علاوه بر مشكلات تأمين مواداوليه توليد، نظام توزيع سنتي مبتني بر دلال بازي، نوسان نرخ ارز و محدوديتهاي تأمين و واردات مواداوليه در كشورهاي مبدأ و تنگناهاي تعرفهاي داخل كشور براي ورود اين اقلام، عرصه را بر واردكنندگان مواداوليه تنگ كرده است. اگرچه نرخ بالاي ارز ميتواند به سود صادرات باشد اما همواره واردات مواداوليه گويسبقت را از صادرات كشورمان ربوده و بيترديد واردات با نرخ بالاي ارز تأثير مستقيمي بر افزايش هزينه تمامشده توليدكنندگان دارد. همچنين ارز دو نرخي در رشد هزينه تمامشده و قيمت مصرفكننده كالا تأثيرگذار است.
اين در حالي است كه در بخشهاي مختلف صنعتي، توليد و عرضه كالاهاي باكيفيت، سالم و ايمن، توليدكنندگان را ملزم به تهيه مواداوليه مرغوب و با كيفيت توليد، هرچند با تحمل قيمت بالاتر ميكند. اين موضوع در برخي زير بخشهاي صنعت مانند صنايع غذايي بهدليل ارتباط نزديكتر با سلامت مصرفكنندگان نمود بيشتري داشته و توليدكنندگان نميتوانند افت كيفيت به بهاي قيمت تمامشده بالا را مدنظر قراردهند.
اكنون بسياري از توليدكنندگان صنعتي داراي ماشين آلات و خطوط توليد فرسوده هستند اما براي نوسازي و جايگزيني اين خطوط با كمبود نقدينگي مواجهاند. نرخ بالاي تسهيلات بانكي و دشواري دريافت و بازپرداخت آن نيز تأثير منفي بركاهش هزينه تمامشده توليد داشته است.
شيوه كنوني تأمين مواداوليه، توليد، بازاررساني و عرضه محصولات صنعتي موجب رشد هزينه توليد و كاهش قدرت رقابتپذيري اين محصولات براي مواجهه با رقبا در بازارهاي هدف صادراتي و حتي بازار داخلي شده است. همچنين ميزان و قيمت تمامشده توليد صنايع غذايي بهطور مستقيم از كم و كيف توليد محصولات كشاورزي تأثير پذيرفته و بالاتر بودن قيمت مواداوليه صنايع غذايي نسبت به قيمت خريد تضميني نيز از عوامل مؤثر ديگر در گراني توليد محصولات اين بخش است.
توليد گران كالاهاي صنعتي ضمن تشديد فاصله قيمت تمامشده اين كالاها با قدرت خريد مردم، موجب كاهش قدرت رقابتپذيري توليدكنندگان شده و علاوه بر تنگناهاي بيشتر توليد، در نهايت توسعه صنعتي را به چالش ميكشد. از سوي ديگر نرخگذاري كالاهاي داخلي بايد بهگونهاي باشد كه مردم را به سمت مصرف محصولات داخلي سوق دهد. رفع اين چالشها، نيازمند اصلاح زيرساختهاي توليد در بخشهاي كشاورزي و صنعت و پرداخت تسهيلات ارزان قيمت براي بازسازي خطوط توليد و بستهبندي و كاهش قيمت تمامشده محصولات است.
- كارشناس صنايع غذايي