سرگئي لاوروف وزير خارجه روسيه پس از ديدار روز پنجشنبهخود با متيس كه نخستين ارتباط مستقيم دوطرف از زمان ورود دونالد ترامپ به كاخ سفيد محسوب ميشود گفت كه با همتاي آمريكايي خود توافق كرده تا فعلا در زمينههايي كه دو طرف داراي منافع مشترك هستند، گام بردارند. لاوروف گفت: «نمي توانيم همه مشكلات بين دو كشور را حل كنيم اما در جاهايي منافع مشتركي داريم؛ ما بايد در اين حوزهها پيش برويم.» وزير خارجه روسيه گفت كه تيلرسون در اين نشست بار ديگر تأكيد كرده كه دولت جديد آمريكا براي عبور از «دوران روابط تيره دوجانبه» آمادگي دارد.
ركس تيلرسون هم گفت: «لاوروف و من نشستي سازنده داشتيم؛ ما درباره مسائل گوناگون در چارچوب منافع دوجانبه، گفتوگو كرديم.» تيلرسون هم همچون لاوروف گفت كه دو طرف توافق كردهاند در شرايط كنوني روي حوزههايي كه منافع مشترك ايجاب ميكند متمركز شوند.
همزمان، كمي آن طرفتر در بروكسل و به دور از تعارفات ديپلماتيك، ژنرال متيس كه در مقر ناتو سخنراني ميكرد در واكنش به درخواست همتاي روساش كه خواستار بهبود روابط شده بود گفت كه آمريكا آمادگي همكاري با مسكو را ندارد. سرگئي شويگو، وزير دفاع روسيه، پيش از اين گفته بود كه مسكو «براي ازسرگيري همكاريها با پنتاگون» آماده است. متيس در مقابل تأكيد كرد كه روسها بايد ابتدا پايبندي خود به قوانين بينالمللي را نشان دهند،
سپس بهدنبال همكاري با آمريكا باشند. اظهارات او فارغ از تأكيد بر ريشهاي بودن اختلافها ميان روسيه و آمريكا از يك ناهماهنگي و آشفتگي بيسابقه در سياست خارجي واشنگتن حكايت دارد. درحاليكه تيم ترامپ، همصدا با رئيسجمهور بهدنبال بهبود رابطه با روسيه هستند، وزير دفاع آمريكا چنين اتفاقي را ممكن نميداند.
متيس با اشاره به لزوم پايبندي مسكو به قوانين بينالمللي، بار ديگر تلاش داشت به موضوع جدايي شبه جزيره كريمه از اوكراين و پيوستن آن به روسيه اشاره كند. كريمه در اسفند 1392در يك همه پرسي از اوكراين جدا و با رأي موافق 96.8درصدي مردم، به روسيه ملحق شد. پس از پيوستن اين منطقه به روسيه، آمريكا و اروپاييها مسكو را تحريم كردند و روابطشان با روسها را تا حد زيادي كاهش دادند.شان اسپايسر، سخنگوي كاخ سفيد، هفته گذشته گفت كه دونالد ترامپ، رئيسجمهور آمريكا انتظار دارد روسيه، كريمه را بازگرداند؛ خواستهاي كه بلافاصله با واكنش منفي وزارت خارجه روسيه مواجه شد.
- شكاف از درون
طي روزهاي گذشته همه نگاهها به آلمان و حضور وزير خارجه آمريكا در نشست 20كشور صنعتي جهان بود؛ موقعيتي كه اين امكان را ميداد تا تيلرسون دستكم نخستين پرده از سياست خارجي آمريكا را به نمايش بگذارد. ديدار لاوروف و تيلرسون نيز بهخاطر حساسيتهاي زيادي كه طي يكماه حضور ترامپ در كاخ سفيد در مورد ارتباط او و تيمش با مسكو ايجاد شده اهميت داشت. مايكل فلين، مشاور امنيت ملي ترامپ، نخستين قرباني جنجالها بر سر اين ارتباط بود. او هفته گذشته بهخاطر مذاكرات خارج از قاعدهاش با سفير روسيه در واشنگتن مجبور به استعفا شد.
اين ماجرا به همينجا ختم نشد و ديروز دريادار بازنشسته رابرت هاروارد هم در ميان ناباوري پيشنهاد ترامپ براي قبول پست مشاور امنيت ملي آمريكا را رد كرد. اين نخستين بار است كه يك ژنرال آمريكايي، پيشنهادي كه از سوي رئيسجمهور در چنين سطحي مطرح ميشود را رد ميكند. روزنامههاي فايننشال تايمز و واشنگتن پست و همچنين تلويزيون سيانان ديروز گزارش دادند كه اختلاف نظر هاروارد و ترامپ در مورد تيم شوراي امنيت ملي باعث شده كه او اين پست را قبول نكند. هاروارد به ترامپ گفته كه قصد دارد اعضاي تيم فلين را بركنار كند؛ موضوعي كه با مخالفت دونالد ترامپ مواجه شده است.
هاروارد همچنين بر سر ادامه حضور استفان بنون در شوراي امنيت ملي آمريكا با ترامپ به نتيجه نرسيده است. بنون استراتژيست ارشد كاخ سفيد و يكي از افراطيترين چهرههاي تيم ترامپ است. هفته گذشته ترامپ او را به عضويت شوراي امنيت ملي درآورد.
اين اقدام تاكنون بيسابقه بوده است. بنون در همين مدت كوتاه، تشكيلاتي موازي با عنوان «گروه ابتكارات استراتژيك» در شوراي امنيت ملي به راه انداخته كه گفته ميشود جلوگيري از ادامه فعاليت آن از شروط اصلي هاروارد براي پذيرفتن پست مشاور امنيت ملي بوده است.
پيش از رد پيشنهاد ترامپ از سوي هاروارد و بعد از ضربهاي كه ماجراي فلين به دونالد ترامپ وارد كرد، اندرو پازدر، گزينه پيشنهادي او براي تصدي پست وزارت كار هم انصراف داد. او پيش از برگزاري جلسه سنا براي بررسي صلاحيتش، اين تصميم را گرفت. گفته ميشود پازدر حمايت لازم از سوي جمهوريخواهان براي تأييد صلاحيت را نداشته است.سردرگمي در سياست خارجي آمريكا، اين كشور را در ميان متحدانش به بازيگري نامطمئن تبديل كرده است. از سوي ديگر، آشفتگي در داخل، فضاي تنشآلودي را در سياست آمريكا رقم زده كه تاكنون بيسابقه بوده است.