روز گذشته نمايندگان مجلس قانوني را تصويب كردند كه بخشي از وعدههاي 35ساله انقلاب اسلامي براي ريشهكني فقر را محقق ميكند.براساس اين مصوبه مجلس، ميزان مستمري مددجويان تحت پوشش كميته امداد و بهزيستي افزايش قابل توجهي مييابد. مهمترين نكته در اين مصوبه ارائه فرمول ثابتي است كه پرداخت پول بيشتر به اين افراد را بهصورت سالانه تضمين ميكند و نهادهاي مسئول نبايد هر سال نگران دنبال افزايش قطره چكاني مستمري مددجويان باشند.اين همان موضوعي است كه در 2سال گذشته بهطور جدي در قالب طرح «حمايت از 6ميليون نيازمند از كارافتاده» توسط نمايندگان مجلس قبل و بهطور مشخص از سوي روزنامه همشهري دنبال ميشد.
بر اين اساس دولت موظف شد در طول اجراي قانون برنامه ششم توسعه هرسال حداقل مستمري مددجويان تحت حمايت كميته امداد امام خميني و سازمان بهزيستي را متناسب سطح محروميت، معادل 20 درصد حداقل دستمزد مصوب شورايعالي كار و از محل منابع هدفمندسازي يارانهها و حذف خانوادههاي پردرآمد در رديف بودجه خاص سنواتي از طريق سازمانهاي مذكور پرداخت كند. به اين ترتيب روز گذشته اين نمايندگان مجلس نهم بودند كه كار ناتمام 280نماينده مجلس قبل و پيگيريهاي رسانهاي را تمام كردند.
- جزئيات يك تصميم
روز گذشته و در جريان بررسي لايحه برنامه ششم توسعه كل كشور، 183نماينده به حذف يارانه پر درآمدها به نفع فقرا رأي دادند و تنها نام 10مخالف و يكممتنع در فهرست موافقان اين تصميم مهم ثبت نشد.حسينعلي حاجيدليگاني از طراحان طرح 6ميليون نفر در مجلس قبل كه در اين مجلس هم بهطور ويژه اين موضوع را پيگيري ميكرد، در گفتوگو با همشهري توضيح داد:«تصويب اين قانون را هم به نمايندگان فعلي و مجلس قبلي و به همه كساني كه از ابتداي انقلاب تاكنون قلبشان براي مستمندان ميتپد تبريك ميگويم.اين طرح گام اول و البته بزرگي براي فقر زدايي از كشور است و مهمترين نكته آن ثابت كردن افزايش مستمري مددجويان است.حتما ميدانيد كه تاكنون هر سال رئيس كميته امداد و بهزيستي دنبال مسئولان دولتي و نمايندگان بودند تا براي تأمين مستمري مددجويان بودجه جذب كنند.همه اقشار، اصناف و گروهها هم در جمهوري اسلامي كساني را دارند كه منافعشان را پيگيري و هر سال براي افزايش حقوق آنها چانه زني ميكنند؛ معلمها، كارگران، كارمندان و... هر كدام نماينده يا نمايندههاي پر نفوذ و پيگيري در اين زمينه داشتند اما هيچكسي بهطور رسمي و تشكيلاتي پيگير كار فقرا نبود.همه كارهاي كشور كه انجام ميشد، اگر بودجهاي ميماند به اين افراد داده ميشد.اما حالا نمايندگان تصويب كردهاند كه حقوق هر خانوار تحت پوشش معادل 20درصد حداقل دستمزد مصوب شورايعالي كار باشد.هر قدر ميزان حقوق كارگري افزايش پيدا كند، ميزان مستمري آنها هم بيشتر ميشود. اگرچه اين درصد ميتواند و بايد بيشتر باشد اما نكته مثبت اين است كه اين دو موضوع باهم مرتبط شدهاند.سنگ بناي درستي كه ديروز در مجلس گذاشته شد، در آينده منشأ بركات زيادي خواهد بود.»
به گفته او يكي ديگر از ويژگيهاي اين مصوبه، حفظ يارانه نيازمندان است؛ يعني مستمري خانوادههاي تحت پوشش كميته امداد بايد به 20درصد حداقل حقوق كارگري برسد و در عين حال يارانه خود را نيز دريافت كنند.بر اين اساس دولت بايد از سال آينده به ازاي 2ميليون و 200هزار خانوار تحت پوشش كميته امداد و بهزيستي، معادل 20درصد حداقل حقوق را كه احتمالا بيشتر از يك ميليون تومان خواهد بود (يعني بيش از 200هزار تومان) پرداخت كند.اين نهادها هم بايد مبالغ دريافتي از دولت را بهصورت مستقيم بهعنوان مستمري مددجويان پرداخت كنند و اجازه استفاده آنها در حوزه ديگري را ندارند.
حاجي دليگاني با تأكيد بر اينكه در ثواب و خوشحالي تصويب اين قانون خيليها شريكند، گفت:«نبايد تلاش نمايندگان مجلس قبلي چه آنهايي كه در اين مجلس هستند و چه آنهايي كه نيستند را از قلم بيندازيم.اين موضوع بهطور فراجناحي پيگيري ميشد و تقريبا مخالفي نداشت.نمايندگان اصولگرا و اصلاحطلب همه موافق اين طرح بودند.تلاش رسانهها در پيگيري موضوع هم بسيار مهم است؛ مخصوصا روزنامه همشهري كه حتي نسبت به مجلس هم جلوتر بود و زودتر اين موضوع را پيگيري كرد.در اين دو سال همشهري و البته رسانههاي ديگري بارها اين موضوع را پوشش دادند و با پيگيري خود ضمن ايجاد مطالبه، اجازه ندادند به فراموشي سپرده شود.»
- چند برابر ميشود؟
هنوز تخمين درستي از اينكه مستمري سال آينده مددجويان نهادهاي حمايتي چقدر افزايش ميبايد، وجود ندارد.هماكنون خانوادههاي يك و 5نفره در كميته امداد و بهزيستي بهترتيب 53تا 100هزار تومان دريافت ميكنند كه پيشبيني ميشود اين مستمريها بين 3تا 5برابر شود.رسول خضري، عضو كميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي، در توضيح تصويب اين بخش از برنامه پنجساله ششم توسعه به خبرگزاري خانه ملت، گفت:« با اين مصوبه مجلس بايد از منبع هدفمندي يارانهها افراد برخوردار و ثروتمند را حذف كرده و به دهك افراد تحت پوشش بهزيستي و كميته امداد اضافه كند. با اين كار مستمري اين افراد به حدود 5برابر در طول برنامه اضافه خواهد شد. اين طرح مورد رضايت كميته امداد و بهزيستي قرار گرفت و يكي از قدمهاي بسيار مؤثر در راستاي توانمندسازي و رفع محروميت از افراد تحت پوشش بهزيستي و كميته امداد خواهد بود.» حالا بايد منتظر پيگيريهاي بعدي در اين خصوص ماند.
«طرح 6ميليون نفر» يا آنچه روز گذشته در مجلس تصويب شد، همه آن چيزي بود كه مسئولان نهادهاي حمايتي ميخواستند. روساي كميته امداد و سازمان بهزيستي تجربه تلخ ناتواني در تأمين بودجه مستمري و مخصوصا عيدي مددجويان خود را داشتهاند و از همان زمان طرح اين موضوع از آن استقبال كردند.
انوشيروان محسني بندپي در همان ماههاي ابتدايي اين طرح در گفتوگو با همشهري از آن استقبال كرد و البته تنها مانع تحقق آن را تأمين منابع اعلام كرد. پيشبيني محسنيبندپي تقريبا درست بود و با همه پيگيريهاي نمايندگان و رسانهها مجلس قبلي موفق به نهايي كردن اين موضوع نشد. طرح حمايت از 6ميليون نيازمند ازكارافتاده در آخرين روزهاي خرداد سال گذشته با امضاي 280نماينده و قيد 2فوريت تقديم هيأت رئيسه مجلس شوراي اسلامي شد اما هرگز فرصت بررسي در صحن علني را دريافت نكرد. با وجود اين رئيس سازمان بهزيستي هرگاه با رسانهها گفتوگو داشت، اشارهاي هم به اين موضوع يعني ضرورت افزايش مستمري مددجويان براساس حداقل حقوق مصوب داشت.
رئيس كميته امداد اما بيشتر از رئيس سازمان بهزيستي به اين طرح اميدوار بود و به همين نسبت حمايت بيشتر از آن ميكرد. سيدپرويز فتاح، بارها در نشستهاي خبري خود از اين طرح با همان نامي كه همشهري و رسانهها دنبال ميكردند، يعني 6ميليون نفر ياد كرد. او بارها از نمايندگان مجلس خواست براي تصويب اين طرح همت كنند و در جلسات مختلفي كه با كميسيونهاي مجلس داشت اهميت تصويب چنين طرحي را به آنها يادآوري ميكرد. فتاح حتي در پايان سال گذشته، وقتي تقريبا مشخص شد مجلس قبلي فرصتي براي نهايي كردن اين طرح ندارد، عدمتصويب آن را «حسرت سال» توصيف كرد و گفت: «تعداد زيادي از نمايندگان مجلس از اين طرح حمايت كرده و دولت نيز حامي نيازمندان است و همكاري خوبي با كميته امداد داشته است. ما اميدواريم اين طرح در اين مجلس به نتيجه برسد.»
او در چند برنامه تلويزيوني هم از اين طرح حمايت كرد و در يكي از آنها گفت:«ما از اين طرح حمايت ميكنيم چون منطق و اساس درستي دارد. يك ميليون و 800هزار خانواده و نزديك 4ميليون نفر تحت پوشش اين نهاد هستند و حدود 2ميليون نفر نيز بهصورت موردي كمك ميكنند. من با مسئولان نظام مانند شخص رئيسجمهور در اينباره گفتوگو كردهام و اين اراده در ميان مردم و مسئولان هم وجود دارد. ما بايد صداي محرومان را بلند كنيم و به گوش مسئولان برسانيم. اميدوارم دولت تدبير و اميد و آقاي رئيسجمهور براي حذف يارانه به نفع محرومان اين تصميم انقلابي را بگيرند.»
فتاح در بازديدي هم كه از روزنامه همشهري داشت، بار ديگر بر اهميت اين طرح تأكيد كرد و گفت: «كميته امداد از هر طرحي كه به بهبود وضعيت نيازمندان كشور منجر شود، حمايت ميكند. بنده تاكنون هم بارها ديدگاه موافق خود را براي تحقق طرح 6ميليون نفر اعلام كرده و با نمايندگان محترم مجلس نيز در اينباره گفتوگو كردهام. هر حمايتي هم كه لازم باشد از اين طرح انجام ميدهيم تا انشاءالله به نتيجه برسد. اين طرح نبايد رها شود. حتما طرحهاي ديگر جلوتر از اين طرح هم مهم هستند اما بايد به مسائل مربوط به محرومان اولويت ويژه داد.»
حالا رئيس كميته امداد را شايد بتوان يكي از خوشحالترين افراد از تصويب اين طرح دانست اما او با همه اين خوشحاليها ترديدهايي هم دارد؛ اينكه آيا حذف يارانه نزديك به 6ميليون نفر براي تحقق وعده تازهاي كه دولت و مجلس به نيازمندان دادهاند، عملي خواهد شد يا خير؟