد. كارلوف در مراسم افتتاحيه نمايشگاه عكس «روسيه از نگاه تركها» در حال سخنراني بود كه از پشت هدف قرار گرفت. لحظاتي بعد آلتينتاش به ضرب گلوله نيروهاي امنيتي كشته شد. گروه تروريستي جبهه النصره كه در مقابل دولت بشار اسد در سوريه ميجنگد، مسئوليت ترور سفير روسيه را برعهده گرفته اما مقامهاي مسكو معتقدند كه هنوز امكان تأييد ادعاي آنها وجود ندارد.
- 10-قطعنامه شوراي امنيت به نفع فلسطين
شوراي امنيت سازمان ملل در اقدامي تاريخي، قطعنامه توقف فوري فعاليتهاي شهركسازي رژيم صهيونيستي در اراضي اشغالي فلسطينيان را تصويب كرد. اين قطعنامه با 14رأي موافق در مقابل يك رأي ممتنع آمريكا تصويب شد. براساس اين قطعنامه، رژيم صهيونيستي ملزم شد «فورا و بهطور كامل همه فعاليتهاي شهركسازي در سرزمينهاي اشغالي فلسطين، ازجمله قدس شرقي را متوقف كند.» بنيامين نتانياهو، نخستوزير اين رژيم، باراك اوباما را متهم كرد كه خود شخصا روند تصويب اين قطعنامه در شوراي امنيت را مورد حمايت قرار داده است.
- چهرههاي سال
بازگشت كامل پوتين
يكي از نامهايي كه بيش از هر اسم ديگر در سال گذشته از زبان مقامات غربي و رسانههاي آنها شنيده شد، نام ولاديمير پوتين بود. از قدرتنمايي دوباره در خاورميانه با ورود به جنگ سوريه، تا نفوذ در انتخابات رياستجمهوري آمريكا، مقابله با اروپا در اوكراين و حمايت از احزاب راست افراطي در جهان، همه جا پاي پوتين در ميان است. در همين ساعات گذشته با رويارويي با آمريكا، پوتين ستاره خبرساز جهان بود.
پرزيدنت دونالد جي ترامپ
مردي كه نامش سالها روي برجهاي بلند نيويورك و ديگر ايالتهاي آمريكا بهعنوان يك برند تجاري نصب بوده، در يكي از عجيبترين و جنجاليترين انتخاباتهاي آمريكا و بلكه دنيا، درحاليكه رأي اكثريت آمريكاييها را بهدست نياوردهبود، به كاخ سفيد راه يافت. اين انتخاب غيرمنتظره بسياري از اصول و مفاهيم سياست، اقتصاد، اخلاق و اجتماع را در آمريكا زير سؤال برد و اين كشور را براي هميشه از ديدگاه جهان، تغيير داد.