لیگ برتر والیبال ایران بالاترین سطح مسابقات باشگاهی والیبال در ایران است. این مسابقات از سال ۱۳۶۹ به شکل فعلی آغاز شده و از فصل ۱۳۸۷ با شرکت ۱۲ تیم برگزار می‌شود. تیم اول لیگ به مسابقات قهرمانی باشگاه‌های آسیا راه می‌یابد.
اولین دوره لیگ والیبال ایران در سال ۱۳۵۴ به همت ابراهیم نعمتی، اولین داور بین‌المللی والیبال ایران با عنوان جام پاسارگاد در زمان ریاست فرهاد مسعودی بر فدراسیون والیبال با شرکت ۱۲ تيم انجام و تیم دخانیات تهران قهرمان شد تا نامش به عنوان نخستین قهرمان والیبال حرفه‌ای ایران ثبت شود. دو نشریه قدیمی نیز رویکرد ایده‌آلی برای انعکاس هفتگی لیگ داشتند.
این جام در سال ۱۳۵۵ با همان تعداد تیم ادامه یافت که این بار استقلال تهران قهرمان شد. در سال ۱۳۵۶ مسابقات با شرکت ۱۰ تیم آغاز شد و در سال ۱۳۵۷ پایان یافت و استقلال بار دیگر بر سکوی اول تکیه زد. در سال ۱۳۵۷ با اوج‌گیری انقلاب اسلامی ایران تشکیلات ورزش و والیبال دستخوش تغییراتی شده و لیگ تعطیل شد.
در سال ۱۳۶۸ اولین دوره جام حذفی باشگاه‌های والیبال ایران در زمان پرویز خاکی، رئیس وقت فدراسیون والیبال انجام گرفت که استقلال تهران با غلبه بر تیم نئوپان گنبد قهرمان شد. دوران ریاست پرویز خاکی از سال ۱۳۶۶ تا ۱۳۶۸ بود و مسابقات والیبال ایران به صورت استانی انجام می‌شد که تهران قهرمان سه دوره لقب گرفت.
اواخر سال ۱۳۶۸ با انتصاب محمدرضا یزدانی‌خرم به ریاست فدراسيون والیبال، در دوره ریاست حسن غفوری‌فرد بر سازمان تربیت بدنی تحولات اساسی در ساختار والیبال به وجود آمد و لیگ برتر والیبال به مسئولیت رضا هدایتی، هفتمین داور جهانی والیبال راه‌اندازی شد.
از سال ۱۹۷۹ در جام موسوم به صلح، رقابت‌های والیبال باشگاهی ایران وارد فاز جدیدی شد که هر روز تکامل بیشتری یافت. از سال ۱۳۶۹ لیگ برتر والیبال با شرکت ۱۰ تیم با عنوان جام فجر شروع شد و تا سال ۱۳۷۷ که با این نام انجام می‌شد، هر سال تعداد تیم‌ها به صورت عجیبی زیاد یا کم می‌شد. ۸ تیم، ۱۴ تیم، ۷ تیم، ۹ تیم و... تا این که در سال ۱۳۸۳ مسابقات با حضور ۱۸ تیم انجام شد.
در سال ۱۳۸۸ تعداد تیم‌ها به ۱۶ تیم تغییر کرد و با نام جام وحدت در حال برگزاری بود و از سال ۱۳۸۹ به صورت قانونی با حضور ۱۲ تیم تا ۱۳۹۲ برگزار شد و از سال ۱۳۹۳ با ۱۴ تیم در دو گروه هفت تیمی برگزار می‌شود.
فدراسیون والیبال اولین فدراسیونی بود که مسابقات باشگاهی خودش را تحت عنوان «لیگ برتر» برگزار کرد و بعد از آن برگزاری رقابت‌ها به این شیوه در دیگر فدراسیون‌ها هم فراگیر شد.