موضوع تحصيل افغان‌ها در ايران آذرماه سال93 و با رسانه‌اي شدن دستور رهبر انقلاب در اين زمينه مورد توجه قرار گرفت. خليل‌الله بابالو، رئيس مركز امور بين‌الملل و مدارس خارج در ديدار معاون رئيس اجرايي دولت افغانستان از دستور رهبر انقلاب مبني بر اينكه «هيچ دانش‌آموز افغاني از تحصيل بازنماند» خبر داد. از آن تاريخ پيگيري‌ها براي تحقق اين دستور شروع شد و حالا تازه‌ترين خبر در اين زمينه را مديركل اتباع و مهاجرين وزارت كشور داده است. احمد محمدي‌فر روز گذشته در همايش كشوري نخبگان پناهنده در البرز گفت: «60درصد پناهندگان در ايران اسلامي با سواد شده‌اند كه 48.5درصد آنان دختران پناهنده بودند كه اين نويد فرهنگي خوبي است.»
او جزئيات اين پيشرفت را چنين توضيح داد: «باهمكاري تشكل‌هاي غيردولتي درصدد شناسايي كودكان بازمانده از تحصيل هستيم و مجموعه اينها آينده روشني را در حوزه مهاجرين به ما نويد مي‌دهد. اكنون 24هزار دانشجوي خارجي درحال تحصيل داريم كه 19هزار نفر از اين دانشجويان افغاني هستند. براي اتباع افغانستان اهميت ويژه‌اي قائل هستيم و برنامه‌هاي ويژه‌اي براي نخبگان در دست اقدام است.
- تحصيل بدون دردسر
صدور دستور رهبر انقلاب در اين زمينه از سوي رسانه‌هاي ايران با جديت پيگيري شد. در هر نشستي كه مسئولان آموزش و پرورش پس از آن تاريخ داشتند، يكي از سؤال‌هاي ثابت همين موضوع بود. بروز مشكل براي ثبت نام اتباع بيگانه در چند مدرسه نيز آنقدر برجسته منعكس شد كه بلافاصله آموزش و پرورش آنها را پيگيري كرد.اقدامات انجام شده هم البته آنقدر خوب بود كه مسئولان در مواجهه با خبرنگاران دست پر باشند. در يك نمونه رئيس مركز امور بين‌الملل و مدارس خارج با قاطعيت اعلام كرد هيچ گزارشي مبني بر عدم‌ثبت نام دانش‌آموزان افغاني به مركز امور بين‌الملل و مدارس خارج از كشور ايران نرسيده است. اين موضوع با استقبال مقامات افغان نيز مواجه شد. سفير افغانستان در ايران گفت: «اكنون حدود 400هزار دانش‌آموز افغانستاني در ايران در حال تحصيل هستند.» عالمي بلخي، وزير مهاجرت افغانستان نيز با اشاره به توصيه رهبر انقلاب درباره تحصيل دانش‌آموزان افغانستاني گفت:«ايشان دوباره دستورات لازم را در اين خصوص صادر كردند و دفتر ايشان موضوع تحصيل كودكان فاقد مدرك را به‌طور مستقيم پيگيري مي‌كند.»
رئيس نهضت سوادآموزي هم در اين‌باره مي‌گويد: «در ۳۰سال گذشته در ايران درصدباسوادي اتباع از ۶ درصد به ۶۰درصد افزايش پيدا كرده است و حدود ۷۵۰ هزار اتباع را آموزش داده‌ايم.» حالا مي‌توان نسبت به گذشته سربلند‌تر ادعا كرد كه مدارس ايراني از دانش‌آموزان مهاجر افغانستاني، بدون اينكه قرار باشد كاغذها، مهرها و مدارك روي آنها ارزشگذاري كند، ثبت‌نام مي‌كنند كه اين خبر‌ها، تلخي خبرهايي مثل ستايش و برخورد‌هاي گاه و بيگاه قوميتي با افغان‌ها را كمتر مي‌كند.
- كمك بين‌المللي هم مي‌خواهيم
علي باقر زاده، رئيس نهضت سوادآموزي: حدود ۴۰ درصد اتباع افغاني در ايران بي‌سواد و ۲۰ درصد هم كم‌سواد هستند كه اگر وجود ۳ ميليون اتباع در ايران درست باشد، يك ميليون و ۸۰۰ هزار اتباع در ايران بي‌سواد و كم‌سواد هستند. با روندي كه كميسارياي عالي پناهندگان سازمان ملل دارد؛ يعني مشاركت در سوادآموزي ۳ هزار نفر در سال، ۶۰ سال طول مي‌كشد تا اين تعداد اتباع بي‌سواد را آموزش دهيم. حتما نياز به سرمايه‌گذاري از سوي وزارتخانه‌هاي كشور و امور خارجه ايران براي آوردن سهم بيشتر از سوي كميسارياي عالي پناهندگان و ساير نهادهاي بين‌المللي داريم .