انگيزههاي شخصي من براي ايجاد اين بخش مهم و رو به آينده درروزنامه همشهري، ريشه در زادگاهم طالقان داشت.كودكي و در نوجواني من در مركز بخش طالقان و روستاي زيباي شهرك كه آن روزها از 3طرف توسط 3رودخانه با محوريت رودخانه بزرگ شاهرود احاطه ميشد، سپري شد. زمستانهاي بسيار پربرف و سخت و بهار و تابستان دلگشا و بسيارزيبا و پاييز آكنده از جلوههاي پرنقش و كمياب طبيعت از ويژگيهاي اين روستا بود.همان كه امروز دركسوت شهري، در قلب شهر طالقان قرارگرفته است.
پيش از انتشار همشهري و حتي در روزهايي كه در اواخر دهه50 در دانشكده علوم ارتباطات اجتماعي تحصيل ميكردم، مقارن با نخستين نشانگان آلودگي هواي تهران كه حاصل توسعه شتابناك و مهاجر پذيري روزافزون اين شهر بود. مدام نگاهم را به كوههاي شمال تهران داشتم و در روزهايي كه ديده نميشدند دلم ميگرفت. اين دقت من باعث حيرت دوستانم بود.شايد آن نگاه ايدهآلي كه به تعادل زيستي باز مانده از دوران كودكيام داشتم اين تفاوت هارا ميديد و همين مشوق من براي داير كردن نخستين صفحه محيطزيست در مطبوعات و رسانههاي ايران شد. دوستان و همكارانم ميدانند كه طراحي كميك و كاريكاتور در كنار روزنامهنگاري را هميشه دنبال كردهام و كاردوم بنده محسوب ميشود.يك سال پيش از انتشار همشهري به دوست عزيزم احمدرضا دالوند طراح و گرافيست نامدار و منتقد هنرهاي تجسمي پيشنهاد كردم كه نخستين نمايشگاه طراحي و كاريكاتور با موضوع محيطزيست را برپا كنيم ولي شرايط مهيا نبود و اين ايده يك سال بعد از انتشار همشهري درنمايشگاه آسمان آبي تهران كه سال 1372در فرهنگسراي بهمن برپاشد و همچنين نمايشگاه و جشنواره انسان و طبيعت در سال 1376در موزه دارآباد تحقق يافت كه در هر دو، عضو هيأت داوران هم بودم. در پي اين نمايشگاهها، دهها نمايشگاه و بينيال بينالمللي با موضوع محيطزيست توسط خانه كاريكاتور ايران برگزار شد كه در واقع ادامهدهنده راهي بود كه توسط روزنامه همشهري گشوده شد.
باري در آغاز انتشار روزنامه، صفحه محيطزيست همشهري را به اتفاق گروه 16نفري شهر و محيطزيست كه بزرگترين گروه تحريريه روزنامه بود، گشوديم.ازدرون و بيرون، خيليها مشوق بودند و خيليها حيرت زده !شايد به اين دليل كه محيطزيست و مسايل آن نه مشكل روبه رشد آن برهه و بحران دامنگير امروز، بلكه يك مقوله لوكس و كپي برداري از غرب پنداشته ميشد! خيلي زود كارشناسان برجسته محيطزيست چه آن اكثريتي كه به هردليل از سازمان حفاظت محيطزيست فاصله گرفته بودند و چه آنها كه هنوز با سازمان همكاري داشتند به ياريمان آمدند.اندوختههاي علمي و تجربي اين عزيزان كه برشمردن نام يك يكشان دراين مجال ممكن نيست به ما و همشهري اين امكان را بخشيد كه مجدانه نخستين قدمها را براي فرهنگسازي در حوزه حساس محيطزيست برداريم.بدون شك ادبيات زيستمحيطي و محاورههاي آشناي مردم و واژگاني كه ديگر مثل پديده وارونگي، گونههاي زيستي، انقراض گونهها، اكوسيستم، محيطبانان و اين اواخر رودخانه خواري و كوهخواري...ورد زبانها شده، محصول همان تلاشها و كوششهاي بعدي همكاران ما دردورههاي اخير است.
مراحل نخست اين راه اما با سختيهاي بسيار همراه بود. سوءتفاهمات دستگاههاي مربوطه مدام به تشكيل پرونده و دادگاهي شدن همشهري ميانجاميد اما خوشبختانه خيلي زود شاكيان اصلي ازجمله جناب آقاي دكتر منافي وزيربهداشت و درمان در كابينه شهيدرجايي و معاون رئيسجمهوري در كابينه آقاي هاشمي رفسنجاني و نخستين رئيس سازمان حفاظت محيطزيست بعد از انقلاب و آقاي ناصري دادستان پيشين تهران متوجه حقانيت ما و كارشناسان فرهيختهاي شدند كه در راستاي حفظ منافع ملي در همشهري قلم ميزدند. از همان نخستين روزهاي انتشارهمشهري دوستان و همكاران عزيزم بهترتيب و در مقاطع زماني گوناگون همراه اين بخش مهم و حياتي بودند؛ بهخصوص آقاي دكتر ناصر كرمي، خانم مژگان جمشيدي و بهويژه آقاي اسدالله افلاكي كه همچنان سكاندار گروه محيطزيست همشهري هستند.
همزمان با انتشار 7هزارمين شماره روزنامه همشهري كه مايه افتخار بنده و همكارانم در دورههاي گوناگون است، ذكر اين نكته را ضروري ميدانم كه اطلاعرساني و تحليل مسايل محيطزيستي كه همشهري بنيانگذارآن بود امروزه در همه رسانههاي كشور بهصورت يك ركن اصلي درآمده است و همچنان از اركان مهم و تأثيرگذار همشهري است.فعاليتهاي همشهري در حوزه محيطزيست در طول ساليان سپري شده تنها محدود به محيطزيست به مفهوم لغوي آن نبود بلكه در ارتباطي تنگاتنگ و با هدف دستيابي به محيطي مطلوب براي يك جامعه سالم با مقولههاي شهر و شهرسازي، توسعه پايدار، صنعت و محيطزيست و تشكلهاي زيستمحيطي، اين اهداف را دنبال كرده است. اهداي دهها لوح تقدير از سوي مسئولان، تشكلهاي مردم نهاد به همشهري، وتلاشگران روزنامه در اين حوزه، چه در سالهاي نخست انتشار و چه امروز، مويد اين تلاشهاي صادقانه هستند. همزمان با انتشار هفت هزارمين شماره روزنامه همشهري، براي دست اندر كاران و همكاران عزيزم در همشهري در مسير حفظ منافع ملي بهويژه در حوزه حساس و حياتي محيطزيست آرزوي توفيق دارم.
* بنيانگذار نخستين صفحه محيطزيست دررسانههاي ايران