تصميمها، فرمانها و سخنان ترامپ در مقام چهل و پنجمين رئيسجمهور آمريكا، اين كشور و جهان را به لرزه در آورده است. از ماجراي ديواركشي در مرز آمريكا و دستور براي لغو بيمه درماني همگاني تا لغو پيمان بزرگ تجاري با كشورهاي شرق آسيا و اين آخر هم ممانعت از ورود اتباع 7كشور مسلمان به خاك آمريكا، يك آشفتگي و سردرگمي بيسابقه در سياست داخلي و خارجي اين كشور به نمايش گذاشته است.
7روز پيش، دونالد ترامپ فرماني را امضا كرد كه بلافاصله زندگي هزاران نفر را تحتتأثير قرار داد. طبق اين فرمان، نيروهاي امنيتي آمريكا از ورود اتباع كشورهاي ايران، عراق، سوريه، يمن، سودان، سومالي و ليبي به آمريكا جلوگيري كردند. اتباع دو تابعيتي آمريكا و حتي آنها كه كارت اقامت در اين كشور داشتند هم در فرودگاههاي شهرهاي مختلف آمريكا يا در فرودگاههاي مبدا سرگردان شدند.
روند ورود آوارگان هم متوقف شد. ترامپ دليل اين اقدام را «حفاظت آمريكا از تروريسم» اعلام كرده است. چند روز اعتراض گسترده مردم و سياستمداران در آمريكا و جهان، در نهايت باعث شد ترامپ و اطرافيانش اندكي از موضع اوليه عقبنشيني كنند. اكنون آن دسته از اتباع اين كشورها كه دو تابعيتي هستند يا كارت اقامت دارند، ميتوانند وارد آمريكا شوند. طي يك هفته گذشته رويه واحدي در شهرهاي مختلف آمريكا در مورد اين دستور حاكم نبوده است. سخنگوي كاخ سفيد، سخنگوي وزارت خارجه، وزير امنيت داخلي، مقامهاي محلي و قضات آمريكايي هر كدام موضع متفاوتي داشته و به نوعي اعلام نظر ميكردند.
آشفتگي در تصميمهاي اين روزهاي دولت آمريكا به اينجا ختم نميشود. پيش از اين، ماجراي «تصميم جدي» دونالد ترامپ براي ساخت ديوار بر سر زبانها افتاده بود؛ ديواري به طول 3هزار و 200كيلومتر كه قرار است مكزيك را از آمريكا جدا كند و حدود 40ميليارد دلار هزينه خواهد داشت.
ترامپ پيش از امضاي فرمان ساخت اين ديوار، گفته بود كه هزينه ساختش را خود مكزيكيها خواهند پرداخت؛ گفتهاي كه با مخالفت شديد دولت مكزيك روبهرو شد. ترامپ بعدا گفت كه هزينه ساخت ديوار را با بستن ماليات روي كالاهاي وارداتي از مكزيك، تأمين خواهد كرد.
او حتي پا را فراتر گذاشت و در تماسي تلفني با رئيسجمهور مكزيك تهديد كرد كه اگر ارتش مكزيك با «آدم بدها» مقابله نكند، او سربازان آمريكايي را «به سراغشان ميفرستد». سخناني كه متن آن از سوي خبرگزاري آسوشيتدپرس منتشر شد و بهعنوان تهديد يك كشور همسايه به حمله نظامي، سر و صداي زيادي به پا كرد. بلافاصله اعضاي تيم او و مسئولان وزارت خارجه آمريكا درصدد توجيه سخنان ترامپ برآمدند و شان اسپايسر، سخنگوي كاخ سفيد گفت كه منظور رئيسجمهور آمريكا حمله نظامي و ورود سربازان آمريكايي به خاك مكزيك نبوده است.
مكالمههاي تلفني ترامپ با رهبران جهان، خود ماجرايي ديگر است. آنگلا مركل، صدراعظم آلمان، هفته گذشته به خبرنگاران گفت كه در مكالمه تلفني كه با رئيسجمهور آمريكا داشته مجبور شده شرايط كنوانسيون ژنو براي پذيرش آوارگان جنگ را توضيح دهد. ديروز اما رسانههاي آمريكايي روايت جالبتري را منتشر كردند.
واشنگتن پست گزارش داد كه مكالمه هفته پيش ترامپ با مالكولم ترنبول، نخستوزير استراليا، با يك دعواي لفظي شديد به پايان رسيده است؛ دعوا بر سر ورود پناهجويان از استراليا به آمريكا. دولت استراليا و دولت باراك اوباما پيش از اين بر سر انتقال حدود هزار و 250پناهجو از ميان پناهجوياني كه با قايق خود را به استراليا رساندهاند توافق كرده بودند. ترامپ اعلام كرده كه اين توافق را قبول ندارد. او در مكالمهاش با ترنبول، استرالياييها را متهم كرد كه قصد دارند «عدهاي بمبگذار» را به آمريكا بفرستند؛
جملهاي كه به جدال لفظي و قطع ناگهاني تلفن ميان دو رئيس دولت منجر شد. در واكنش به اين اتفاق بود كه ديروز سناتورهاي جمهوريخواه با صدور بيانيهاي تلاش كردند از استرالياييها دلجويي كنند. مك كين حتي خبر داد كه با سفير استراليا در آمريكا تماس گرفته تا از او بهخاطر سخنان ترامپ عذرخواهي كند.
آغاز بهكار دولت ترامپ، طوفاني، آشفته و البته مبهم بوده است. عده زيادي از مديران ارشد دولت، يا در اعتراض به اقدامات ترامپ استعفا دادهاند يا از سوي او بهخاطر عدمهمراهيشان بركنار شدهاند. موضعگيريهاي متناقض در دولت آمريكا بيشتر از هميشه است و تنش در سياست خارجي اين كشور به شكل ناگهاني افزايش داشته است. بهنظر ميرسد باحضور ترامپ در قدرت، روزهاي آشفتهتري در انتظار آمريكا باشد.