به گزارش همشهري، در شرايطي كه حجم انتشار اوراق بدهي روزبه‌روز افزايش مي‌يابد قرار است در تازه‌ترين گام، فرابورس ايران، شاخص بازار اوراق بدهي را محاسبه و منتشر كند. اوايل امسال حسن قاليباف‌اصل، مديرعامل بورس‌تهران هم وعده انتشار شاخص بازار اوراق بدهي را ارائه داده بود.
اوراق بدهي ابزاري براي دولت و بخش خصوصي براي تأمين مالي بلندمدت است. بخش عمده اوراق بدهي توسط دولت‌ها منتشر مي‌شود. آنها سعي مي‌كنند به‌وسيله انتشار اين اوراق بخشي از منابع مالي طرح‌ها و پروژه‌هاي خود را تكميل كنند يا از اين طريق بدهي‌هايشان را بپردازند.
در اغلب بازارهاي پيشرفته مالي در دنيا، نرخ تنزيل اوراق بدهي، مهم‌ترين و تعيين كننده‌ترين عامل در كشف نرخ بهره واقعي در اقتصاد است. در ايران تنها سياستگذار براي تعيين نرخ بهره، بازار پول است. بانك مركزي عموما بدون متر و معياري مشخص نرخ سود بانكي و ساير اوراق بهادار با درآمد ثابت را تعيين مي‌كند؛ درحالي‌كه به‌طور عام بايد نرخ بهره براساس مكانيزم‌هاي عرضه و تقاضا در بازارهاي مالي مشخص شود.
با اين شرايط با انتشار شاخص بازار اوراق بدهي اين امكان فراهم خواهد شد كه نرخ بهره به درستي و از طريق مكانيزم‌هاي شفاف بازار كشف شود. اين اتفاق مي‌تواند تحولات عميقي را در اقتصاد ايران به‌وجود بياورد و براي نخستين بار به تعامل بازار پول و سرمايه منجر شود؛ هرچند با توجه به سوابق موجود به نظر مي‌رسد بانك مركزي نسبت به چنين تصميم‌هايي زاويه داشته باشد.
بازار اوراق بدهي در جهان قدمتي ديرينه دارد. در ايران به تازگي و همزمان با كاهش نرخ سود سپرده‌هاي بانكي، اين بازار فعاليت خود را در بورس و فرابورس آغاز كرد كه با توجه به روند فعلي به نظر مي‌رسد در آينده سرمايه‌گذاران بيشتري به اين بازار جذب شوند و براي خريد اوراق بدهي اقدام كنند؛ پيش‌بيني مي‌شود اين بازار رفته‌رفته به جايگزيني براي سيستم‌هاي بانكي تبديل شود و بتواند بخشي از كسري بودجه در اقتصاد ايران را تأمين كند.
آمارها نشان مي‌دهد در 10ماه امسال 85هزار ميليارد تومان اوراق بهادار در بازار سهام دادوستد شده كه از اين مقدار 30درصد به معاملات اوراق بدهي اختصاص يافته است. از مجموع كل معاملات انجام شده در 10ماه امسال 25هزار و 935ميليارد تومان معادل 6.5ميليارد دلار به معاملات اوراق بدهي اختصاصي يافته است.
انجام اين مقدار اوراق بدهي كه عمدتا به صكوك و اسناد خزانه دولتي اختصاص داشته، در 3دهه گذشته بي‌سابقه است. دولت از طريق انتشار اسناد خزانه اسلامي در بورس سعي دارد بدهي‌اش را به پيمانكاران، سازمان‌ها و بخش خصوصي پرداخت كند.از مجموع كل معاملات كه در 10ماه امسال در بازار اوراق بدهي انجام‌شده 8هزار و 125 ميليارد تومان در بورس و 17هزار 800ميليارد تومان در فرابورس مورد دادوستد قرار گرفته است.
- زمان انتشار شاخص اوراق بدهي
مديرعامل فرابورس گفت: تا آخر امسال شاخص بدهي كه ويژه اوراق و بازار بدهي است منتشر مي‌شود. امير هاموني افزود: روزانه تقريبا نيمي از معاملات اين بازار به سهام و نيم ديگر به ساير اوراق ازجمله اوراق بدهي اختصاص دارد. مديرعامل فرابورس اضافه كرد: اكنون، معاملات اوراق بدهي در شاخص فرابورس لحاظ نمي‌شود و شاخص فرابورس برگرفته از بازار اول و دوم فرابورس است. او ادامه داد: در حال طراحي شاخصي جداگانه براي بازار اوراق بدهي هستيم. براي اجرايي كردن اين طرح، قراردادي نيز امضا شده است. مديرعامل فرابورس همچنين گفت: در حال تدوين فرمول محاسبه شاخص اوراق بدهي هستيم كه مراحل پاياني خود را مي‌گذراند.