به گزارش ایرنا، رضا شهبازی روز یکشنبه در جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران قم، افزود: سه هزار کیلومتر مربع معادل 30 درصد از مساحت استان قم مجموعه‌های بدون پوشش گیاهی است که خطرناک‌ترین اراضی از نظر تولید ریزگرد به شمار می‌آید.
وی با بیان این که درصد بالایی از این کانون‌ها، اراضی کشاورزی و حاشیه غربی دریاچه نمک است، اضافه کرد: بخش‌هایی از منطقه قنوات، منطقه آب شیرین و مشکات کانون‌های مهمی از نظر ریزگرد است که با جریان باد موجب چالشی بزرگ برای قم می‌شود.
وی ادامه داد: دریاچه نمک به اندازه کافی رطوبت دارد و شرایط طوفانی ندارد، ولی به دلیل تفاوت دما تولید گرد و غبار می‌کند.
شهبازی تاکید کرد: در صورتی که ساز و کارهای زیست محیطی رعایت شود می‌توان از فرصت‌های دریاچه‌های حوض سلطان و نمک برای احیا و بهبود شرایط این مناطق استفاده کرد که اگر این دو منطقه خشک شود استان قم از نظر محیط زیستی با چالش جدی مواجه می‌شود.
دریاچه نمک در ناحیه شرقی استان قم و در حد فاصل سه استان قم، سمنان و اصفهان قرار گرفته و بزرگ‌ترین دریاچه فصلی و فراشور کشور است که حدود 200 هزار هکتار وسعت داشته و یک سوم آن در محدوده جغرافیایی استان قم قرار گرفته است و دارای ساختار زمین‌شناختی کم نظیر شامل پوسته نمکی و حاشیه باتلاقی است.
این دریاچه که در دهه‌های گذشته از طریق رودخانه‌های کرج، جاجرود، شور، قمرود و قره چای کاملا پرآب بوده است، اکنون با قطع حق آبه‌ها، خشکسالی مستمر و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی که باعث پیشروی آب‌های فراشور در سفره‌های زیرزمینی به سمت دشت‌ها و نابودی پوشش گیاهی و اکوسیستم منطقه شده، به یکی از کانون‌های فعال القای ریزگردها در منطقه تبدیل شده است.
دریاچه حوض سلطان نیز به مساحت تقریبی 240 کیلومتر مربع در 40 کیلومتری شمال شهرستان قم و 85 کیلومتری جنوب تهران و در حاشیه بزرگراه خلیج فارس قرار دارد.
وی در ادامه گفت: برای احیا و نگه‌داری یک هکتار منشاء تولید گرد و غبار، 100 میلیون ریال اعتبار نیاز است.
وی با اشاره به این که گرد و غبار استان‌های مختلف متفاوت است، گفت: به طور نمونه گرد و غبار استان خوزستان ذرات رس و آهک، استان اصفهان رس و آلاینده‌های صنعتی و شهری و استان تهران رس و ذرات کوارتز و منشاء آن‌ها به طور عمده طبیعی و از ساخت و سازهای داخل شهر است.
شهبازی با بیان این که در دهه 70 مشکل ریزگرد فقط در استان‌های خوزستان و سیستان و بلوچستان بود، بیان کرد: از سال 1388 به بعد، معضل ریزگردها در کشور به اوج خود رسید و هر ساله رو به افزایش است.
وی با اشاره به این که پس از بی‌ثباتی در عراق و هم چنین بحران سوریه، معضل ریزگردها در منطقه تشدید شد، اختلال در شبکه توزیع برق، خدمات، کشاورزی، صنعت و افزایش مصرف آب را از آثار گرد و غبار عنوان کرد.
معاون مرکز پژوهش‌های کاربردی سازمان زمین‌شناسی هم چنین با اشاره به گزارش‌های هواشناسی در 60 سال گذشته، گفت: در این سال‌ها 70 درصد فجایع بزرگ با مسائل اقلیمی سر و کار داشته و از این نظر جایگاه ایران پرمخاطره محسوب می‌شود، به طوری که با خطر زمین لرزه، افزایش دما و خشکسالی مواجه هستیم.
شهبازی به چالش تغییر اقلیم در ایران اشاره و بیان کرد: هر سال جریان‌های سرد و بارانی از شمال و شمال غرب و شرق و جریان‌های گرم و خشک نیز از جنوب و جنوب شرقی وارد می‌شد.
وی ادامه داد: در چند سال گذشته جریان‌های سرد و بارانی ضعیف و جریان‌های گرم و مرطوب شدیدتر شده است.
وی گفت: در 100 سال گذشته، دمای هوا بیش از یک درجه افزایش یافته و طبیعت فرصت نمی‌کند خود را با این تغییرات همراه کند.
شهبازی با اشاره به این که به دلیل تغییرات اقلیمی با بحران مهاجرت روبه رو هستیم، افزود: در شرق کشور با بحران جابه‌جایی جمعیت مواجهیم و باید با سیاست‌های پیشگیرانه این جمعیت را مستقر نگه داریم.
وی پیش‌بینی کرد: در چند سال آینده ایران خشک‌تر و گرم‌تر و جنوب شرق کشور به دلیل قدرت جریان‌های اقیانوس هند مرطوب‌تر شود و بیش‌تر مناطق کشور به سمت خشکی پیش برود.
جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران قم با حضور عبدالرضا سعادت مدیرکل ژئودزی و نقشه‌برداری زمینی سازمان نقشه‌برداری کشور، سید مهدی صادقی استاندار و مسئولان استان قم در سالن امام جواد (ع) استانداری برگزار شد؛ در این جلسه پیرامون معضل گرد و غبار و تغییرات اقلیمی در استان قم بحث و تبادل نظر شد.