- عکس: زهرا شیخایی
مهم‌ترین عامل افزایش دوام و عمر لاستیک‌ها، رعایت سرعت مناسب و تنظیم مرتب باد آنهاست. گرمای زیاد، باعث فرسایش سریع‌تر و کاهش عمر مفید لاستیک خودروها می‌شود. دو عامل کم کردن باد لاستیک و سرعت زیاد، باعث افزایش دمای لاستیک و در نتیجه فرسودگی سریع‌تر آن می‌شوند.
لاستیک‌ها در هر ماه به‌طور طبیعی باد کم می‌کنند؛ بنابراین دست‌کم باید هر ماه یک‌بار باد آنها را میزان کرد. کم بودن باد لاستیک‌ها هم‌چنین باعث افزایش مصرف سوخت خودرو نیز می‌شوند زیرا هنگامی که باد لاستیک کم باشد، سطح تماس لاستیک با زمین بیشتر شده و مقاومت غلطشی و اصطکاک آن نیز افزایش می‌یابد. در نتیجه، خودرو برای حرکت باید سوخت بیشتری مصرف کند.
اگر لاستیک‌های یک خودرو تا حداکثر میزان مجاز توصیه شده توسط کارخانه سازنده باد شده باشند، مصرف خودرو در این حالت بهینه بوده و در غیر این‌صورت با کم شدن هر ۲ درجه از فشار باد لاستیک‌ها، مصرف سوخت خودرو به میزان ۱% افزایش می‌یابد.
مثلاً اگر فقط یک لاستیک خودرو به اندازه ۶ درجه کم باد بوده و فشار باد بقیه چرخ‌های آن تنظیم شده باشد، در این‌صورت بازهم مصرف سوخت آن خودرو به اندازه ۳% افزایش یافته و عمر مفید تایر کم باد کاهش خواهد یافت. همان‌طور که گفته شد، حرکت باعث گرم شدن لاستیک می‌شود و هرقدر سرعت خودرو بیشتر شود، دمای لاستیک نیز به همان نسبت افزایش می‌یابد. هر اندازه نیز که لاستیک گرم‌تر شود، از عمر مفید آن کاسته می‌شود.
مثلاً اگر دمای تایر در سرعت ۶۵ کیلومتر در ساعت برابر ۶۵ درجه سانتی‌گراد باشد، در سرعت ۱۶۰ کیلومتر در ساعت، این دما به ۱۲۷ درجه سانتی‌گراد (تقریباً نزدیک به دو برابر) می‌رسد و این دمائی است که به راحتی می‌تواند لاستیک اتومبیل را بترکاند.
بنابراین اگر تایر خودروی شما سرعت ۸۰ کیلومتر در ۱۰۰% کارکرد داشته باشد، در سرعت ۱۳۰ کیلومتر در ساعت، عمر مفید آن به اندازه ۴۰% کاهش خواهد یافت ضمن آن‌که در این ساعت نسبت به سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت، مصرف سوخت خودرو نیز به اندازه ۱۰% افزایش می‌یابد.
فرسودگی و چگونگی سایش لاستیک‌ها خود می‌تواند نشان‌دهنده کم یا زیاد بودن باد لاستیک خودروی شما باشد. سائیدگی کناره‌های تایر، ترک برداشتن تایر و هم‌چنین سفت شدن فرمان نشان‌دهنده کم بودن باد لاستیک خودروی شما بوده و سائیده شدن وسط تایر، نشان‌دهنده زیاد از حد بودن باد لاستیک‌هاست.
در ضمن، به یاد داشته باشید که حداکثر فشار باد نشان داده شده روی لاستیک، به هیچ‌عنوان میزان فشار باد توصیه شده نیست بلکه فشار باد مناسب، همیشه توسط کارخانه سازنده اتومبیل برای مدل‌های مختلف تعیین می‌شود و این مقدار نیز با توجه به وزن، سیستم فنربندی و سایر خصوصیات دینامیک خودرو تعیین می‌شود.
معمولاً کارخانجات اتومبیل‌سازی با در نظر گرفتن این عوامل، فشار باد مناسب را در دفترچه راهنمای اتومبیل یا روی برچسبی در داخل خودرو (معمولاً شیشه جلو) نصب شده ذکر می‌کنند. ضمناً، باد لاستیک خودروها را باید هنگامی تنظیم کرد که خودرو برای حداقل مدت سه ساعت در حرکت بوده و یا مسافت بیش از دو کیلومتر را نپیموده باشد.
بنابراین چنانچه لاستیک خودرو براثر پیمایش مسافتی هرچند کوتاه گرم شده باشد، برای جبران کاهش فشار باد در هنگام تنظیم، بهتر است آن را ۳ تا ۵ بیش از میزان توصیه شده در حالت سرد، باد کرد.
- منبع: ماهنامه اقتصاد خانواده