براساس بررسي آمار منتشر شده از سوي مركز ملي آمار ايران در حوزه ساختوساز كشور، طي 5سال گذشته، ساختوساز در پايتخت 127درصد كاهش داشته است. ركود ساختوساز در تهران و كاهش درآمدهاي ناشي از اين امر نهتنها خدماترساني در تهران كاهش نيافته است بلكه با ادامه فعاليت گسترده عمراني و ساخت مترو و خدمات مختلف شهري و اجتماعي، پايتخت همچنان گامهاي بزرگي به سمت توسعه برميدارد.
طي سالجاري هرماه يك پروژه بزرگ عمراني به بهرهبرداري رسيده است و بيش از 106ايستگاه و 183كيلومتر مترو روزانه بيش از 3.5 ميليون سفر شهري را پوشش ميدهند. در كنار اقدامات بزرگ عمراني، خدمات رساني ازجمله جمعآوري پسماند و خدمات گسترده شهري ادامه دارد. در كنار همه اين اتفاقات فعاليتهاي گسترده فرهنگي همچنان به قوت خود باقي است. همه اين اقدامات درست زماني در حال انجام است كه درآمد شهرداري تهران از ساختوساز كاهش يافته است.
از سوي ديگر به گفته ناصر اماني، معاون برنامهريزي شهرداري تهران مقدار درآمدهاي پايدار در تهران به بيش از 45درصد رسيدهاست. درآمدهاي پايدار شامل درآمدهاي هميشگي است. مانند درآمدهاي ناشي از دريافت عوارض پسماند، كسب و پيشه و درآمد بهدست آمده از فضاهاي تبليغاتي و فضاهاي فرهنگي. شهرداري تهران نيز با برنامهريزي انجام شده در طول سالهاي گذشته بيش از پيش از محل درآمدهاي پايدار درآمد كسب كرده و با ركود در حوزه ساختوساز مشكلي براي اداره شهر و ارائه خدمات به شهروندان بهوجود نيامده است.
به گفته عليرضا صابري عضو كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر، حتي در نيمسالجاري شهرداري توانسته است براساس پيشبينيها به درآمدهاي پيشبيني شده دست پيدا كند و اين اتفاق به اين معناست كه شهرداري تهران بيش از پيش از درآمدهاي ناپايدار مثل ساختوساز دست كشيده است.
بررسي روند صدور پروانه ساختماني به نقل از مركز ملي آمار ايران، ميتواند مبنايي روشن در اختيار هر ناظر بيطرفي قرار دهد. كاهش ساختوساز در تهران طي 5سال گذشته باعث شده است تا شهر تهران روندي نزولي در درآمدهاي ناشي از ساختوسازداشته باشد. اين در حالي است كه بودجه شهرداري تهران بهطور متوسط در هر سال بر پايه تورم موجود افزايش داشته است.
در واقع اين روند مديريت شهري بيانگر يك سياست كلي در دستيابي به اهداف مالي و اقتصادي است. مديريت شهري تهران در سالجاري با رويكرد اقتصاد مقاومتي تلاش كردهاست تا علاوه بر كاهش هزينهها و صرفهجويي، خدمات گسترده شهري را ارائه كرده و از طرفي تكيه خود را از درآمدهاي ناشي از ساختوساز شهري برداشته و به سمت درآمدهاي پايدار بهعنوان منبع اصلي اعتباري خود قدم بردارد.
- آغاز سالهاي ركود
سال 90پر رونقترين سال در عرصه ساختوساز تهران و شهرهاي مختلف كشور بود. در اين سال شهرداري تهران با صدور 29هزار و 763پروانه ساختماني 14درصد كل پروانههاي صادر شده در كشور را در اختيار داشت. پروانه احداث ساختمان نسبت به سال قبل حدود 74درصد افزايش يافت.
سال 91رونق ساختوساز از نفس افتاد. البته نه فقط در تهران كه در كل كشور. 23هزار و 757پروانه احداث ساختمان در اين سال در شهر تهران صادر شد كه تعداد پروانه حدود 11.5 درصد از كل پروانههاي صادر شده از سوي شهرداريهاي كشور را تشكيل ميدهد. پروانه احداث ساختمان نسبت به سال گذشته يعني سال 90در حدود 20.2 درصد كاهش نشان ميدهد.
سال 92ساختوساز در همه جاي كشور كاهش يافت و تهران را نيز درگير كرد. در اين سال تعداد 21هزار پروانه ساختماني در تهران صادر شد. اين رقم حدود10.3درصد از كل پروانههاي ساختماني صادر شده از سوي شهرداريهاي كشور را تشكيل داد و پروانههاي احداث ساختمان نسبت به سال قبل در پايتخت حدود10.6درصد كاهش داشت.
در سال 93اما ساختوساز به يك بحران تبديل شد. تعداد 10هزار و 185پروانه ساختماني در تهران صادر شد كه اين رقم حدود 8.4درصد از كل پروانههاي احداث ساختمان صادر شده از سوي شهرداريهاي كشور را تشكيل ميدهد. پروانههاي احداث ساختمان نسبت به سال قبل حدود 52.3 درصد كاهش داشت.
در سال 94ساختوساز به حداقلترين سطحش طي يك دهه گذشته رسيد. كل پروانه صادر شده در سال 94حدود 8 هزار و 67 پروانه ساختماني بود. كه اين رقم 6.3 درصد از كل پروانههاي صادر شده توسط شهرداريهاي كشور بود. پروانههاي صادر شده نسبت به سال قبل حدود 23.8 درصد كاهش داشت.
در بهار سال 95تعداد پروانههاي صادر شده در شهر تهران هزار و 793پروانه ساختماني بوده كه نسبت به فصل مشابه سال گذشته 19.7درصد كاهش داشته است. اين تعداد پروانه ساختماني حدود 5.6 درصد از كل پروانههاي ساختماني كشور را تشكيل ميدهد.