به گزارش همشهري، اطلاعات آماري نشان ميهد كه مجموع طلب بانكها بيش از ۹۱۰هزار ميليارد تومان، معادل ۲۳۶ميليارد دلار است. اين اطلاعات همچنين نشان ميدهد كه ۵۰ درصد دارايي بانكها غيرمولد است و اين يعني يك بنبست تمامعيار بانكي.
از اين مقدار ۱۹درصد آن يعني رقمي معادل ۱۷۴هزار ميليارد تومان مربوط به دولت است و با توجه به كاهش قيمت نفت و كسري بودجه شديد، انتظار بازپرداخت آن وجود ندارد. از سوي ديگر ركود تورمي منجر شده است بخش زيادي از كساني كه وام گرفتهاند ازجمله كشاورزان توان بازپرداخت وامهاي زير ۱۰۰ميليون تومان را نداشته باشند.
به همه اين شرايط كاهش تورم تا سطح ۷درصد را هم بايد اضافه كرد كه اكنون گپ زيادي بين نرخ بهره بانكي و سطح تورم بهوجود آورده و عملا بازپرداخت وامهاي بانكي را با مشكل مواجه كرده است.
دادههاي آماري همچنين نشان ميدهد كه حدود ۴۸درصد از دارايي بانكها كه بالغ بر ۴۰۰هزار ميليارد تومان است غيرمولد بوده و عمدتا شامل مطالبات از دولت با سهم حدود ۱۹درصدي، مطالبات غيرجاري با سهم حدود ۲۰درصدي و دارايي ملكي با سهم حدود ۸درصدي است كه توان تسهيلاتدهي بانكها را بهشدت كاهش داده است. در حقيقت ميتوان گفت بانكها با نصف ظرفيت خود در حال فعاليت هستند كه ريشه اين سلسله مشكلات به سياستها و گاهي سوءمديريتهاي طي دهه اخير بازميگردد.
- وقتي پرده بانكها درافتاد
روز سهشنبه كه نماد بانك ملت بعد از 6ماه در بورس باز شد، شاخص كل بورس تهران بهشدت تحتتأثير قرار گرفت و فقط در طول چند ساعت يك ميليارد دلار از ارزش بورس كاسته شد. اين روند در مبادلات ديروز هم ادامه يافت و شاخص كل بورس تهران با 200واحد كاهش به مرز 78هزار واحد رسيد. اين نزولهاي سنگين به اين دليل بود كه اكنون فعالان بازار سهام فهميدهاند كه شرايط بانكها چقدر بحراني است.
بحران وضعيت مالي- اقتصادي بانكها بعد از آن مشخص شد كه بانك مركزي از بانكها خواست گزارشهاي ماليشان را براساس استاندارد بينالمللي IFRS ارائه كنند. وقتي بانكها گزارشهايشان را با اين استاندارد ارائه كردند، مشخص شد كه بانكها نه فقط سودده نيستند بلكه هزاران ميليارد تومان هم زيان دارند و اساسا به همين دليل بود كه نماد بانكها 6 ماه در بورس متوقف بود.
- جنگ لفظي سازمان بورس و بانك مركزي
وضع اسفبار بانكها 2نهاد ناظر بانكها را روياروي هم قرار داده است؛ چراكه هر يك مدعي است طرف ديگر در نظارت بر بانكها كوتاهي كرده است. بانك مركزي از يكسو ميگويد كه سازمان بورس بايد نظارت دقيقتري بر وضع گزارشدهي بانكها داشته باشد و فعالان بازار سرمايه هم نهاد ناظر بازار پولي را بانك مركزي ميدانند. در چنين شرايطي روز سهشنبه يعني چند روز بعد از مشخص شدن شرايط نامطلوب اقتصادي بانكها، وليالله سيف به سازمان بورس تاخت و آنها را در وضعيت پيش آمده مسئول دانست.
وليالله سيف، رئيسكل بانك مركزي با انتقاد تلويحي از سازمان بورس وظايف اصلي سازمان بورس را به مسئولان اين سازمان گوشزد كرد و گفت: با توجه به اينكه سازمان بورس پس از مديريت و حسابرسان مستقل بانكها، ركن سوم مسئول است، انتظار ميرود در مورد بانكها با دقت و حساسيت بيشتري عمل كند؛ چراكه شفافسازي يكي از مأموريتهاي اين نهاد است.
وي ادامه داد: آنچه بحق مورد نارضايتي سهامداران خرد است عدمشفافيت و عدمپاسخگويي اركاني است كه بايد پاسخگو باشند. بعدازظهر همان روز كه سيف از سازمان بورس انتقاد كرد، حسين عبدهتبريزي، عضو شورايعالي بورس و دبيركل اسبق سازمان بورس، محمدرضا صادقيمقدم، استاد دانشگاه تهران و محمدرضا پورابراهيمي، رئيس كميسيون اقتصادي مجلس در يك برنامه تلويزيوني حاضر شدند و از نحوه نظارت بانك مركزي بر بانكها انتقاد كردند.
حتي حسين عبدهتبريزي درباره اينكه چگونه 2ماه پس از آنكه سازمان حسابرسي، بانك مركزي و سازمان بورس اجازه افزايش 20درصدي سرمايه را به بانك ملت داده بودند، اين بانك حدود 3هزار ميليارد تومان زيان كرده است، گفت: اين ايراد به بانك مركزي وارد است كه چرا با تأخير اقدام به اعلام اشكالات و تكاليف كرد؛ چون برخي، پيش از آن اقدام به خريد سهام كرده بودند و حال شكايت دارند كه چرا اين موضوع با تأخير اعلام شده است.