كنفرانس امنيتي مونيخ بهعنوان يكي از مهمترين نشستهاي دپيلماتيك جهان هر سال شاهد بحث و تبادل نظر مقامها و تحليلگران سياسي بوده اما امسال با حضور ترامپ در كاخ سفيد اوضاع فرق ميكند. درحاليكه ترامپ در زمان رقابتهاي انتخاباتي خود بارها به ناتو و شاكله آن تاخته بود مايك پنس، معاون او در نخستين حضور خود در يك اجلاس بينالمللي براي اينكه دل همپيمانان واشنگتن را بهدست آورد، گفت: من به نمايندگي از رئيسجمهور ترامپ به اينجا آمدهام و ميگويم آمريكا قويتر از گذشته خواهد بود و به حمايت از اتحاديه اروپا و ناتو ادامه ميدهد. ارتش ايالات متحده با آمدن ترامپ نيرومندتر ميشود و سلاح و تجهيزات بهتري در اختيار همپيمانانمان قرار خواهيم داد كه اين باعث تقويت امنيت هر دوي ما خواهد بود.
پنس بارها در سخنراني خود در اين نشست بر مستحكم بودن ائتلاف آمريكا و اروپا تأكيد كرد اما باز هم نتوانست باعث شود تا كسي حرفهاي ترامپ ازجمله درباره «قديمي و بيفايدهبودن» ناتو را فراموش كند.جيمز ماتيس، وزير دفاع آمريكا هم در اين نشست تأكيد كرد كه اتحاد ميان اروپا و آمريكا قويترين سنگر عليه بيثباتي و خشونت است.
نگراني اروپايي آنقدر از آمريكايي كه ترامپ رياستجمهوري آن را بر عهده دارد زيادشده كه جان مككين، سناتور جمهوريخواه در سخنراني خود با وجود انتقاد از ترامپ گفت: دوستان من، شما نبايد آمريكا را از حسابهايتان كنار بگذاريد؛ما نبايد هيچكدام يكديگر را از بازي بيرون قرار دهيم.
او از سران و مردم اروپا خواست كه با وجود شرايط نامطلوب فعلي و تنشهايي كه پس از انتخاب دونالد ترامپ پديد آمده، آمريكا را همراه و ياور خود بدانند و به اين كشور پشت نكنند. رهبران اروپا اما با انتقاد شديد از واشنگتن در كنفرانس امنيتي مونيخ، درباره آسيبزدن به انسجام اتحاديه اروپا، رهاكردن ارزشهاي مشترك و احياي روابط حسنه واشنگتن با روسيه هشدار دادند. ازجمله فون درلاين، وزير دفاع آلمان در سخنراني شديداللحن خود عليه دولت ترامپ، از آمريكا خواست تا روابط دوسوي آتلانتيك را بديهي فرض نكند.
او گفت: دوستان ما در آمريكا بايد به خوبي بدانند كه لحنشان درباره اروپا و ناتو تأثير مستقيمي بر انسجام قاره ما دارد. يك اتحاديه اروپاي قدرتمند به نفع آمريكا نيز هست، همچنين يك ناتوي قوي و مصمم. او همچنين از تلاش ترامپ براي اتحاد با روسيه انتقاد و اعلام كرد كه متحدان نبايد پا جا پاي روسيه بگذارند. او گفت: نميتوان يك سياست «ارتباط مساوي» با متحدان و آن كساني برقرار كرد كه ارزشهاي ما، مرزهاي ما و قوانين بينالملل را علنا زير سؤال ميبرند.
آندژي دودا، رئيسجمهور لهستان هم در اين كنفرانس تأكيد كرد: اساس قدرت ما وحدت دوسوي آتلانتيك است. ما نبايد بيپروا آن را زير سؤال ببريم. همه ما متوجه هستيم كه تبعات يك بيثباتي بالقوه در اروپا در هر دو طرف اقيانوس اطلس حس خواهد شد.
- بحث داغ سهمهاي مالي
اما علاوه بر شك و ترديد اروپاييها نسبت به تعهد آمريكا، مسئله سهمهاي مالي در ناتو از موضوعهاي چالشبرانگيز در اجلاس مونيخ بوده است. جيمز ماتيس، وزير دفاع آمريكا، در اجلاس امنيتي مونيخ هشدار داد كه كشورهاي اروپايي در معرض تهديدهايي هستند و بايد «سهم منصفانه» خود در هزينههاي دفاعي را بپردازند.
معاون دونالد ترامپ هم حرفهاي رئيسجمهور آمريكا را تكرار كرد كه كشورهاي اروپايي «سهم متناسبي» از هزينههاي دفاعي ناتو را نميپردازند. او از اين مسئله انتقاد كرد كه در ميان اعضاي ناتو تنها 4كشور به تعهد خود براي هزينه حداقل ۲درصد از توليد ناخالص ملي در امور دفاعي پايبند بودهاند.
او گفت: ما در پيمان ناتو 2بند اساسي داريم؛ بند پنجم كه بر حمايت جمعي اشاره دارد و بند سوم كه ميگويد هزينهها و بارمالي ائتلاف ناتو بايد ميان اعضا تقسيم شود. برخي از اعضا مانند آمريكا به اين امر پايبند بودند اما برخي نيز تاكنون آن را رعايت نكردهاند كه بايد آنها را وادار كنيم سهم خود را بپذيرند.
پنس از كشوري خاص نام نبرد اما بهصورت غيرمستقيم از آلمان، فرانسه و ايتاليا خواست تا سهم بيشتري را برعهده بگيرند.
آنگلا مركل، صدراعظم آلمان اما در تقابل با آمريكا با اينكه اعلام كرد كشورش در يك دهه آينده بودجههاي دفاعي خود را افزايش خواهد داد اما تأكيد كرد كه آمريكا نميتواند با قلدري باعث افزايش آهنگ اين افزايش بودجه شود.
مركل گفت: آلمان به تعهد خود براي افزايش بودجه دفاعي طي يك دهه آينده به جاي رشد سريعي كه ترامپ ميخواهد آن را اجبار كند عمل خواهد كرد. فدريكا موگريني، رئيس سياست خارجه اتحاديه اروپا هم در سخنراني خود در نشست امنيتي مونيخ بر مسئله تقويت اتحاد ميان كشورهاي اروپايي و گسترش و تقويت روابط با كشورهاي جهان تمركز كرد.
او با تأكيد بر لزوم تقويت اتحاديه اروپا اعلام كرد افزايش و تأمين هزينههاي دفاعي ناتو يك مسئوليت بر عهده همه اعضاست. ينس استولتنبرگ، دبيركل ناتو نيز بر اين مسئله تأكيد كرد. دبيركل ناتو از اقدام آلمان در افزايش سهم خود در بودجه ناتو قدرداني كرد و از ديگر اعضا خواست تا اقدام مشابهي در پيش بگيرند. نخستوزير كانادا هم در نشست خبري مشترك خود با صدراعظم آلمان با انتقاد از ترامپ براي تحت فشار قراردادن اعضاي ناتو اعلام كرد كه بحث تعهد در ناتو فراتر از مسائل مالي و پول است. او گفت: پول همهچيز نيست. راهها و پارامترهاي زيادي براي ارزيابي سهم اعضا در ناتو وجود دارد.
شايد كنفرانس مونيخ نخستين تقابل رو در روي مقامهاي اروپا و آمريكا باشد كه با كلمات به جنگ يكديگر رفتند اما ترديدها و نگراني نسبت به ترامپ مسئلهاي نيست كه به ديوارهاي شهر مونيخ ختم شود
- مركل: اسلام ريشه تروريسم نيست
درحاليكه معاون رئيسجمهور آمريكا در مونيخ با اشاره به رشد افراطگرايي در خاورميانه از تهديدي كه او «تروريسم اسلامي» خواند حرف زد صدراعظم آلمان چنين مسئلهاي را رد كرد و تأكيد داشت كه اسلام منبع تروريسم نيست.
مركل در سخنراني خود خواستار تفكيك ميان تروريسم و اسلام شد و تأكيد كرد كه گنجانده شدن و همكاري كشورهاي مسلمان در جنگ عليه تروريسم ضروري است.
- دولت آمريكا سردرگم است
جان مككين از چهرههاي كهنهكار عرصه سياست آمريكا ديروز در سخناني كمسابقه در نشست امنيتي مونيخ گفت، دولت دونالد ترامپ دچار سردرگمي است. مككين سناتور جمهوريخواه كه در ايام انتخابات رياستجمهوري آمريكا از حمايت از ترامپ بهعنوان نامزد نهايي اين حزب خودداري كردهبود،
در نشست امنيتي مونيخ در ميان نگراني شركتكنندگان اروپايي اين نشست درباره سياستهاي دولت، با آنها عليه دولت ترامپ همراه شد. مككين با اشاره به استعفاي مايكل فلين، مشاور امنيت ملي ترامپ آن را نشانهاي از سردرگمي در واشنگتن خواند و گفت، رئيسجمهور بيانيههايي صادر ميكند و بعد آن را نقض ميكند بنابراين ما ياد گرفتهايم كه ببينيم او چه ميكند نه اينكه چه ميگويد.