اين نوع از حمل ونقل كه بر ظرفيتهاي جديد فناوري تأكيد دارد، تلاش ميكند آلودگي هوا را در بخش منابع متحرك آلاينده از سهم 80درصدي به صفر برساند و در اين راه دولتها بايد با اختصاص يارانههاي سلامتمحور اقدام جدي و ويژهاي داشته باشند. اين همان جاي خالي دولت در توسعه حملونقل پاك كشور است و هيچ نهاد نظارتي نيز به آن توجه نميكند.
- كدام همكاري؟
قانون در هر بخش از حمل ونقل شهري سهمي براي دولت قرار داده است؛ در مترو 50درصد، در اتوبوسراني 82.5درصد، در تاكسيراني و مينيبوسراني 100درصد نوسازي و در بخش يارانه بليت 40درصد. حال به آنچه در واقع براي تهران اتفاق ميافتد دقت كنيد: مترو 9درصد، اتوبوسراني صفر درصد، يارانه بليت 15درصد و نوسازي مينيبوسها و تاكسيها صفر درصد در 10سال گذشته و 70درصد در سالجاري. در بخش حمل ونقل پاك نيز دولت هيچ سهمي براي تهران ايفا نكرده است.
در عين حال گسترش سيستم حمل ونقل پاك منوط به همكاري دولت با شهرداري تهران است. مازيار حسيني معاون حمل ونقل ترافيك شهردار تهران در اينباره ميگويد: دولت بايد كمك كند تا هزينه استفاده از حملونقل پاك و توان اقتصادي مردم به نقطه تعادل برسد. بايد تلاش شود موتورهاي برقي كه بخشي عمدهاي از حمل ونقل پاك هستند به ناوگان حمل ونقل اضافه شوند. معاون شهردار تهران با تأكيد بر اينكه اين كار به تنهايي از عهده شهرداري تهران خارج است، ميافزايد:
مسلما در اين چرخه نهادهايي مانند سازمان استاندارد، وزارت صنايع و سيستم بانكي نقش مهمي دارند تا جايگزيني سيستم فرسوده و آلاينده با خودروهاي پاك شتاب بيشتري بگيرد. در اين مسير رايزنيهاي شهرداري تهران با دولت براي تقويت تسهيلات مردمي براي توسعه سيستم حمل ونقل پاك ادامه دارد اما تنها با تكيه بر تسهيلات مالي شهرداري نميتوان به سرعت به اين مهم دست يافت و مسلما ارائه تسهيلات دولتي نقش پررنگي در به ثمر رسيدن اين امر دارد.
- لزوم سهمدهي به فناوريهاي پاك
ناوگان حمل ونقل عمومي در هر شهر بايد به شكل متوازن و متعادل از انواع تكنولوژي پاك مانند خودروهاي هيبريدي، گازسوز، خودروهاي برقي و ديزلهاي فيلتردار بهرهمند و برخوردار باشد. مديرعامل شركت كنترل كيفيت هوا در نمايشگاه خودروي تهران كه در شهرآفتاب برگزار شده، ميگويد: زماني كه گزينههاي گوناگون سيستم حمل ونقل پاك در بازار موجود باشد، شهروندان ميتوانند براساس قيمت، كيفيت و نحوه سرويس انتخاب كنند. وحيد حسيني با اشاره به حضور تاكسيهاي پاك در سيستم حمل ونقل عمومي تأكيد ميكند:
خوشبختانه در زمينه حمل ونقل پاك تاكسيهاي هيبريدي به جاي تاكسيهاي فرسوده در فرودگاه و راهآهن به شهروندان خدمات ارائه ميكنند. مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران تصريح ميكند: زماني كه خودروهاي هيبريدي و برقي به ناوگان حمل ونقل عمومي وارد ميشوند، زمينه تمايل شهروندان براي خريد اين خودروها فراهم ميشود زيرا شهروندان ميدانند خودرويي كه بهعنوان تاكسي فعاليت ميكند از كيفيت مناسب و خدمات پس از فروش برخوردار است. وي با اشاره به نقش دولت در اين راستا ميگويد: هماكنون برخي شركتهاي داخلي نيز نسبت به ساخت خودروهاي برقي اقدام كردهاند كه در اين نمايشگاه نيز نمونههايي از آن موجود است.
- دنيا چه ميكند؟
كشورهاي پيشرفته طي سالهاي اخير به جريان پاكسازي حملونقل شهري پيوستهاند. آنها طبق يك توافق جمعي پذيرفتهاند كه تا سال٢٠٢٥ ميلادي سوختهاي فسيلي را از چرخه حمل و نقل عمومي حذف كنند و اساس را بر حملونقل پاك برقي، هيدروژني و خورشيدي بگذارند. علاوه بر نروژ، سوئد و دانمارك، در كشور آلمان خودروسازهاي مهمي مثل بنز، فولكس واگن و بيام دبليو به تأمين وتوسعه استندهاي شارژ خودروهاي برقي كمك كردهاند واين موضوع نشاندهنده توجه دنيا به موضوع حمل ونقل پاك است كه بايد در كشور ما نيز مورد توجه بيشتري قرار بگيرد.