در نخستين سه‌شنبه دي‌ماه كه با بارش شديد همراه بود 4200نفر در مددسراهاي پايتخت اسكان داده شدند كه به جز غذا و جاي خواب، امكان استحمام و دريافت خدمات مشاوره نيز برايشان درنظر گرفته شده بود. فرداي آن روز نيز كاهش شديد دماي هوا 5هزار مددجو را مهمان مددسراها كرد. البته به‌گفته رضا قديمي، مديرعامل سازمان خدمات اجتماعي شهرداري تهران در يك‌ماه گذشته و با اعلام شماره 137 براي تماس شهروندان درصورت مشاهده افراد كارتن‌خواب و بي‌سرپناه، حدود 10هزار تماس با اين سامانه گرفته شده تا كاهش دما، جان كارتن‌خواب‌ها را نگيرد؛ اتفاقي كه تا چند سال قبل به روال عادي شب‌هاي سرد زمستان پايتخت تبديل شده بود و اورژانس كشور در صبحگاه شب‌هاي برفي و يخبندان، از مرگ كارتن‌خواب‌ها در گوشه و كنار تهران هم خبر داده بود. اتفاق تلخي كه از 10سال گذشته و با افزايش مددسراها يا نام سابقشان گرمخانه‌ها رو به كاهش رفت و در يكي، دو سال اخير به صفر رسيد.
- در پایتخت گرسنه مطلق نداریم
استاندار تهران نيز روز گذشته در گفت و گو با خبرگزاري تسنيم به اين مساله اشاره كرد كه در تهران به‌معنای واقعی گرسنه مطلق نداریم؛ اینهایی که شما می‌بینید معتاد هستند تا گرسنه؛ حساب این دو، از هم جداست. سیدحسین هاشمی استاندار تهران درباره انتقادهای صورت‌گرفته نسبت به اظهارنظر اخیرش مبنی بر «در تهران بی‌خانمان نداریم»، گفت: من باز هم می‌گویم که در تهران بی‌خانمان نداریم. وی افزود: در تهران به‌معنای واقعی گرسنه مطلق نداریم؛ اینهایی که شما می‌بینید معتاد متجاهر هستند تا گرسنه؛ حساب این دو از هم جداست.
- از 4چادر اسكان تا 19مددسراي مجهز
حدود 10سال قبل و در اوايل فعاليت اين دوره مديريت شهري، شهرداري تهران كار اسكان كارتن‌خواب‌ها و معتادان را در شب‌هاي سرد سال آغاز كرد. آن زمان اين فعاليت با راه‌اندازي 4چادر در نقاط مختلف شهر آغاز شد و هركدام از آنها حدود 70نفر را در خود جاي مي‌دادند. اكنون بعد از گذشت حدود 10سال از اين حركت، تعداد مددسراهاي شهرداري به 19مورد افزايش يافته كه همگي داراي ساختمان‌هاي مجهز و البته تقسيم‌بندي سني است تا كارتن‌خواب‌هاي نوجوان در كنار ساير كارتن‌خواب‌ها قرار نگيرند. 4مددسراي اضطراري نيز كه با سرد شدن هوا فعاليت مي‌كردند امسال به جمع مددسراهاي دائمي پيوستند تا خيل كارتن‌خواب‌ها كه عمده آنها را معتادان تشكيل داده و درصد بسياري‌شان از ديگر شهرها مهاجرت كرده‌اند را پوشش دهند. به‌گفته قديمي هم‌اكنون ظرفيت تختخوابي مددسراها 2هزار نفر است كه درصورت استفاده از ظرفيت كف‌خوابي تا 6هزار نفر نيز قابل افزايش خواهد بود؛ اتفاقي كه همين چند هفته قبل به‌دليل افت شديد دما رخ داد.
اما در كنار افزايش و توسعه امكانات و تجهيزات مددسراها اتفاقات ديگري نيز طي اين چند سال رخ داد كه چرخه ساماندهي را تكميل‌تر كرد. چند سال قبل اگر مأموران شهرداري با يك زن معتاد بي‌خانمان در خيابان‌هاي پايتخت مواجه مي‌شدند اقدامي براي اسكانش نمي‌توانستند انجام دهند اما هم‌اكنون مددسراي ويژه بانوان اين امكان را فراهم كرده است. انجام مشاوره‌هاي پزشكي، مشاوره‌هاي مددكاري و كاهش آسيب‌ها، ترغيب معتادان به سمت ترك و انجام خدمات روانشناسي و مددكاري در اين خصوص از اتفاقاتي است كه در مددسراها آغاز شده و به‌دنبال آن ارجاع معتادان داوطلب به كمپ‌هاي ترك اعتياد نيز انجام شده است. مديرعامل سازمان خدمات اجتماعي شهرداري نيز روز گذشته اعلام كرد حدود 20درصد كارتن‌خواب‌هايي كه به مددسراها مراجعه مي‌كنند تمايل به ترك مواد دارند و اين امكان با حضور مددكاران حاضر در مراكز به‌خوبي فراهم شده است.
به‌گفته حسن غلامي قائم‌مقام معاونت اجتماعي شهرداري تهران حتي اكنون مراكز بهاراني هم وجود دارد كه معتادان بهبود‌يافته را به زندگي بازگردانده و مهارت‌هاي اجتماعي و شغلي را به آنها آموزش دهند؛ «حتي از آنجا كه تمام كارتن‌خواب‌ها معتاد نبوده و تعدادي از آنها كارگران فصلي ديگر شهرها هستند كه در پي شغل به تهران وارد شده‌اند، سامانه كاريابي هم راه‌اندازي شده تا اين افراد به اين مراكز معرفي شوند.» شهرداري تهران تلاش كرد تمام تلاش خود را براي حفظ جان كارتن‌خواب‌هاي معتادي كه تمايلي به حضور در مددسراها ندارند به‌كار گيرد؛ به همين دليل در سال‌جاري 50دستگاه اتوبوس‌گرم با ظرفيت مجموع 700نفر در نقاط مختلف شهر كه عمدتا پاتوق كارتن‌خواب‌ها بود مستقر شدند تا جاي خواب گرمي در سرماي پاييز و زمستان براي معتادان فراهم آورند.
- شناسايي بي‌خانمان‌هاي تهران
اول دي‌ماه امسال رضا قديمي مديرعامل سازمان خدمات اجتماعي شهرداري در جلسه ستاد ساماندهي آسيب‌هاي اجتماعي استان تهران طي گزارشي اعلام كرد كه از زمان اجراي طرح ساماندهي متكديان در چند‌ماه قبل تاكنون 7هزار و 780 بي‌خانمان مرد و 919بي‌خانمان زن در تهران شناسايي شده كه به مراجع ذيربط ارجاع داده شده‌اند. اين يعني تهران بي‌خانمان دارد و بايد براي آنها كاري كرد. بخشي از اين افراد توسط كميته امداد، بخشي توسط بهزيستي و همچنين تشكل‌هاي مردمي تحت پوشش قرار مي‌گيرند. رئيس قرارگاه جهادي امام رضا(ع) نيز چند روز قبل از شناسايي 71هزار خانواده نيازمند و بي‌خانمان خبر داد كه تحت پوشش قرار گرفته‌اند.