حيدر العبادي، نخستوزير عراق، در نخستين ساعات صبح در سخناني كه از تلويزيون دولتي اين كشور پخش ميشد، گفت: «شروع مرحله جديد عمليات را اعلام ميكنيم؛ ما براي آزادسازي بخش غربي موصل ميآييم.» پيش از اين، نيروهاي پليس، ارتش و نيروهاي مردمي عراق موفق شدند در عملياتي كه حدود 3ماه ادامه داشت، بخش شرقي اين شهر را از دست گروه تروريستي داعش خارج كنند.
صبح ديروز با روشن شدن هوا نيروهاي واكنش سريع پليس عراق با حمايت هوايي هليكوپترهاي ارتش اين كشور، عمليات آزادسازي بخش غربي موصل را آغاز كردند. تمركز عمليات روي روستاهاي واقع در جنوب موصل بود و نيروهاي دولتي موفق شدند در همان ساعات اوليه عمليات، 2روستا را آزاد كنند و به ارتفاعات مسلط به فرودگاه موصل برسند.
هدف بعدي، آزادسازي فرودگاه موصل و سپس آزادسازي محلههاي واقع در غرب رودخانه دجله است كه شهر موصل را به 2 قسمت تقسيم ميكند. محلههاي غربي اين شهر بافت قديميتري دارند و كوچههاي باريك آنها، عمليات آزادسازي را با سختيهايي مواجه خواهد كرد.
وزير دفاع عراق روز شنبه از آغاز قريبالوقوع اين عمليات خبر داده بود. وزارت دفاع هم اعلام كرد جنگندههاي ارتش عراق طي روزهاي گذشته ميليونها برگ اعلاميه را در مورد شروع اين عمليات روي بخش غربي موصل ريختهاند. در اين اعلاميهها كه نمونههايي از آنها روي شبكههاي اجتماعي منتشر شده، دولت عراق از نيروهاي داعش خواسته سلاحهاي خود را زمين بگذارند و تسليم شوند. موضوع تلفات احتمالي غيرنظاميان يكي از مشكلات اصلي بر سر راه عمليات آزادسازي موصل بهطور كلي، و بخش غربي اين شهر بهطور خاص بوده است.
بخش غربي موصل در مقايسه با بخش شرقي از تراكم جمعيتي بيشتري برخوردار است. وزارت دفاع عراق در اعلاميههاي ديگر، خطاب به ساكنان اين منطقه نوشته است: «آماده باشيد تا از فرزندان نيروهاي مسلح خود استقبال و با آنها همكاري كنيد؛ همانطور كه برادران شما در قسمت شرقي اين كار را انجام دادند تا تلفات كاهش پيدا كند.» طي روزهاي گذشته، سازمان ملل در مورد تلفات احتمالي غيرنظاميان در جريان عمليات نيروهاي دولتي عراق هشدار داده است.
طبق آمار اين سازمان، حدود 800هزار نفر در غرب موصل زندگي ميكنند كه نيمي از آنها كودك و نوجوان هستند. ليز گراند، هماهنگكننده امور انساندوستانه سازمان ملل در عراق در مصاحبه با رويترز اعلام كرده كه پيشبيني ميشود حدود 400هزار نفر بهخاطر عمليات در محلههاي غربي موصل آواره شوند. در جريان عمليات آزادسازي موصل كه از مهرماه آغاز شده، حدود 180هزار نفر از مردم اين شهر از خانههاي خود گريخته و در كمپهاي موقت به دور از مناطق درگيري مستقر شدهاند. سازمان ملل خواستار اولويت دادن به حفظ جان غيرنظاميان در عمليات اخير است.
منابع محلي در موصل ميگويند براي جلوگيري از درگيري داخلي ميان نيروهاي شركتكننده در آزادسازي موصل، بيش از 5هزار نيروي ارتش عراق كه ارتش آمريكا آنها را در پايگاه عينالاسد آموزش داده، طي روزهاي آينده در شرق موصل مستقر ميشوند و حفظ امنيت اين منطقه را بهدست ميگيرند.
پيش از اين، گزارشهايي در مورد اختلاف ميان نيروهاي موسوم به گارد نينوا كه عمدتا از اهالي موصل و استان نينوا هستند و نيروهاي پليس عراق كه يگانهايي از حشد الشعبي هم در ميان آنها هستند منتشر شده بود. موصل تابستان1393 پس از عقبنشيني ناگهاني نيروهاي ارتش عراق از شهر سقوط كرد و كنترل كامل آن بهدست داعش افتاد. نيروهاي داعش اكنون در محلههاي غربي در محاصره هستند و شكست آنها بهمعناي فروپاشي داعش در عراق است.