- عکس: زهرا شیخایی
همه ما با اهمیت کارهایی مانند تعویض روغن، تعویض گردشی تایرها و تعویض تسمه‌های خودرو آشنا هستیم، چنین اقداماتی باعث می‌شود که خودروی ما کارکرد بهتری داشته باشد و برای سال‌ها بتوان به آن اعتماد کرد. شاید بعضی از شما دارای تقویمی برای انجام سرویس‌های خودرو داشته باشید اما نحوه‌ی رانندگی شما در استفاده‌ی روزانه از خودرو تأثیر بسیار چشمگیری بر روی طول عمر خودرو و قطعات آن دارد. حتی برخی از رانندگان با تجربه نیز ممکن است دارای عادت‌هایی باشند که سبب فرسودگی و کاهش طول عمر خودروی آنها شود، برای مثال عدم توجه به اطراف در هنگام دور زدن می‌تواند سبب آسیب‌های جدی و پر خرجی به اتومبیل شوند که به سادگی می‌شد از آنها پیشگیری کرد.
در ادامه ۱۰ عادت رانندگی منفی که در طول زمان می‌توانند باعث آسیب جدی به اتومبیل شما شوند معرفی می‌شوند:
1. قرار دادن دست روی اهرم تعویض دنده
تا زمانی که نمی‌خواهید اقدامی برای تعویض دنده انجام دهید هیچ نیازی نیست تا دست خود را روی اهرم دنده بگذارید قرار دادن دست روی اهرم تعویض دنده با عث اعمال فشار اضافی بر روی بوش‌ها و مکانیزم سنکرونیز جعبه دنده می‌شود و به مرور زمان آنها را فرسوده خواهد کرد. بهترین کار این است که همواره هر دو دست خود را روی فرمان قرار دهیم و تنها در هنگام تعویض دنده‌ها از اهرم تعویض دنده استفاده کنیم.
2. عدم استفاده از ترمز پارک
غفلت در خصوص استفاده از ترمز پارک باعث می‌شود که تمام وزن خودروی شما بر روی مکانیزم پارک جعبه دنده اعمال شود. این قطعه یک زبانه‌ی کوچک فلزی در داخل جعبه دنده‌های خودکار است. چنین کاری به مرور می‌تواند سبب آسیب دیدن و حتی شکستن این قطعه شود و در این صورت حالت P در جعبه دنده‌ی خودرو شما کاملاً از کار خواهد افتاد. سعی کنید همواره از ترمز پارک استفاده کنید چون هیچ دلیل موجهی برای عدم استفاده از آن وجود ندارد.
3. حمل وزن اضافه با اتومبیل
حتی اگر شما راننده یک خودروی لوتوس نباشید، مساله‌ی ساده‌سازی و سبک سازی خودرو در خصوص هر نوع اتومبیلی صادق است. اما منظور ما از سبک سازی این نیست که صندلی‌های عقبی و یا عایق‌های صوتی را از جای خود خارج کنید بلکه شما باید از حمل وسایل اضافی که به آنها نیازی ندارید پرهیز کنید. هر کیلوگرم وزن اضافه در اتومبیل مصرف سوخت و پایداری خودرو را تحت تأثیر قرار خواهد داد و همچنین تأثیر منفی بر روی سیستم تعلیق، ترمز و انتقال نیرو خواهد داشت، پس با بررسی داخل خودرو و صندوق عقب، مطمئن شوید که وسایل غیرضروری در خودرو وجود ندارد.
4. راندن خودرو با مقدار سوخت کم
برخی اوقات هزینه‌ی پرکردن کامل باک خودرو با بودجه‌ی شما همخوانی ندارد و به همین خاطر ممکن است تنها ۵ یا ۱۰ لیتر بنزین بزنید. بسیاری از رانندگان نمی‌دانند که چنین کاری می‌تواند باعث آسیب جدی به اتومبیل شود. پمپ‌های بنزین جدیدی که در خودروها به کار می‌روند توسط بنزین موجود در باک خنک می‌شوند بنابراین زمانی که بنزین موجود در باک کم است پمپ نمی‌تواند به درستی حرارت خود را دفع کند و همین مورد باعث آسیب دیدن آن می‌شود. سعی کنید همواره باک بنزین خود را پر نگه داریدو یا حداقل نگذارید میزان آن از یک چهارم پایین‌تر برود.
5. حرکت و توقف سریع
این یکی واقعاً پر خطر است. شاید فشار دادن ناگهانی پدال گاز لذت بخش باشد اما این کار مصرف سوخت خودرو را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. توقف‌های ناگهانی نیز اگرچه گاهی اوقات اجتناب‌ناپذیر هستند اما باعث فرسایش سریعتر لنت و دیسک ترمز می‌شوند. بهترین استراتژی این است که همواره حواسمان به جلو باشد و برای شرایط پیش رو آماده باشیم و پدال‌ها را نیز به آرامی و نرمی فشار دهیم.
6. بالا بردن دور موتور در هنگام سرد بودن پیشرانه
بهتر است که در زمان سرد بودن پیشرانه، یک یا دو دقیقه اجازه دهیم تا خودرو در حالت درجا کار کند، این کار سبب گرم شدن پیشرانه و بهبود روغن کاری آن می‌شود. به هر صورت بهتر است دور موتور را در هنگام سرد بودن پیشرانه بالا نبرید. درست است که در دور موتورهای بالا صدای زیبایی تولید می‌شود اما این کار باعث تغییرات ناگهانی دما در داخل پیشرانه می‌شود که می‌تواند به قطعات داخلی پیشرانه آسیب بزند. این کار ضمناً باعث وارد فرسایش بی مورد قطعاتی می‌شود که هنوز به طور کامل روغنکاری نشده‌اند. پیشرانه‌ی خودرو پس از گرم شدن، به نرمی و با صدای بهتری دورگیری خواهد کرد.
7. پایین نگه داشتن پدال کلاچ
فرض کنید با خودرویی که دارای جعبه دنده‌ی دستی است در پشت چراغ قرمز قرار دارید، شما پدال کلاچ را در زیر پایتان پایین نگه داشته‌اید تا در هنگام سبز شدن چراغ فوراً حرکت کنید. در تمام مدتی که پدال کلاچ را پایین نگه داشته‌اید قطعاتی مانند صفحه کلاچ، بلبرینگ کلاچ و اهرم کلاچ در حال آسیب دیدن هستند. پایین نگه داشتن کلاچ باعث می‌شود که صفحات آن خورده شده و دچار فرسایش شوند، چنین موردی می‌تواند باعث بروز ناگهانی ایراد در اتومبیل شود. بهترین کار این است که در هنگام توقف کلاچ را گرفته و دنده را در حالت خلاص قرار دهید و در هنگام سبز شدن چراغ نیز، با گرفتن دوباره‌ی پدال کلاچ دنده را جا زده و حرکت کنید.
8. حرکت از دنده‌ی عقب به جلو در حالی که خودرو هنوز توقف کاملاً نکرده است
زمانی که می‌خواهید در یک فضای کوچک پارک کنید به طور معمول شاید بارها دنده را از حالت عقب به جلو ببرید در حالی که خودرو هنوز در حال حرکت به سمت عقب است. چنین کاری را باید به خاطر هزینه‌های زیادی که در بر خواهد داشت کنار گذاشت. این کار باعث وارد آمدن فشار زیادی روی سیستم انتقال نیرو می‌شود چراکه قطعات را مجبور می‌کند تا در خلاف جهت حرکتشان حرکت کنند. پیشگیری از چنین آسیبی ساده است، تنها کافی است تا چند لحظه وقت بیشتری را صرف کرده و در هنگام تعویض دنده‌ها از توقف کاملاً خودرو مطمئن شوید.
9. درگیر نگه داشتن ترمز در سرپایینی‌ها
پایین آمدن از شیب (برای مثال از یک تپه) می‌تواند تا حدودی دلهره آور باشد. در چنین هنگامی شما پای خود را روی پدال ترمز نگه می‌دارید تا در صورتی که نیاز به توقف شد بتوانید به سرعت خودرو را متوقف کنید. اما این کار باعث افزایش حرارت و همچنین فشار آمدن به سیستم ترمز می‌شود و قطعاتی مانند لنت و دیسک ترمز ساییده خواهند شد. به جای این کار، در سراشیبی‌ها شما باید دنده‌ی خودرو را در دنده‌ی سنگین قرار دهید. این کار باعث می‌شود تا خودرو در وضعیت ترمز موتوری (Engine Braking) قرار گیرد و تنها با استفاده از فشار موجود در سیستم انتقال نیرو از افزایش سرعت خودرو جلوگیری شود. با امتحان کردن این کار متوجه خواهید شد که خاصیت ترمز موتوری می‌تواند درست به اندازه‌ی ترمز گرفتن در سراشیبی‌ها مؤثر باشد.
10. عدم توجه به علائم هشدار
نادیده گرفتن صداهای اضافی مانند صدای جیر جیر و یا تق تق در خودرو کار آسانی است. اما باید توجه داشت که این صداها علائمی هستند که حاکی از وجود مشکل در خودرو هستند. در هنگام شنیدن شدن چنین صداهایی از خودرو بهتر است وقت را تلف نکنید چون شرایط می‌تواند بدتر هم شود. زمانی که خودروی شما صدای اضافه دارد بهتر است فوراً آن را مورد بررسی قرار دهید چون این صداها علائمی هشداردهنده هستند.
کنار گذاشتن عادات نادرست رانندگی می‌تواند سخت باشد. به هر صورت صرف نظر از اینکه چه قدر زمان را پشت فرمان خودروی خود صرف می‌کنید باید به مساله‌ی مراقبت از خودرو توجه داشته باشید تا متحمل زیان‌ها و هزینه‌های غیر ضروری نشوید. اگر هر کدام از رفتارهای رانندگی که ذکر آنها رفت را در خود مشاهده می‌کنید برای تشویق شدن به ترک آنها بهتر است به هزینه‌ای که ممکن است روی دستتان بگذارند فکر کنید.