هنگامی‌که ایست قلبی رخ می‌دهد، جریان خون به مغز و سایر اندام‌های حیاتی متوقف می‌شود.
ایست ناگهانی قلبی در صورتی که در طول چند دقیقه درمان نشود، معمولاً به مرگ می‌انجامد.
قلب دارای یک سیستم الکتریکی درونی است که ریتم تپش آن را کنترل می‌کند. مشکلات سیستم الکتریکی می‌تواند باعث ریتم‌های غیرطبیعی تپش قلب شود که آریتمی نامیده می‌شود.
انواع بسیاری از آریتمی قلب وجود دارند. قلب در حین آریتمی ممکن است تند بزند، کند بزند یا از تپش بازایستد. ایست ناگهانی قلبی در اغلب موارد هنگامی رخ می‌دهد که قلب دچار نوعی از آریتمی - در اغلب موارد فیبریلاسیون بطنی- می‌شود که باعث می‌شود ضربان مؤثر آن متوقف شود. در فیبریلاسیون بطنی قلب فقط لرزش‌های نامنظمی دارد، اما توانایی تلمبه کردن خون را از دست می‌دهد.
ایست ناگهانی قلبی معادل حمله قلبی نیست. حمله قلبی عارضه‌ای است که ناشی از بند آمدن جریان خون به بخشی از عضله قلب است. ضربان قلب در حمله قلبی معمولاً به‌طور ناگهانی متوقف نمی‌شود. البته در طول دوره بهبودی از حمله قلبی ممکن است ایست قلبی رخ دهد.
افراد دارای بیماری قلبی با احتمال بیشتری ممکن است دچار ایست قلبی ناگهانی شوند. اما اغلب موارد ایست ناگهانی قلبی در افراد به‌ظاهر سالمی رخ می‌دهد که بیماری قلبی شناخته‌شده یا عوامل خطرساز دیگر برای این عارضه را ندارند.
مرگ ۹۵ درصد افرادی که به علت ایست ناگهانی قلبی می‌میرند، در طول چند دقیقه پس از بروز این عارضه رخ می‌دهد.
عمده‌ترین عامل خطرساز برای ایست ناگهانی قلبی بیماری شریان‌های کورونری (CAD) است. شریان‌های کورونری رگ‌هایی هستند که خون را به عضله قلب می‌رسانند. اغلب افرادی که دچار ایست ناگهانی قلبی می‌شوند، درجاتی از بیماری شریان‌های کورونری را دارند.
اما اغلب این افراد تا هنگامی‌که ایست ناگهانی قلب رخ می‌دهد، از بیماری شریان‌های کورونری خود بی‌خبرند.CAD آنان به اصطلاح خاموش است (یعنی علامتی مانند درد وجود ندارد که فرد را آگاه کند) و پزشکان و پرستاران هم قبل به وجود این بیماری پی نبرده‌اند.
به علت این وضعیت، اغلب موارد ایست ناگهانی قلبی در افرادی رخ می‌دهد که بیماری خاموش شریان‌های کورونری دارند یا به عبارت دیگر در زمان بروز این واقعه بیماری شناخته‌شده قلبی ندارند.
ایست قلبی در موارد کمبود اکسیژن، آب و هوای خیلی گرم یا خیلی سرد، آمبولی ریوی یا قلبی (وارد شدن لخته خون به درون رگ‌های قلب یا ریه) هم رخ می‌دهد.
شخصی که دچار ایست قلبی ناگهانی می‌شود، در صورتی که احیای قلبی-ریوی (CPR) به فوریت شروع نشود، دچار آسیب دائمی به مغز و سایر اندام‌ها می‌شود.
احیای قلبی-زیوی شامل انجام دو کار است: یکی ماساژ قلبی یعنی فشار آوردن بر روی قفسه سینه و قلب بیمار از خارج برای اینکه خون از آن خارج شود و به مغز و سایر اندام‌های حیاتی برسد، دوم تنفس دهان به دهان برای دمیدن هوا به درون ریه‌های فرد بیمار.
مرحله پیشرفته احیای قلبی بوسیله وسیله‌ای که شوک الکتریکی به قلب وارد می‌کند، انجام می‌شود و درمان سریع با آن می‌تواند زندگی فرد را نجات دهد.
این وسیله که «دفیبریلاتور خودکار بیرونی» (AED) نامیده می‌شود در آمبولانس‌های اورژانس وجود دارد، و اگر در در مکان‌های عمومی مانند ساختمان‌های اداری یا فرودگاه‌ها هم وجود داشته باشند، می‌تواند برای نجات افرادی که دچار ایست ناگهانی قلبی شده‌اند، به کار رود.