به گزارش همشهري، از سال 1384كه نامزد‌هاي رياست‌جمهوري مدام پشت تريبون دم از واگذاري سهام عدالت به مردم مي‌زدند تاكنون كه اصلا مشخص نيست سهام عدالت چيست، پرونده ساده سهام عدالت نه فقط ساده‌سازي نشده بلكه روزبه‌روز بر پيچيدگي‌هايش اضافه شده است.
از يك سو مديران شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني در فكر كيسه‌اي هستند كه خودشان براي خودشان دوخته‌اند و از سوي ديگر دولت در تلاش است از اين پرونده بزرگ كلاهي براي خودش بدوزد تا از طريق آن احاطه بيشتري بر بازار‌هاي مالي داشته باشد. در چنين شرايطي سازمان خصوصي‌سازي كه تلاش مي‌كند اين پرونده را نجات دهد به تازگي سامانه‌اي را طراحي كرده است كه از طريق آن با صدور صورتحساب سهام عدالت مطابق برنامه 10ساله پيش برود و از شر اين پرونده به خوبي و خوشي گذر كند.
اما راه‌اندازي اين سامانه نه فقط به حل ماجراي سهام عدالت كمكي خواهد كرد و نه منجر به حل شفاف سهام عدالت خواهد شد.
اين سامانه به نشاني samanese.ir قرار است تا پايان سال براي 50ميليون نفر از مشمولان سهام عدالت صورتحسابي صادر كند كه از طريق آن مشخص خواهد شد كه هر نفر چقدر سهام خواهد گرفت. اما نكته اينجاست كه مطابق با اين روش به غيراز 2دهك بقيه مشمولان حداكثر 500هزار تومان سهم عدالت خواهند گرفت درحالي‌كه قبلا نامزد‌هاي رياست‌جمهوري وعده داده بودند به هر يك از مشمولان يك ميليون تومان سهام عدالت خواهند داد.
با اين شرايط اين پرسش به‌وجود آمده كه چطور درفرايند واگذاري سهام عدالت چنين اتفاق افتاده است. از سوي ديگر كارشناسان انتقاد مي‌كنند كه صورتحساب سهام عدالت براساس چه قانوني صادر خواهد شد چرا كه لايحه سهام عدالت كه در آن نحوه آزادسازي سهام عدالت مشخص شده، هنوز به مجلس نرفته است.
قرار است در اين لايحه نحوه آزادسازي سهام عدالت مشخص شود و شايد اصلا لازم نباشد كه هر نفر براي دريافت يك ميليون تومان سهام عدالت 500هزار تومان از جيبش پرداخت كند. چرا كه به زعم برخي كارشناسان حتي اين امكان وجوددارد كه بخشي از سهام موجود در سبد سهام عدالت كه گفته مي‌شود ارزشش بيش از 60هزار ميليارد تومان است از طريق بازار سهام فروخته شود و با واريز آن به‌حساب خزانه دولت بقيه اقساط مشمولان سهام عدالت تسويه شود.
در سامانه‌اي كه جديدا طراحي شده است قرار است آن دسته از مشمولان كه تخفيف ندارند بقيه مبلغ سهامشان را نقدا به‌حساب خزانه دولت واريز كنند تا صاحب يك ميليون تومان سهام عدالت شوند در غيراين صورت فقط 500هزار تومان به آنها سهام داده خواهد شد.از طريق لايحه سهام عدالت بايد تصميم گرفته شود كه سهام مشمولان از طريق صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري يا از طريق شركت‌هاي سرمايه‌گذاري استاني آزاد شود.
اما سامانه جديد جلوتر از اهداف لايحه سهام عدالت قرار است براي 49ميليون و 200هزار نفر از مشمولان صورتحساب صادر و مشخص كند هر نفر چقدر سهام مي‌گيرد اين يعني اينكه نحوه آزادسازي سهام عدالت از قبل مشخص شده است.
ميرعلي اشرف عبدالله پوري حسيني، رئيس‌كل سازمان خصوصي‌سازي درباره اين سامانه گفته بود: در هفته‌هاي آينده صفحات جديد مربوط به ارزش دارايي و صورتحساب كاربران در اين سامانه قابل دسترسي است. همچنين سهامداران مي‌توانند مبلغ پرداختي خود را در اين سامانه مشاهده و درصورت تمايل اقدام به پرداخت آن كنند.پوري حسيني تصريح كرد: زمان آزادسازي سهام عدالت در سال ۹۶ خواهد بود.
جعفر سبحاني، سخنگوي سازمان خصوصي‌سازي هم دراين باره گفته بود: مشمولان در اواخر بهمن‌ماه يا اوايل اسفند‌ماه مي‌توانند به سايت سهام عدالت مراجعه و پس از تكميل اطلاعات اوليه در صفحه پاياني صورتحساب را دريافت كنند.اوتوضيح داده بود: قرار است فرصتي به مشمولان داده شود تا فاصله ۵۱۰ تا ۵۱۵ هزار تومان تا يك ميليون تومان سهام عدالت را به‌صورت دلخواه تعيين تكليف كنند. بر‌همين اساس شهروندان مي‌توانند تصميم بگيرند كه ميزان باقيمانده را خود به‌حساب خزانه واريز كنند يا مانند سال‌هاي گذشته از محل سود سهام تأمين شود.
- موضوع بايد بررسي شود
محمد رضا پور ابراهيمي، عضو كميسيون اقتصادي مجلس درباره صدور صورتحساب براي مشمولان سهام عدالت گفت:اين موضوع بايد بيشتر مورد بررسي قرار گيرد چرا كه هنوز لايحه سهام عدالت به‌دست مجلس نرسيده است و طرحي كه خود مجلس هم دارد با توجه به ترافيك كاري مجلس سال آينده در دستور كار قرار خواهد گرفت.
او تأكيد كرد: بايد بررسي شود كه نحوه ارائه صورتحساب‌ها چگونه است چرا كه مطابق قانون صورتحساب بايد مطابق با قانون آزادسازي سهام عدالت صادر شود و اين كار مستلزم اين است كه قانون نحوه آزادسازي را تعيين تكليف كند.
- با ما مشورت نشد
سيدعلي حسيني، مديرعامل اتحاديه تعاوني‌هاي سهام عدالت استان تهران درباره اين سامانه گفت: براي راه‌اندازي اين سامانه هيچ مشورتي از شركت‌هاي تعاوني سهام عدالت و سرمايه‌گذاري‌هاي سهام عدالت گرفته نشده است. او ارزش اسمي سهام عدالت را هم‌اكنون 47هزار ميليارد تومان اعلام كرد و گفت: طبق آمارهاي اعلامي از سوي دولت، تاكنون 27هزار ميليارد تومان از ارزش اسمي اين سهام مستهلك شده و به خزانه دولت واريز شده است.
حسيني گفت: ارزش فعلي سهام عدالت به‌دليل تغييرات قيمت سهام شركت‌هاي بورس در پرتفوي سهام عدالت دقيق مشخص نيست و يكي از علت‌هاي آن نيز عدم‌وجود صورت‌هاي مالي شركت‌هاي سرمايه‌گذاري و همچنين غيربورسي بودن برخي دارايي‌هاي سهام عدالت است.
وي با بيان اينكه از شركت‌هاي حاضر در پرتفوي سهام عدالت، صورت‌هاي مالي شفافي در دست نيست، گفت: علاوه بر اين موضوعات، مالكيت دولت طبق قانون تجارت در شركت‌هاي مشمول واگذاري سهام عدالت قانوني نيست، اما مسئولان فعلي دولت معتقدند كه تا زمان تسويه كامل مطالبات، اين سهام بايد دراختيار دولت باقي بماند؛ علاوه بر اين، مسئولان دولتي معتقدند كه واگذاري سهام عدالت قطعي نشده است.
- راه‌اندازي سامانه بلاتكليفي را مرتفع نمي‌كند
در همين رابطه سيدمهدي فرشادان عضوكميسيون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بيان اينكه بايد سامانه مذكور اطلاعات دقيقي درخصوص نحوه واگذاري سهام عدالت و سود تعلق گرفته به آن ارائه كند، تصريح كرد:ايجاد سامانه مذكور نمي‌تواند معايب پيش روي سهام عدالت را كاهش دهد.
- جزئيات چگونگي صدور صورتحساب سهام عدالت
سخنگوي سازمان خصوصي‌سازي با تأكيد بر اعلام صورتحساب مشمولان در سامانه سهام عدالت تا پايان سال‌جاري، گفت: اين صورتحساب اواخر بهمن‌ماه يا اوايل اسفند‌ماه سال‌جاري به مشمولان ارائه خواهد شد. جعفر سبحاني با بيان اينكه سهام عدالت به لحاظ تعداد جمعيتي داراي ۴۹ميليون و ۲۰۰ هزار مشمول است، افزود: سازمان خصوصي‌سازي براساس مصوبه شوراي اصل ۴۴ قانون اساسي كه 2ماه قبل به تصويب رسيد موظف شد تا پايان سال ۹۵ براي تمامي مشمولان سهام عدالت صورتحساب توليد كند.
سهم هر مشمول چقدر است: وي ادامه داد: براساس اين صورتحساب مشخص مي‌شود كه براي هر مشمول طي ۱۰ سال گذشته چه ميزان سود از محل شركت‌هاي سرمايه پذير به نيابت از آنها به‌حساب خزانه واريز يا تاديه شده است. مشاور رئيس‌كل سازمان خصوصي‌سازي تصريح كرد: بر همين اساس ميزان پرداختي هر مشمول از محل سود دريافتي طي ۱۰ سال مشخص مي‌شود كه براساس پيش‌بيني‌ها اين رقم حدود ۵۱۰ تا ۵۱۵ هزار تومان است.
تعيين وضعيت مشمولان 2 دهك اول: سبحاني گفت: همچنين براساس اين صورتحساب وضعيت افرادي كه مشمول تخفيف هستند و در 2 دهك اول قرار دارند نيز مشخص مي‌شود.يادآور مي‌شود، سهام عدالتي كه در اختيار دهك اول و دوم قرار دارد (بسيجيان، روستاييان و عشاير، افراد تحت حمايت كميته امداد و بهزيستي) با تخفيف ۵۰ درصدي همراه است.
كسر سودهاي پرداختي در سال‌هاي ۸۷ و ۸۸: وي تأكيد كرد: در بخش ديگر اين صورتحساب هم به ميزان سودي كه در سال‌هاي ۸۷ و ۸۸ به‌حساب برخي از مشمولان واريز شده اشاره مي‌شود. مشاور رئيس‌كل سازمان خصوصي‌سازي تصريح كرد: در سال‌هاي مذكور برخي از مشمولان ۴۰، ۸۰ يا ۱۲۰ هزار تومان سود در يك يا دو مرحله دريافت كرده‌اند كه البته اين مبلغ درصورتحساب از ميزان اوليه كسر مي‌شود.